Завод дакладнай электрамеханікі

РВУП «Заво́д дакла́днай электрамеха́нікі» («ЗДЭМ») — дзяржаўнае абароннае прадпрыемства Беларусі, заснаванае ў маі 2009 года ў вёсцы Станькава Дзяржынскага раёна (Мінская вобласць).

Завод дакладнай электрамеханікі
Тып	унітарнае прадпрыемства
Заснаванне	27 мая 2009
Краіна	Беларусь
Размяшчэнне	Мінская вобласць
Адрас	Дзяржынскі раён, в. Станькава, Ваенная вул., д. 24/1
Ключавыя постаці	Андрэй Дуброўскі, Андрэй Абрамаў[1]
Галіна	прамысловасць
Прадукцыя	трэнажоры для ваеннай тэхнікі, рэактыўныя сістэмы залпавага агню
Паслугі	спадарожнікавая сувязь, рамонт ракетаў і снарадаў
Матчына кампанія	Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь
Сайт	ztem.by/by

Галаўная сядзіба УП «Завод дакладнай электрамеханікі» па вул. Кульман, д. 2 у Мінску

Галаўная сядзіба размяшчаецца ў Савецкім раёне Мінска па вул. Кульман, д. 2/1^[2]. На 2019 год прадпрыемства: 1) вырабляла электронныя трэнажоры для бранятанкавай тэхнікі, перанасных зенітна-ракетных комплексаў (ПЗРК), процітанкавых кіраваных ракет (ПТКР) і стралковай зброі; 2) распрацоўвала ўзбраенні і боепрыпасы, у тым ліку рэактыўнах сістэм залпавага агню (РСЗА) «Паланэз»; 3) утылізавала, мадэрнізавала і рамантавала ўзбраенне і ваенную тэхніку; 4) аказвала паслугі спадарожнікавай сувязі радыёстанцыям і тэлеканалам^[3].

Вырабы і паслугі

На 2019 год УП «Завод дакладнай электрамеханікі» выпускаў:

• радыёкіраваныя мішэнныя ўстаноўкі, ракеты-мішэні на аснове зенітных кіраваных ракет (ЗКР) 5В27 ЗРК С-125, 5Я23 (20ДСУ) ЗРК С-75, 3М8 ЗРК «Круг» і 9М33 ЗРК «Аса», паветраныя мішэні на аснове рэактыўных снарадаў 9М22У, 9М28 і 9М521МБ РСЗА «Град»;
• электронныя трэнажоры «Сокал М2П» для стралковай зброі і «Сокал-ПТКР» для пуску процітанкавых кіраваных ракет (ПТКР) 9М111, 9М113 і 9М115;
• трэнажоры для экіпажаў, кіроўцаў і наводчыкаў баявых машын дэсанту і пяхоты БМД-1, БМП-1 і БМП-2, самаходных артылерыйскіх установак САУ 2С1 (2С3, 2С5), а таксама танкаў Т-55, Т-62 і Т-72^[4].

Таксама завод мадэрнізаваў і рамантаваў:

• аскепкава-фугасныя рэактыўныя снарады калібрам 122 міліметры для РСЗА «Град», «Смерч» і «Ураган»;
• кантрольна-выпрабавальныя рухомыя станцыі (КВРС) 5К21 і В2-75М;
• процітанкавыя кіраваныя ракеты (ПТКР);
• 6 відаў зенітных кіраваных ракет (ЗКР) — 9М37 для зенітнага ракетнага комплексу (ЗРК) «Страла-10», 3М8 для ЗРК «Круг», 9М29 і 9М39 (9М313, 9М32) для перанаснога ЗРК «Ігла» («Ігла-1», «Страла-2»), 5В27 для ЗРК С-125 і 5Я23 (20Д) для ЗРК С-75;
• 4 віды авіяцыйных кіраваных ракет — P23, P24, P60 і P73;
• 5 відаў авіяцыйных некіраваных ракет — С5, С8, С13, С24 і С25^[4].

