Мікіта Сяргеевіч Хрушчоў

Мікіта Сярге́евіч Хрушчоў (5 (17) кастрычніка 1894, Калінаўка, Курская губерня — 11 верасня 1971, Масква) — савецкі дзяржаўны і палітычны дзеяч, Першы сакратар ЦК КПСС (1953—1964), Старшыня Савета Міністраў СССР (1958—1964). Герой Савецкага Саюза, Тройчы Герой Сацыялістычнай Працы.

Мікіта Сяргеевіч Хрушчоў
руск.: Никита Сергеевич Хрущёв
генеральны сакратар ЦК КПСС 14 верасня 1953 — 14 кастрычніка 1964
Папярэднік	Іосіф Вісарыёнавіч Сталін
Пераемнік	Леанід Ільіч Брэжнеў
Кіраўнік урада СССР[d] 27 сакавіка 1958 — 14 кастрычніка 1964
Папярэднік	Мікалай Аляксандравіч Булганін
Пераемнік	Аляксей Мікалаевіч Касыгін
першы сакратар Камуністычнай партыі Украіны[d] 26 снежня 1947 — 19 снежня 1949
Папярэднік	Лазар Майсеевіч Кагановіч
Пераемнік	Leonid Melnikov[d]
Нараджэнне	3 (15) красавіка 1894[1] Калінаўка[d], Курская губерня, Расійская імперыя
Смерць	11 верасня 1971(1971-09-11)[2][3][…] (77 гадоў) Масква, РСФСР, СССР[4]
Месца пахавання	Новадзявочыя могілкі[5][6]
Жонка	Ніна Пятроўна Хрушчова[d] і Efrosinya Khrushcheva[d]
Дзеці	Сяргей Мікіціч Хрушчоў[d], Леанід Мікіціч Хрушчоў[d], Юлія Мікіцівна Хрушчова[d], Rada Adzhubey[d] і Elena Mykytivna Evreinova(Khrushcheva)[d]
Веравызнанне	атэізм
Партыя	Камуністычная партыя Савецкага Саюза
Член у	ЦК КПСС Палітбюро ЦК КПСС (14 кастрычніка 1964)
Адукацыя	Усесаюзная прамысловая акадэмія[d] Данецкі нацыянальны тэхнічны ўніверсітэт
Дзейнасць	палітыка[7]
Аўтограф
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія
Званне	генерал-лейтэнант
Бітвы	Вялікая Айчынная вайна Другая сусветная вайна Першая сусветная вайна Грамадзянская вайна ў Расіі Battle of Tsaritsyn[d] Red Army invasion of Georgia[d]
Узнагароды	Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна» Медаль «За абарону Сталінграда» Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.» Медаль «За аднаўленне прадпрыемстваў чорнай металургіі поўдня» Медаль «За асваенне цалінных зямель» Медаль «40 гадоў Узброеных Сіл СССР» Медаль «50 гадоў Узброеных Сіл СССР» Медаль «У памяць 800-годдзя Масквы» Медаль «У памяць 250-годдзя Ленінграда» Замежныя: Ордэн Георгія Дзімітрава Ордэн «Каралі Ніла» Ордэн Сухэ-Батара
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Хрушчоў.

Біяграфічныя звесткі

3 1909 слесар на заводах і шахтах Данбаса. Член Камуністычнай партыі з 1918 года. Удзельнік грамадзянскай вайны. З пачатку 1920-х гадоў на кіроўнай партыйнай рабоце ва Украіне (у 1924 удзельнік трацкісцкай апазіцыі). Вучыўся ў Прамысловай акадэміі (Масква, 1929—30).

З 1931 — у Маскве; з 1935 1-ы сакратар Маскоўскіх гарадскога і абласнога камітэтаў партыі. У 1938 — сакавіку 1947 і снежні 1947—49 1-ы сакратар ЦК кампартыі Украіны, адначасова ў 1944—47 старшыня СНК (з 1946 Савет Міністраў) Украіны. Член ЦК ВКП(б)/КПСС (1934—66), Палітбюро (Прэзідыума) ЦК (1939—64). Меў дачыненне да палітычных рэпрэсій у Маскве і ва Украіне.

