Гомельскі павет

Гомельскі павет — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка на тэрыторыі Беларусі ў 1773-77 і 1852—1926 гадах. Утвораны 22 ліпеня 1773 г. ў складзе Рагачоўскай правінцыі пасля Першага падзелу Рэчы Паспалітай. Цэнтр — Гомель. 22 сакавіка 1777 г. ў сувязі з пераносам цэнтра павета ў мястэчка Беліца пераўтвораны ў Беліцкі павет. Адноўлены ў складзе Магілёўскай губерні ў 1852 г. пасля пераносу цэнтра павета ў Гомель. Плошча складала 4719,4 квадратных вёрст, насельніцтва дасягала 224,7 тысяч чалавек (1897).

Гомельскі павет
Герб
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Магілёўская губерня
Адміністрацыйны цэнтр	Гомель
Дата ўтварэння	1777
Дата скасавання	8 снежня 1926
Насельніцтва	224 723[1] (1 897)
Плошча	4 719,4 вёрст²

З 26 красавіка 1919 года ў складзе Гомельскай губерні. Скасаваны 8 снежня 1926 года, яго тэрыторыя ўключана ў Гомельскую акругу.

Насельніцтва

Паводле перапісу 1897 года насельніцтва павета складала 224 723 чалавек, у тым ліку ў Гомелі — 36 775 чал.

Нацыянальны склад

Нацыянальны склад паводле перапісу 1897 года^[2]:

• беларусы — 166 471 чал. (74,1 %),
• яўрэі — 32 363 чал. (14,4 %),
• рускія — 21 723 чал. (9,7 %),
• палякі — 2301 чал. (1,0 %),

Адміністрацыйны падзел

У 1917 годзе ў склад павета ўваходзіла 18 валасцей:

• Веткаўская,
• Вылеўская,
• Гомельская,
• Дзятлавіцкая,
• Кармянская,
• Маркавіцкая,
• Насовіцкая,
• Пакалюбіцкая,
• Палеская,
• Папоўская,
• Покацкая,
• Рудзянецкая,
• Рэчкаўская,
• Стараюркавіцкая,
• Стаўбунская,
• Целяшоўская,
• Чабатовіцкая,
• Чырванабудская;
• а таксама 3 гарады і 7 мястэчак.

У 1923 г. воласці былі ўзбуйнены, іх стала 8:

• Веткаўская,
• Гомельская,
• Добрушаская,
• Дзятлавіцкая,
• Насовіцкая,
• Свяцілавіцкая,
• Уваравіцкая,
• Чырванабудская.

Ураднікі павета

• Гомельскія павятовыя маршалкі

Вядомыя асобы

• Еўдакім Раманаў (1855—1922) — беларускі этнограф, фалькларыст і археолаг

Зноскі

1. Першы Усеагульны перапіс насельніцтва Расійскай імперыі 1897 года. Магілёўская губерня
2. Першы ўсеагульны перапіс насельніцтва Расійскай Імперыі 1897 г. Размеркаванне насельніцтва паводле роднай мовы. Гомельскі павет

Літаратура

• Гомельскі павет // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).