Гулан’юй

Востраў Гулан’юй, або Востраў Кулансу (кіт. трад. 鼓浪嶼, спр. 鼓浪屿, піньінь Gǔlàngyǔ) — прыбярэжны востраў у Тайванскім праліве, які знаходзіцца на тэрыторыі горада Сямынь у кітайскай правінцыі Фуцзянь. З 1845 года тут існавала еўрапейскае паселішча, пазней аформленае ў Амойскі міжнародны сетльмент. Архітэктура вострава прадстаўляе сабой унікальную сумесь розных еўрапейскіх і азіяцкіх архітэктурных стыляў. Востраў з’яўляецца аб’ектам Сусветнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА і вядомай турыстычнай славутасцю^[1].

Гулан’юй?
Характарыстыкі
Плошча	2 км²
Размяшчэнне
24°26′51″ пн. ш. 118°03′43″ у. д.HGЯO
Медыяфайлы на Вікісховішчы

*
Kulangsu, a Historic International Settlement**
Сусветная спадчына ЮНЕСКА
Амойскі міжнародны сетльмент
Краіна	Кітай
Тып	Культурны
Крытэрыі	ii, iv
Спасылка	1541
Рэгіён***	Азія і Ціхаакіянскі рэгіён
Гісторыя ўключэння
Уключэнне	2017  (невяд. сесія)
* Міжнародная канвенцыя «ЮНЕСКА» ** Назва ў афіцыйным англ. спісе *** Рэгіён па класіфікацыі ЮНЕСКА

Гісторыя

Панарама вострава Гулан’юй

Сваю назву востраў атрымаў у часы дынастыі Мін. Пірат Чжэн Чэнгун  (руск.) выкарыстоўваў востраў як ваенную базу падчас барацьбы з цынскімі заваёўнікамі.

Першае англійскае гандлёвае судна з’явілася тут у 1670 годзе, а праз нейкі час англічанам удалося развіць бурную камерцыйную дзейнасць: Брытанская Ост-Індская кампанія адкрыла на суседнім востраве Сямынь фабрыкі і стварыла буйную факторыю. Але ў 1730 годзе пекінскі ўрад, незадаволены націскам і свавольствам англічан, выпусціў дэкрэт, згодна з якім усім караблям, акрамя іспанскіх, забаранялася гандляваць у порце Сямыня.

Амойскі міжнародны сетльмент, 1909

Гандаль з Еўропай аднавіўся адразу пасля няўдалай для Серадзіннай імперыі  (руск.) Першай Опіумнай вайны. Горад быў захоплены брытанскай эскадрай пад камандаваннем сэра Х’ю Гофа  (руск.)</nowiki> і адмірала Паркера 27 жніўня 1841 года. У 1843 годзе порт быў адкрыты для гандлю ўсіх нацый.

Будынак вілы часоў сетльмента

Першапачаткова ўсе камерцыйныя прадпрыемствы ўзводзіліся на беразе вострава Сямынь. Тым не менш многія камерсанты аддавалі перавагу размяшчэнню сваіх прыватных рэзідэнцый на востраве Гулан’юй з прычыны яго прыроднай абароненасці ад тайфунаў. Намаганнямі пратэстанцкіх місіянераў на востраве былі заснаваны бальніцы, створаны школы для кітайскіх дзяцей. Акрамя інстытута Тунг-Вэн і англа-кітайскага каледжа, спансаванага як кітайскімі, так і замежнымі камерсантамі, тут размясціліся Універсітэты трох найбуйнейшых пратэстанцкіх місій і аб’яднаная сярэдняя школа. У 1863 годзе была ўзведзена англійская капліца.

Пасля Япона-Кітайскай вайны 1894—1895 гадоў Японія акупавала Тайвань  (руск.). Каб не дапусціць захопу японцамі горада Сямынь, урад Цын вырашыў даць еўрапейскім дзяржавам канцэсію  (руск.) на востраве Гулан’юй. 10 студзеня 1902 консулы Вялікабрытаніі, Злучаных Штатаў Амерыкі, Германіі, Францыі, Іспаніі, Даніі, Нідэрландаў, Аб’яднанага Каралеўства Швецыі і Нарвегіі, Японіі і яшчэ дзевяці краін падпісалі ў Сямыне дагавор аб прадастаўленні такой канцэсіі.

З утварэннем Амойскага міжнароднага сетльмента 13 краін, уключаючы Вялікабрытанію, ЗША, Францыю, Германію і Японію, паслядоўна адкрылі на востраве свае консульствы. Было пабудавана некалькі паштовых аддзяленняў, два буйных клубы з бібліятэкай і чытальнымі заламі, дзве гасцініцы, аптэка. На востраве таксама размяшчаліся палі для гульні ў тэніс, крыкет, хакей і іншае. Усходнюю ўскраіну вострава давяршала сігнальная станцыя, якая апавяшчала аб прыбыцці караблёў у порт і набліжэнні тайфунаў або шторму.

З 1942 па 1954 год востраў быў акупаваны Японіяй, што таксама наклала адбітак на архітэктуру вострава.

Турызм

У цяперашні час востраў Гулан’юй з’яўляецца буйным турыстычным цэнтрам. Непаўторная архітэктура, у якой змяшаныя еўрапейскія каланіяльныя стылі некалькіх дзяржаў з кітайскімі і нават японскімі будынкамі, і мноства музеяў прыцягваюць сюды вялікую колькасць турыстаў. На тэрыторыі вострава забаронена выкарыстанне аўтамабіляў і нават ровараў, што стварае своеасаблівую спакойную атмасферу вострава-помніка.

• Віды вострава Гулан'юй
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Зноскі

1. A world-class tourist destination | Kulangsu (Gulangyu) (англ.). kulangsuisland.org. Архівавана з першакрыніцы 28 красавіка 2019. Праверана 23 лістапада 2018.