From Wikipedia, the free encyclopedia
Джан Галеаца Чыяна (італ.: Gian Galeazzo Ciano, граф Картэлаца і Букары; 18 сакавіка 1903, Ліворна — 11 студзеня 1944) — італьянскі палітык і дыпламат перыяду фашызму, зяць Мусаліні, граф.
Галеаца Чыяна | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
італ.: Galeazzo Ciano | |||||||
|
|||||||
Папярэднік | Беніта Мусаліні | ||||||
Пераемнік | Беніта Мусаліні | ||||||
|
|||||||
|
|||||||
Пераемнік | Dino Alfieri[d] | ||||||
|
|||||||
Нараджэнне |
18 сакавіка 1903[1][2][…] |
||||||
Смерць |
11 студзеня 1944[3][1][…] (40 гадоў) |
||||||
Род | House of Ciano[d] | ||||||
Імя пры нараджэнні | італ.: Gian Galeazzo Ciano | ||||||
Бацька | Costanzo Ciano[d] | ||||||
Маці | Carolina Pini[d] | ||||||
Жонка | Edda Mussolini[d] | ||||||
Дзеці | Fabrizio Ciano[d] і Marzio Ciano[d] | ||||||
Веравызнанне | catholic[d] | ||||||
Партыя | |||||||
Член у | |||||||
Навуковая ступень | laurea[d][4] | ||||||
Аўтограф | |||||||
Бітвы | |||||||
Узнагароды | |||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Атрымаўшы юрыдычную адукацыю, служыў аташэ ў Рыа-дэ-Жанейра, дзе пазнаёміўся і ў 1930 годзе абвянчаўся з дачкой Мусаліні Эдай. Вярнуўшыся праз некалькі гадоў у Італію, атрымаў пасаду міністра прэсы і прапаганды. Прыняў удзел у эфіопскай кампаніі на пасадзе камандзіра эскадрыллі бамбардзіроўшчыкаў. У 1936 годзе вярнуўся ў Італію, услаўлены ў друку як «герой», і прызначаны на пасаду міністра замежных спраў (да яго гэту пасаду займаў сам Мусаліні, аднак фактычна знешнюю палітыку вызначаў умераны дыпламат Сувіч, чые высілкі па наладжванні адносін з Францыяй і Англіяй былі зведзены на нішто эфіопскай кампаніяй). На гэтай пасадзе Чыяна арганізаваў продаж сакрэтных шыфраў Італіі іншым краінам (па сцвярджэнні прафесара Эміля Дрэйцэра «зяць Мусаліні ніякага стаўлення да продажу італьянскіх дыпламатычных шыфраў не меў»[5].)
Па меры збліжэння Мусаліні з нацысцкай Германіяй Чыяна ўсё больш расчароўваецца ў яго палітыцы. З 1943 года вядзе актыўную дзейнасць па выхадзе Італіі з вайны, у выніку чаго страчвае пасаду міністра замежных спраў і прызначаецца паслом у Ватыкане. 24 ліпеня 1943 года на Вялікім фашысцкім савеце падтрымаў рэзалюцыю аб зняцці Мусаліні ад пасады.
Новы ўрад маршала Бадолья адмовіўся ад паслуг Чыяна, і апошні разам з сям'ёй бег у Германію. Гэта было сур'ёзнай памылкай, паколькі немцы не забыліся пра яго дзейнасць па разрыву саюза з Германіяй. Чыяна быў схоплены і выдадзены ўладам «Італьянскай сацыяльнай рэспублікі». Пад ціскам Гітлера і пры поўнай абыякавасці Мусаліні быў прысуджаны да смяротнага пакарання смерцю і расстраляны байцамі Чорных Брыгад.
Жонка Чыяна, Эда, захавала яго дзённікі 1939—1943 гг, дзе даволі падрабязна апісаны вядучыя палітычныя фігуры фашысцкай Італіі і нацысцкай Германіі. Дзённік упершыню апублікаваны ў Нью-Ёрку (1946, у скарачэнні), а цалкам — толькі ў 2002 годзе.
Адлюстраваны ў шэрагу фільмаў, у тым ліку «Мусаліні і я» (1985), дзе яго ролю выканаў Энтані Хопкінс.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.