Абдус Салам

Абдус Салам (29 студзеня 1926, Джанг, Пакістан — 21 лістапада 1996) — пакістанскі фізік-тэарэтык. Член Пакістанскай АН (1954), Лонданскага каралеўскага таварыства (1959). Замежны член АН СССР (1971), Нацыянальнай АН ЗША (1979) і інш.

Абдус Салам
англ.: Abdus Salam, урду: عبد السلام
Дата нараджэння	29 студзеня 1926(1926-01-29)[1][2][…]
Месца нараджэння	Джанг, Jhang District[d], Faisalabad Division[d], Пенджаб[d], Брытанская Індыя, Брытанская імперыя, Вялікабрытанія
Дата смерці	21 лістапада 1996(1996-11-21)[1][2][…] (70 гадоў)
Месца смерці	Оксфард, Вялікабрытанія
Грамадзянства	Брытанская Індыя  Пакістан
Жонка	Louise Johnson[d]
Род дзейнасці	выкладчык універсітэта, фізік-тэарэтык, фізік
Навуковая сфера	КТП
Месца працы	Імперскі каледж Лондана[d] Ministry of Science and Technology[d] Урадавы Каледж[d] каледж Святога Джона[d] Міжнародны цэнтр тэарэтычнай фізікі[d] Чыкагскі ўніверсітэт Кембрыджскі ўніверсітэт Калумбійскі ўніверсітэт Універсітэт Карачы Х’юстанскі ўніверсітэт Універсітэт Пенджаба
Навуковая ступень	доктар філасофіі
Альма-матар	Урадавы Каледж[d] каледж Святога Джона[d] Універсітэт Пенджаба каледж Святога Джона[d][3] Sanatan Dharma College[d]
Навуковы кіраўнік	Nicholas Kemmer[d][4] і Paul Taunton Matthews[d][5]
Вядомыя вучні	Jonathan Ashmore[d], Faheem Hussain[d], Pervez Hoodbhoy[d], Abdul Hameed Nayyar[d] і Ghulam Dastagir Alam[d]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Папская акадэмія навук[6] Акадэмія навук СССР[d][7] Шведская каралеўская акадэмія навук Венгерская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Расійская акадэмія навук Індыйская нацыянальная акадэмія навук[d] Нацыянальная акадэмія навук Італіі[d] Сусветная акадэмія навук[d][8] Нацыянальная акадэмія навук ЗША Польская акадэмія навук Space and Upper Atmosphere Research Commission[d] Edward Bouchet Abdus Salam Institute[d]
Узнагароды	прэмія «Атамы для міру»[d] член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] Каралеўскі медаль[d] (1978) Вялікі залаты медаль імя М. В. Ламаносава (1983) медаль Х’юза (1964) медаль Матэўчы[d] (1978) ганаровы доктар Генцкага ўніверсітэта[d] (18 сакавіка 1988) Міжнародная прэмія Каталоніі[d] (1990) TWAS fellow[d] прэмія памяці Роберта Опенгеймера[d] (1971) ганаровы доктар Гётэбаргскага ўніверсітэта[d] ганаровы доктар Кембрыджскага ўніверсітэта[d] ганаровы доктар Эдынбургскага ўніверсітэта[d] прэмія Марселя Гросмана[d] (1985) член Амерыканскага фізічнага таварыства[d] ганаровы доктар Мадрыдскага ўніверсітэта Камплутэнсэ[d] (1983) Бэйкераўская лекцыя[d] (1980) медаль і прэмія Максвела[d] (1962) прэмія Адамса[d] (1958) Fellow of Bangladesh Academy of Sciences[d] Fellow of Pakistan Academy of Sciences[d] Guthrie Medal and Prize[d] (1976) ганаровы доктар Навукова-тэхнічнага ўніверсітэта Кітая[d] (1986) Associate Fellow of the African Academy of Sciences[d] (1987) honorary doctor of Istanbul University[d] honorary doctor of the University of Exeter[d] Q4287195? (1978) межаль Бейкера Каралеўскага таварыства[d] Edinburgh Medal[d] (1989)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

Скончыў Урадавы каледж Пенджабскага ўніверсітэта (1946) і Кембрыджскі ўніверсітэт (1949). 3 1951 года прафесар Пенджабскага ўніверсітэта і Урадавага каледжа (горад Лахор). 3 1954 года ў Кембрыджскім універсітэце, у 1957—1993 гадах прафесар Імперскага каледжа навукі і тэхналогіі Лонданскага ўніверсітэта. Адначасова ў 1964—1993 гадах дырэктар Міжнароднага цэнтра тэарэтычнай фізікі (Трыест, Італія). У 1972—1978 гадах віцэ-прэзідэнт Міжнароднага саюза тэарэтычнай і прыкладной фізікі.

У навуцы

Навуковыя працы па квантавай электрадынаміцы, тэорыі элементарных часціц, гравітацыі. Паказаў (незалежна ад П. Ландау, Лі Цзундао і Янга), што ў слабым і электра-магнітным узаемадзеяннях захоўваецца камбінаваная цотнасць. Прапанаваў тэорыю двухкампанентнага нейтрына (1956). Развіў ідэю аб’яднання слабага і электра-магнітнага ўзаемадзеянняў (1958; разам з аўстралійскім фізікам Дж. Уордам), распрацаваў адзіную тэорыю гэтых узаемадзеянняў (1968, незалежна ад С. Вайнберга). Прапанаваў гіпотэзу глюонаў (1973) і ідэю Вялікага аб’яднання (1973—74).

Узнагароды

• Каралеўскі медаль Лонданскага каралеўскага таварыства (1978)
• Нобелеўская прэмія па фізіцы 1979 (разам з Ш. Я. Глэшаў і С. Вайнбергам)
• Вялікі залаты медаль імя Ламаносава АН СССР (1984)

Зноскі

1. Abdus Salam // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Abdus Salam // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. Матэматычная генеалогія — 1997.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>
4. Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 8 жніўня 2016.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>
5. Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 8 кастрычніка 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>
6. www.pas.va

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q106982426'></a>
7. http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-52047.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12
8. twas.org

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107214566'></a>

Літаратура

• Касцюковіч М. М. Салам Абдус // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 98. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).