Януш Вішнявецкі
(1599—1636) канюшы вялікі каронны From Wikipedia, the free encyclopedia
Князь Януш Канстанцінавіч Вішнявецкі (чэрвень 1599 — 9 лістапада 1636) — дзяржаўны і ваенны дзеяч Рэчы Паспалітай, стараста крамянецкі (з 1629 года), канюшы вялікі каронны (1633—1636).
| Януш Канстанцінавіч Вішнявецкі | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Janusz Wiśniowiecki | |||||||
.PNG) | |||||||
 Герб Вішнявецкіх «Карыбут» | |||||||
|
|||||||
| Пераемнік | Уладзіслаў Дамінік Заслаўскі | ||||||
| Нараджэнне | чэрвень 1599[1] | ||||||
| Смерць |
9 лістапада 1636[2][3][…] (37 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання | |||||||
| Род | Вішнявецкія | ||||||
| Бацька | Канстанцін Вішнявецкі[d][5] | ||||||
| Маці | Ганна з Загароўскіх[d][5] | ||||||
| Жонка | Кацярына Яўгенія з Тышкевічаў[d][6] | ||||||
| Дзеці | Дымітр Ежы Вішнявецкі[7], Канстанцін Крыштаф Вішнявецкі[d][8], Н Вішнявецкі[d][9], Ганна з Вішнявецкіх[d][10] і Барбара Кацярына з Вішнявецкіх[d][10] | ||||||
| Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Біяграфія
Прадстаўнік літоўскага княскага роду Вішнявецкіх герба «Карыбут». Старэйшы сын ваяводы белзскага і рускага, князя Канстанціна Канстанцінавіча Вішнявецкага (1564—1641), ад першага шлюбу з Ганна Загароўская (да 1574—1600/1602). Нашчадак вялікага князя літоўскага Гедыміна ў XIII калене.
Атрымаў добрую адукацыю за мяжой, дзе доўгі час правёў у Італіі. Падчас замежнага падарожжа удзельнічаў у ваенных дзеяннях. Некаторы час служыў у арміі герцага Савойскага Карла Эмануіла I. Падчас свайго другога падарожжа на Захад уступіў у іспанскую армію Амброзіа Спінолы, пад камандаваннем якога прымаў удзел у аблозе іспанцамі галандскай крэпасці Брэда (1624—1635).
Пасля вяртання ў Польшчу князь Януш Вішнявецкі праявіў цікавасць да ваеннай справы і неаднаразова прымаў удзел у баях з крымскімі татарамі. Удзельнічаў у войнах Рэчы Паспалітай з Асманскай імперыяй, Швецыяй і Рускай дзяржавай. У 1633 у падчас ваенных дзеянняў супраць турэцкай арміі Абаза-пашы Януш Вішнявецкі за свой кошт падрыхтаваў дзве пешыя і адну конную харугвы. Утрымліваў пры сваім двары надворнае войска, на ўтрыманне якога плаціў 120 тысяч злотых з уласнай казны. Частку сваіх даходаў накіроўваў на падтрыманне міру і спакою.
Неаднаразова абіраўся паслом ад Луцкай зямлі на соймы, належаў да прыдворнай партыі прыхільнікаў вялікага канцлера кароннага Томаша Замойскага. У 1631 годзе пасля смерці князя Юрыя Збаражскага, апошняга мужчынскага прадстаўніка роду Збаражскіх, Януш Вішнявецкі разам з сястрой Евай атрымаў у спадчыну значную частку іх уладанняў на Валыні з цэнтрам у Збаражы. Буйное багацце дазволіла яму весці шчодрае жыццё, але неўзабаве ён апынуўся ў вялікіх даўгах. У адрозненне ад іншых прадстаўнікоў роду Вішнявецкіх Януш быў чалавекам мірным і спакойным. Высока цаніў культуру і быў шчодрым мецэнатам. Ягоным пратэжэ быў польскі паэт Самуэль Твардоўскі, які па завяшчанні князя Януша Вішнявецкага атрымаў сяло Зарубінцы.
Януш Вішнявецкі нават прэтэндаваў на польскую карону. У 1634 годзе ўдзельнічаў у сойме, дзе выступаў супраць ератыкоў і праваслаўных.
Князь Януш Вішнявецкі не меў моцнага здароўя, хоць дакладна не вядома, якімі канкрэтна хваробамі ён пакутаваў. 9 лістапада 1636 года 37-гадовы князь памёр, пакінуўшы пасля сябе шмат даўгоў. Пасля яго смерці паэт Самуіл Твардоўскі напісаў пра яго панегірык «Książę Wiśniowiecki Janusz».
Сям’я
19 верасня 1627 года ў Вільні ажаніўся з Кацярынай Яўгеніяй Тышкевіч (каля 1610—1646), дачкой ваяводы віленскага Януша Скуміна-Тышкевіча (каля 1572—1642) і Барбары Нарушэвіч. Дзеці:
- Дымітр Ежы Вішнявецкі (1631—1682), кашталян кракаўскі і гетман вялікі каронны
- Канстанцін Крыштаф Вішнявецкі (1633—1686), ваявода падляшскі, брацлаўскі і белзскі.
Зноскі
- Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 232. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
- Urzędnicy wołyńscy XIV-XVIII wieku: spisy / пад рэд. М. Вольскі — Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 2007. — С. 63. — 188 с. — ISBN 978-83-85213-51-2
- Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku / пад рэд. A. Gąsiorowski — Kórnik: Biblioteka Kórnicka, 1992. — С. 59. — 220 с. — ISBN 83-85213-04-X
- Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 236. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
- Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 156, 232. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
- Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 234, 237–238. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
- Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 237, 303. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
- Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 237, 347. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
- Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 237. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
- Czamańska I. Wiśniowieccy: monografia rodu — Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007. — С. 237, 243. — 552 с. — ISBN 978-83-7177-229-0
Спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.