Урал (рака)

Урал
Урал
	башк. Яйыҡ, kz Жайық
Характарыстыка
Даўжыня	2428 км
Басейн	237 000 км²
Расход вады	400 м³/с
Вадацёк
Выток	Урал
• Вышыня	760 м
• Каардынаты	54°42′03″ пн. ш. 59°25′02″ у. д.HGЯO
Вусце	Каспійскае мора
• Каардынаты	46°53′02″ пн. ш. 51°37′01″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма	Каспійскае мора
Краіна	Казахстан; Расія;
Код у ДВР	12010000112112200001016
	;
	— выток, — вусце
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Урал (да 1775 года — Яік; башк.: Яйыҡ^ⓘ, каз.: Жайық) — рака ў Башкартастане, Чалябінскай і Арэнбургскай абласцях Расіі і Заходне-Казахстанскай і Атыраускай абласцях Казахстана. Даўжыня 2428 км. Вадазбор 231 тыс. км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці 0,225 тыс. м³/сек. Пачынаецца на схілах хрыбта Уралтау, да горада Орск цячэ ўздоўж усходніх схілаў Паўднёвага Урала ў вузкай даліне. Ніжэй горада Верхнеўральск набывае рысы раўніннай ракі. Ніжэй горада Магнітагорск цячэ сярод скалістых берагоў, шмат перакатаў. Ад горада Уральск даліна шырокая, шмат прытокаў, старыц і азёр. Упадае ў Каспійскае мора ніжэй горада Атырау, у вусці падзяляецца на 2 рукавы: Яіцкі і Залаты (суднаходны). Галоўныя прытокі: Ор, Ілек (злева), Сакмара (справа). Ледастаў у вярхоўях з пачатку лістапада да пачатку красавіка, у сярэднім і ніжнім цячэнні з канца лістапада да канца сакавіка. Сярэдні гадавы расход вады каля сяла Кушум 322 м³/с, ніжэй памяншаецца (каля горада Атырау 225 м³/с). Каля 80 % сцёку прыпадае на веснавое разводдзе, у час якога рака разліваецца больш чым на 10 км, у дэльце на некалькі дзясяткаў кіламетраў. Выкарыстоўваецца для арашэння ў сярэднім і ніжнім цячэнні. Вадасховішчы: Верхнеўральскае, Магнітагорскае, Ірыклінскае. Суднаходства ад горада Уральск. На Урале — гарады Верхнеўральск, Магнітагорск, Орск, Наватроіцк, Арэнбург (Расія), Уральск, Атырау (Казахстан)