Звязда (газета)

«Звязда́», таксама «Звезда», у 1917 годзе таксама «Молот», «Буревестник» — штодзённая беларуская грамадска-палітычная газета. Выдаецца ў Мінску на беларускай мове.

«Звязда»
Тып	штодзённая газета[d] і прэса[d]
Уладальнік	Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь
Выдавец	Выдавецкі дом «Звязда»[1]
Краіна	Беларусь[2]
Галоўны рэдактар	Алесь Мікалаевіч Карлюкевіч[3]
Заснавана	27 ліпеня (9 жніўня) 1917
Мова	беларуская
Галоўны офіс	Мінск, вул. Б. Хмяльніцкага, 10а
Тыраж	20 тыс.
ISSN	1990-763X
Узнагароды	Залатая Ліцера (2014)
Вэб-сайт	zviazda.by/be (бел.) zviazda.by/ru (руск.)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Звязда (значэнні).

Камуністычная партыя Беларусі Беларускія секцыі РКП(б) — КП(б)ЛіБ — КПБ — КПЗБ

Гісторыя партыі Кастрычніцкая рэвалюцыя Ваенны камунізм Новая эканамічная палітыка Ленінскі заклік Сталінізм Хрушчоўская адліга Перыяд застою Перабудова

Арганізацыя КПБ Сакратарыят Бюро ЦК КПБ Цэнтральны Камітэт Рэвізійная камісія Абкам Гаркам Райкам Парткам

Кіраўнікі партыі

Статут З’езды партыі Пленумы партыі Звязда ЛКСМБ

Гэта панэль: глядзець размовы правіць

Заснавальнікі — Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Палата Прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Газета асвятляе грамадска-палітычнае, сацыяльна-эканамічнае і культурнае жыццё Беларусі, дзейнасць сілавых органаў і органаў улады ў Беларусі, прафсаюзаў, міжнароднае, фізкультурна-спартыўнае жыццё.

Гісторыя

Выходзіць з 1917 года з рознай перыядычнасцю і з перапынкамі. Першы нумар выйшаў 27 ліпеня (9 жніўня) 1917 года ў Мінску на рускай мове. З 1925 года газета друкуецца на беларускай і рускай мовах, са жніўня 1927 года — на беларускай мове.

Спачатку выдавалася як орган Мінскага камітэта РСДРП(б). Арганізатары і першыя рэдактары Вільгельм Кнорын, Карл Ландар, Аляксандр Мяснікоў, Васіль Фамін, Міхаіл Фрунзэ. Двойчы закрывалася Часовым урадам, але выходзіла пад іншымі назвамі: з 15(28).09 да 6(19).10.1917 года — «Молот»; з 8(21).10 да 29.10(11.11).1917 года — «Буревестник», як орган Паўночна-Заходняга абласнога камітэта РСДРП(б). З 1(14).11.1917 года выдаецца пад першапачатковай назвай «Звезда».

Спачатку рэзка крытыкавала пазіцыі Часовага ўрада, прапагандавала праграму РСДРП(б), змяшчала матэрыялы бальшавіцкіх з’ездаў, канферэнцый і пленумаў. Пасля кастрычніцкага перавароту 1917 года асноўны ідэалагічны і прапагандысцкі орган бальшавікоў. У сувязі з акупацыяй Беларусі немцамі з лютага 1918 года выдавалася ў Смаленску як газета Паўночна-Заходня абласнога і Смаленскага губернскага камітэтаў РКП(б). Са снежня 1918 года зноў у Мінску. З пачатку сакавіка 1919 года «Звязда» — орган ЦК КП(б) Літвы і Беларусі, 1-19.04.1919 года выходзіла ў Вільні, з 1.05 да 8.08.1919 года — зноў у Мінску. Падчас польскай акупацыі з восені 1919 года выдавалася ў Смаленску, штотыднёвік, з 8.08.1920 — у Мінску. У 1920-1930-я гады асвятляла пытанні калектывізацыі, індустрыялізацыі, культурнага будаўніцтва праз дзейнасць камуністычнай партыі. У 1920—1921 гадах рэдактарам «Звязды» працаваў Вітольд Ашмарын, які потым стаў арганізатарам і першым кіраўніком Беларускага аддзялення Расійскага тэлеграфнага агенцтва^[4].

У Другую сусветную вайну была органам друку савецкага падпольнага і партызанскага руху барацьбы з нацысцкімі акупантамі. Спачатку выходзіла ў Мінску, потым у Магілёве і Гомелі (да 13.08.1941). У маі—верасні 1942 года выпускалася нелегальна як орган Мінскага падпольнага камітэта КП(б)Б; выйшлі 4 нумары. Рэдактары Уладзімір Амельянюк (№ 1), Вячаслаў Нікіфараў (№ 2-4). З 27.01.1943 да 1.07.1944 года выдавалася як орган ЦК КП(б)Б і Мінскага абкама КП(б)Б у зоне дыслакацыі партызанскіх злучэнняў на Міншчыне, выйшлі 93 нумары (у студзені 1943 — лютым 1944, рэдактар Міхаіл Барашкаў). З 10.7.1944 года выдаецца ў Мінску, да 1991 года орган ЦК КПБ, Вярхоўнага Савета і Савета Міністраў БССР.

