Міхаіл Фёдаравіч

Міхаіл Фёдаравіч (12 (22) ліпеня 1596—13 (23) ліпеня 1645) — першы рускі цар з дынастыі Раманавых.

Міхаіл Фёдаравіч
цар усяе Русі 27 сакавіка 1613 — 1645
Сумесна з	Філарэт
Папярэднік	Уладзіслаў Ваза
Пераемнік	Аляксей Міхайлавіч
Нараджэнне	12 (22) ліпеня 1596[1] Масква, Маскоўская дзяржава
Смерць	13 (23) ліпеня 1645[2] (49 гадоў) Масква, Маскоўская дзяржава
Месца пахавання	Архангельскі сабор Масква
Род	Раманавы
Бацька	Філарэт
Маці	Ксенія Іванаўна Шастова[d]
Жонка	Марыя Уладзіміраўна Далгарукава[d][3] і Еўдакія Лук'янаўна Стрэшнева[d][3]
Дзеці	Ірына Міхайлаўна[d][4], Pelagia Mikhailovna Romanova[d][4], Аляксей Міхайлавіч[5][6], Іван Міхайлавіч[d][4], Ганна Міхайлаўна[d][4], Васіль Міхайлавіч[d][4], Sophia Mikhailovna Romanova[d][4], Таццяна Міхайлаўна[d][4], Eudoxia Mikhailovna Romanova[d][4] і Martha Mikhailovna Romanov[d][4]
Веравызнанне	праваслаўе
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Пры Барысе Гадунове Раманавы падвергліся апале. Сыны Мікіты Раманавіча — Фёдар, Аляксандр, Міхаіл, Іван і Васіль, былі пастрыжаны ў манахі і сасланыя ў Сібір у 1601 годзе У 1605 годзе Лжэдзмітрый I, каб на справе даказаць сваяцтва з Раманавымі, вярнуў са ссылкі яшчэ жывых членаў роду. Вярнуліся Фёдар Мікітавіч (у манастве Філарэт) з жонкай Ксеніяй Іванаўнай (у манастве Марфай) і дзецьмі, і Іван Мікітавіч. Марфа Іванаўна з сынам Міхаілам пасяліліся спачатку ў кастрамской вотчыне Раманавых, сяле Домніне, а затым хаваліся ад пераследу польска-літоўскіх атрадаў у манастыры Св. Іпація каля Кастрамы.

21 лютага 1613 года 16-гадовы Міхаіл Фёдаравіч быў абраны Земскім саборам на царства, такім чынам стаў родапачынальнікам царскай дынастыі Раманавых. 11 ліпеня 1613 года Міхаіл каранаваны ва Успенскім саборы Крамля. У маленства цара (1613—1619) краінай кіравалі яго маці вялікая старыца Марфа і яе родзічы з баяр Салтыковых, у 1619-1633 — бацька, патрыярх Філарэт, які вярнуўся з палону і меў тытул «Вялікага Гасудара». У 1625 годзе Міхаіл Фёдаравіч прыняў тытул «Самадзержца Усерасійскага». Пры двоеўладдзі дзяржаўныя граматы пісаліся ад імя Гасудара Цара і Найсвяцейшага Патрыярха Маскоўскага і ўсяе Русі.

У царстваванне Міхаіла Фёдаравіча былі спынены войны са Швецыяй (Сталбоўскі мір, 1617) і Рэччу Паспалітай (1634), адноўлены адносіны з замежнымі дзяржавамі. 1631—1634 гадах пачалася арганізацыя палкоў «новага строю» (рэйтарскага, драгунскага, салдацкага). У 1632 годзе заснаваны першы жалезаробчы завод пад Тулай.

Міхаіл Фёдаравіч памёр 13 ліпеня 1645 года ад вадзяной хваробы ва ўзросце 49 гадоў. Пахаваны ў Архангельскам саборы Крамля.

Дзеці

• Аляксей Міхайлавіч (1629—1676)
• Іаан Міхайлавіч (1633—1639)

Зноскі

1. RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
2. RKDartists Праверана 13 верасня 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
3. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
4. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
5. К. Б.—Р. Алексей Михайлович // Русский биографический словарь — СПб.: 1900. — Т. 2. — С. 23–35.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175473'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1984784'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21595874'></a>
6. Алексей Михайлович // Военная энциклопедия — СПб.: Иван Дмитриевич Сытин, 1911. — Т. 1. — С. 312–313.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q26160597'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q25369228'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4114391'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4448234'></a>

Літаратура

• Міхаіл Фёдаравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).