Паслугі спадарожнікавай сувязі аказваліся праз спадарожнік «Белінтэрсат-1»^[5].

Абсталяванне

На 2019 год УП «Завод дакладнай электрамеханікі» меў:

• 5-восевы станок для загатовак памерам да 80х55 см і вагой да 800 кг;
• ветрыкальны металарэжучы станок для загатовак памерам да 120х60х50 см і вагой да тоны;
• такарна-фрэзеровачны станок для вырабаў дыяметрам да 65 см і даўжынёй да 150 см;
• вібрацыйную выпрабавальную сістэму «AIT» мадэлі ТV59349 LS-440 ад нямецкага ТАА «Тыра» (Шалькаў, зямля Цюрынгія), што мела дыяметр стала 44 см;
• кліматычную камеру КТ-ЦХВ-750 памерам 50х60х250 см для гадзіннага выпрабавання тэмпературай ад −60 °C да +60 °C і вільготнасцю ад 10 % да 98 %;
• фарбавальна-сушыльную камеру памерам 10х4х3,5 м;
• 3 іншыя станкі — ветрыкальны кантрольна-фрэзерны, універсальны такарна-вінтарэзны і вертыкальна-свідравальны^[4].

Гісторыя

Наземны комплекс кіравання «Белінтэрсат» у Станькаве (Дзяржынскі раён, 2019 г.)

27 мая 2009 года ў вёсцы Станькава Дзяржынскага раёна (Мінская вобласць) заснавалі УП «Завод дакладнай электрамеханікі» («ЗДЭМ»). 29 верасня 2010 года А. Лукашэнка падпісаў указ № 503 «Аб узнагароджанні дзяржаўнымі ўзнагародамі Рэспублікі Беларусь», паводле якога ўзнагародзіў медалём «За працоўныя заслугі» галоўнага інжынера «ЗДЭМ» Андрэя Курылкіна^[6]. Увосень 2012 года «Завод дакладнай электрамеханікі» заключыў кантракт на пастаўку ад Кітайскай прамысловай карпарацыі (КПК) «Вялікая сцяна» (Пекін) Нацыянальнай сістэмы спадарожнікавай сувязі і вяшчання Рэспублікі Беларусь^[7]. Экпартна-імпартны банк Кітая вылучыў пад кантракт пазыку. У ліпені 2013 года «ЗДЭМ» пачаў будаваць у Станькаве наземны комплекс кіравання (НКК) геастанцыянарным спадарожнікам^[8]. За 2014 год УП «Завод дакладнай электрамеханікі» працягнула тэрмін службы 10 000 ракет^[9].

15 студзеня 2016 года з кітайскага касмадрома Січан^[ru] (правінцыя Сычуань) у арбітальную пазіцыю 51,5° усходняй даўгаты запусцілі спадарожнік «Белінтэрсат-1», які забяспечыў пакрыццё Усходняга паўшар’я Зямлі^[8]. У 2016 годзе «Завод дакладнай электрамеханікі» паставіў ва Узброеныя сілы Рэспублікі Беларусь першыя комплексы рэактыўнай сістэмы залпавага агню (РСЗА) «Паланэз» з далёкасцю стральбы да 200 кіламетраў, якія заступілі на баявое дзяжурства ў жніўні 2016 года^[10]. 3 жніўня 2016 года Савет міністраў Рэспублікі Беларусь зацвердзіў Пастанову № 610 «Аб узнагароджанні Ганаровай граматай…» 2 супрацоўнікаў заводу — вядучага інжынера Ігара Данцова і намесніка галоўнага канструктара Юрыя Чорнага — за значны ўклад у стварэнне і паспяховае выпрабаванне айчыннага ракетнага комплексу «Паланэз»^[11].

8 красавіка 2019 года кіраўнікі «ЗДЭМ» і расійскага УП «Касмічная сувязь» (Масква) Анатоль Ваньковіч і Юрый Прохараў падпісалі Пагадненне аб супрацы, што прадугледжвала перавод загрузкі з «Белінтэрсату-1» па заканчэнні тэрміна службы ў 2031 годзе на сумесны спадарожнік «Экспрэс-АМУ6» у арбітальнай пазіцыі 53° усходняй даўгаты, які бакі дамовіліся стварыць^[12].