У 2-ю сусветную вайну член ваеннага саветаў шэрагу франтоў. Генерал-лейтэнант (1943).

3 1949 сакратар ЦК і 1-ы сакратар Маскоўскага камітэта ВКП(б).

З верасня 1953 1-ы сакратар ЦК КПСС, адначасова з 1958 года старшыня Савета Міністраў СССР. Вынікам незадаволенасці партыйнага і дзяржаўнага апарату палітыкай і валюнтарысцкім стылем кіраўніцтва М. Xрушчова стала яго вызваленне («па стане здароўя») ад усіх пасад на кастрычніцкім пленуме ЦК КПСС у 1964 годзе.

Аўтар мемуараў.

На чале партыйнага і дзяржаўнага апарату

М. Хрушчоў быў адным з ініцыятараў рэабілітацыі ахвяр палітычных рэпрэсій 1930 — пач. 1950-х гадоў; на XX (1956) і XXII (1961) з’ездах КПСС выступіў з рэзкай крытыкай культу асобы і дзейнасці І. Сталіна. Імкнуўся мадэрнізаваць партыйна-дзяржаўную сістэму, абмежаваць прывілеі партыйнага і дзяржаўнага апарату, палепшыць матэрыяльнае становішча насельніцтва, зрабіць савецкае грамадства больш адкрытым. У перыяд яго знаходжання на вышэйшых дзяржаўных і партыйных пасадах вялося масавае асваенне цалінных і абложных зямель (1954—60), будаўніцтва добраўпарадкаванага жылля для працоўных, пачалося асваенне космасу (1957).

У знешняй палітыцы праводзіўся курс на пашырэнне адносін з капіталістычнымі і новымі незалежнымі краінамі, змякчэнне наступстваў гонкі ядзерных узбраенняў (Маскоўскі Дагавор аб забароне і абмежаванні выпрабаванняў атамнай зброі, 1963), рабіліся захады па раззбраенні (скарачэнне ўзброеных сіл СССР у 1955 — пачатку 1960-х гадоў больш як на 3 млн чал., прапанаваны ў 1962 годзе савецкі праект дагавора пра ўсеагульнае і поўнае раззбраенне), значна пашырыліся міжнародныя культурныя сувязі. Аднак некаторыя рашэнні М. Xрушчова часам прыводзілі да рэзкага абвастрэння міжнародных адносін (крызіс вакол Заходняга Берліна ў 1961 годзе, Карыбскі крызіс 1962 года).

Часовае аслабленне ідэалагічнага і адміністрацыйнага націску на творчую інтэлігенцыю пасля 1953 года («адліга») спрыяла значным дасягненням у галіне культуры, аднак з пачатку 1960-х яго культурная палітыка стала больш жорсткай. Ініцыятар антырэлігійнай кампаніі. У выніку шэрагу непрадуманых рашэнняў М. Xрушчова ў галіне кіраўніцтва сельскай гаспадаркай пагоршылася забеспячэнне гарадскога насельніцтва прадуктамі харчавання. Неабгрунтаванымі былі яго заклікі «дагнаць і перагнаць Амерыку» і абяцанні пабудаваць камунізм да 1980 года.

Зноскі

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #118638378 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
2. Gibney F. B. Nikita Sergeyevich Khrushchev // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Nikita Sergejewitsch Chruschtschow // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812'></a>
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #118638378 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
5. Новодевичье кладбище
6. https://epoisk.ru/burmsk/?gid=2606353806
7. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>

Гл. таксама

• Хрушчоўка

Літаратура

• Мядведзеў Р. М. С. Хрушчоў: Палітычны партрэт / Рой Мядзведзеў / пер. з рус. — Мн.: Беларусь, 1989.
• Нікіцін М. Г. Хрушчоў // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).