Андрэй Іванавіч Дэньер
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Андрэй Іванавіч Дэньер (Андрэй (Генрых) Деньер; Генрых-Ёган Дэньер; 1820, Магілёў, Расійская імперыя — 3 сакавіка 1892, Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя) — расійскі мастак, піянер фатаграфіі ў Расіі. Фатограф Тараса Рыгоравіча Шаўчэнкі
Нарадзіўся ў сям’і швейцарскага грамадзяніна Іагана Дэнье, пры нараджэнні атрымаў імя — Генрых Дэнье. Пазней змяніў імя на Андрэй Іванавіч Дэньер. Часам выкарыстаў і Андрэй (Генрых) Дэньер.
У Магілёве скончыў гімназію (1842), пасля чаго рушыў у Пецярбург і стаў вольным слухачом у Пецярбургскай Акадэміі мастацтваў у класе гістарычнага жывапісу Карла Брулова. Вучыўся і адначасова даваў ўрокі малявання ў розных прыватных навучальных установах.
У 1851 годзе скончыў навучанне ў Акадэміі, атрымаўшы званне некласнага мастака гістарычнага і партрэтнага жывапісу.
Яшчэ падчас навучання ў Акадэміі, Дэньер захапіўся фатаграфіяй і ў 1849 годзе[3] на Неўскім праспекце Пецярбурга адкрыў фотаатэлье «Дагератыпная ўстанова мастака Дэньера».
Працаваў спачатку нядоўга ў тэхніцы дагератыпіі, затым у тэхніцы вітрапіі (фатаграфіі на шкле), а пазней адным з першых асвоіў калоідны (мокракалоідны) працэс.
А. І. Дэньер вынайшаў спосаб атрымання мяккасці контураў пры друку («эфект Дэньера»). Для гэтага рабіў два негатывы на пласцінках рознай таўшчыні, а затым друкаваў з абодвух.
У атэлье Дэньера здымаліся ўсе пласты насельніцтва, у тым ліку і Царскі двор.
Папулярнасці Дэньера спрыяла «Мастацкая накіраванасць» створаных ім партрэтаў, выкарыстанне сваіх навыкаў прафесійнага жывапісца.
У лепшыя часы ў майстэрні Дэньера працавала да 18 чалавек, у тым ліку рэтушорамі былі будучыя вядомыя мастакі І. М. Крамской, П. Ф. Сакалоў, І. П. Раулаў, М. Б. Тулінаў і іншыя.
Дзейнасць Дэньера запомнілася не толькі высакакласным выкананнем бягучых прыватных заказаў, але і выданнем па падпісцы на працягу года (1865) штомесячнага альбома з 12 фотаздымкаў, знятых з натуры вядомых у той час у Расіі людзей («Альбома фатаграфічных партрэтаў Найсвятлейшых асоб і асоб, вядомых у Расіі»)[4].
У 1860 годзе, адным з першых, Дэньер экспанаваў свае працы на выстаўцы ў Імператарскай Акадэміі мастацтваў.
У тым жа годзе І. Дэньер удастоены звання «фатографа іх імператарскіх Вялікасцей» і права адлюстроўваць дзяржаўны герб на сваёй прадукцыі, увайшоў у склад фатаграфічнага аддзела Імператарскага Расійскага тэхнічнага таварыства становіцца членам Французскага фатаграфічнага таварыства, выступае эксперт на расійскіх і міжнародных фотавыстаўках.
З пачатку 1880-х гг. працаваў у майстэрні разам з сынам Адольфам.
Да 1890 г. А. І. Дэньер захоўваў швейцарскае грамадзянства і толькі за два гады да смерці прыняў расійскае падданства.
Памёр Андрэй Іванавіч Дэньер 5 сакавіка 1892 года ў Санкт-Пецярбургу, пахаваны на Волкаўскіх лютэранскіх могілках.
У 1890 годзе ўладальнікам фотаатэлье «Г. Дэньер» на Неўскім праспекце стаў Роберт Пель, сын аптэкара Васіля Пеля.
Асноўныя працы А. І. Дэньера захоўваюцца ў Расійскай Нацыянальнай бібліятэцы (РНБ, Пецярбург) і Дзяржаўным гістарычным музеі (ДГМ, Масква).
.jpg)
А. І. Деньер быў актыўным удзельнікам міжнародных і расійскіх выставак:
Андрэй Дэньер і Тарас Шаўчэнка былі добра знаёмыя з маладых гадоў: вучыліся ў адзін час у Пецярбургскай Акадэміі мастацтваў у аднаго выкладчыка — Карла Брулова.
Часта сустракаліся пасля вяртання Шаўчэнкі з ссылкі.
Па ўспамінах Благавешчанскага[9]"у яго майстэрню, акрамя Мікешына часцей за ўсё хадзілі скульптар Ф. Ф. Каменскі, жывапісец Г. Дэньер і інш…. Дэньер напісаў з Тараса Рыгоравіча партрэт, які … падаваў на выстаўку".
У фотаатэлье Дэньера былі зробленыя 4 фатаграфіі Шаўчэнкі.
.jpg)
.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