У лістападзе 2022 года завод трапіў пад санкцыі Канады, у лютым 2024 года — пад санкцыі Вялікабрытаніі^[13].

Дырэктары

• Анатоль Сцяпанавіч Ваньковіч
• Юрый Мікалаевіч Чорны

Зноскі

1. "Пра нас". УП «Завод дакладнай электрамеханікі». 2019. Архівавана з арыгінала 9 ліпеня 2019. Праверана 8 ліпеня 2019.
2. Кантакты (нявызн.)(недаступная спасылка). УП «Завод дакладнай электрамеханікі» (8 жніўня 2019). Архівавана з першакрыніцы 8 ліпеня 2019. Праверана 8 ліпеня 2019.
3. РВУП «Завод дакладнай электрамеханікі» (нявызн.)(недаступная спасылка). Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь (8 жніўня 2019). Архівавана з першакрыніцы 8 чэрвеня 2019. Праверана 8 ліпеня 2019.
4. Магчымасці прадпрыемства (нявызн.)(недаступная спасылка). УП «Завод дакладнай электрамеханікі» (8 жніўня 2019). Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2019. Праверана 8 ліпеня 2019.
5. Параметры якасці (нявызн.). Праект «Белінтэрсат» (8 жніўня 2019). Праверана 9 ліпеня 2019.
6. Дзяржаўнымі ўзнагародамі Беларусі адзначаныя 42 работнікі розных сфераў дзейнасці (нявызн.). Газета «Звязда» (2 кастрычніка 2010). Праверана 9 ліпеня 2019.
7. Лукашэнка: Галоўнае для мяне — бяспека грамадзян і абараназдольнасць краіны (нявызн.)(недаступная спасылка). БелаПАН (12 красавіка 2016). Архівавана з першакрыніцы 9 ліпеня 2019. Праверана 9 ліпеня 2019.
8. Гісторыя праекта (нявызн.). Праект «Белінтэрсат» (8 жніўня 2019). Праверана 9 ліпеня 2019.
9. Лукашэнка: Беларусь у ваеннай сферы будзе і ў далейшым прытрымлівацца толькі абарончай стратэгіі (нявызн.)(недаступная спасылка). Беларускае тэлеграфнае агенцтва (3 лістапада 2015). Архівавана з першакрыніцы 9 ліпеня 2019. Праверана 9 ліпеня 2019.
10. Чвэрць стагоддзя — на варце міру і незалежнасці (нявызн.). Першы Нацыянальны канал Беларускага радыё (20 сакавіка 2017). Праверана 9 ліпеня 2019.(недаступная спасылка)
11. Андрэй Кабякоў. Пастанова Савета міністраў Рэспублікі Беларусь ад 3 жніўня 2016 г. № 610 «Аб узнагароджанні Ганаровай граматай Савета міністраў Рэспублікі Беларусь» (нявызн.)(недаступная спасылка). Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь (6 жніўня 2016). Архівавана з першакрыніцы 9 ліпеня 2019. Праверана 9 ліпеня 2019.
12. ФДУП «Касмічная сувязь» (Расія) і РВУП «Завод дакладнай электрамеханікі» (Беларусь) падпісалі пагадненне аб супрацоўніцтве ў галіне спадарожнікавай сувязі (нявызн.). Праект «Белінтэрсат» (8 красавіка 2019). Праверана 9 ліпеня 2019.
13. Республіканське виробниче унітарне підприємство "Завод точної електромеханіки" (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 лютага 2023. Праверана 28 лютага 2023.

Спасылкі

• Звароты грамадзян (нявызн.)(недаступная спасылка). УП «Завод дакладнай электрамеханікі» (8 жніўня 2019). Архівавана з першакрыніцы 8 ліпеня 2019. Праверана 8 ліпеня 2019.
• Навіны Архівавана 8 ліпеня 2019.