Узнагароды

• 1965 год — ордэн СССР Айчыннай Вайны 1-й ступені.
• 1967 год — ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга^[5].
• 2019 год — прэмія Нацыянальнага конкурсу друкаваных СМІ Залатая Ліцера у намінацыі «Найлепшыя матэрыялы сацыяльна-эканамічнай тэматыкі»^[6]

Тыраж

• 1917 г., № 1 — 1500 асобнікаў
• 1918 г., № 1 — 16 тыс. ас.^[7]
• 1991 г., № 2 — 102,8 тыс. ас.
• 1992 г., № 1 — 81,1 тыс. ас.
• 1993 г., № 1 — 207 тыс. ас.
• 1994 г., № 1 — 173 тыс. ас.
• 1995 г., № 1 — 177,7 тыс. ас.
• 1996 г., № 1 — 113,3 тыс. ас.
• 2011 г., № 1 — 33,3 тыс. ас.
• 2013 г., № 1 — 26,1 тыс. ас.
• 2016 г., № 1 — 20,6 тыс. ас.

Галоўныя рэдактары

• Аляксандр Мяснікоў (1917)
• Вільгельм Кнорын (1917)
• Яфім Генкін (1921)
• Вітольд Ашмарын (1921)
• Вульф Нодэль (1921—1925)^[8]
• Уладзімір Валынскі (кастрычнік 1925)
• Валер Шафранскі (май 1927)
• Майсей Шульман (май — 8 жніўня 1927)
• Іван Асмоў (9 жніўня 1927 — май 1930)
• Арон Мітлін (чэрвень—кастрычнік 1930)
• Станіслаў Будзінскі (кастрычнік 1930 — лістапад 1931)
• Міхаіл Гарын (лістапад 1931 — жнівень 1932)
• Рыгор Брагінскі (верасень 1932 — май 1934)
• Навум Ленцнэр (чэрвень 1934 — студзень 1935)
• Мікалай Сцернін (студзень 1935 — жнівень 1936)
• Аляксандр Джалюк (жнівень — кастрычнік 1936)
• Дзмітрый Юркоў (кастрычнік 1936 — кастрычнік 1937)
• Ізраіль Афенчэім (кастрычнік 1937 — ліпень 1938)
• Дзям’ян Лебедзеў (жнівень 1938 — жнівень 1939)
• Цімафей Гарбуноў (жнівень 1939 — сакавік 1941)
• Міхаіл Астапенка (сакавік—жнівень 1941)^[9]
• Уладзімір Амельянюк (студзень — 26 мая 1942)
• Вячаслаў Нікіфараў (26 мая — 26 верасня 1942)^[10]
• Уладзімір Казачонак (27 верасня 1942 — 24 студзеня 1943)
• Міхаіл Барашкаў (25 студзеня 1943 — 21 лютага 1944)^[11]
• Васіль Самуцін (1944—1945)
• Даніла Драгун (1945—1954)
• Васіль Пыжкоў (1954—1969)
• Міхаіл Дзялец (1969—1973)
• Аркадзь Тоўсцік (1973—1986)
• Іван Макаловіч (1986—1989)
• Уладзімір Наркевіч (1989—2011)
• Алесь Карлюкевіч (2011—2016)
• Павел Сухарукаў (з 2016)

Крыніцы

1. Звязда — Выдавецкі дом «Звязда», 2023. — 14804 экз. — ISSN 1990-763X Праверана 23 кастрычніка 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13029391'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2666654'></a>
2. Звязда — Выдавецкі дом «Звязда», 2023. — 14804 экз. — ISSN 1990-763X Праверана 23 кастрычніка 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13029391'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2666654'></a>
3. Звязда — Выдавецкі дом «Звязда», 2020. — 14804 экз. — ISSN 1990-763X Праверана 23 кастрычніка 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13029391'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2666654'></a>
4. Ашмарин Витольд Францевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 35. — 737 с.
5. БелСЭ, Т.4. с.549 — 550.
6. «Залатая літара» ў квадраце! (нявызн.). РВУ “Выдавецкі дом “Звязда” (5 красавіка 2019). Праверана 5 красавіка 2019.
7. Вячаслаў Селяменеў. Барацьба за выжыванне // Зьвязда : газета. — 7 красавіка 2012. — № 68 (27183). — С. 4. — ISSN 1990-763x.(недаступная спасылка)
8. Пётр Дарашчонак. Творчая і арганізацыйна-гаспадарчая дзейнасць рэдакцыі «Звязды» у 20-я – пач. 30-х гг. ХХ ст. (Артыкулы Інстытута журналістыкі). Архівавана з першакрыніцы 11 лютага 2017.
9. Яўген Бараноўскі. Пастанова ЦК КП(б)Б: «Распусціць пярвічную партыйную арганізацыю „Звязды“ за аслабленне антытрацкісцкага пачуцця» // Звязда : газета. — 4 верасня 2008. — № 166 (26278). — С. 5. — ISSN 1990-763x.(недаступная спасылка)
10. Таццяна Падаляк. Каштоўнасць публіцыстычнага слова як эмпірычны факт // Слова ў кантэксце часу. У 2-х тамах / рэд. Віктар Іўчанкаў. — Мінск: Выд. цэнтр БДУ, 2014. — Т. 1. — С. 269-274. — 576 с. — ISBN 978-985-553-176-2. Архівавана 17 мая 2017.
11. "Тры «Звязды»". Газета «Звязда». 3 ліпеня 2014. Праверана 18 лістапада 2015.

Спасылкі

• Афіцыйная старонка газеты «Звязда»