Кацярына з Астрожскіх (1560—1579)

Кацярына Ганна Астрожская (польск.: Katarzyna Anna Ostrogska , 1560 — 3 жніўня 1579) — шляхцянка XVI стагоддзя з роду Астрожскіх, малодшая дачка князя Канстанціна-Васіля Астрожскага і Сафіі Тарноўскай, другая жонка польнага гетмана літоўскага Крыштафа Радзівіла.

Кацярына з Астрожскіх
Нараджэнне	1560 Кіеў, Кіеўскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае
Смерць	3 жніўня 1579 Вільня, Віленскі павет, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Род	Астрожскія
Бацька	Канстанцін-Васіль Канстанцінавіч Астрожскі
Маці	Соф’я з Тарноўскіх[d]
Муж	Крыштаф Радзівіл Пярун[1]
Дзеці	Януш Радзівіл
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Кацярына нарадзілася ў 1560 годзе ў Кіеве ў сям’і кіеўскага ваяводы Канстанціна-Васіля Астрожскага і яго жонкі Сафіі Тарноўскай. Мела братоў Канстанціна  (укр.), Януша і Аляксандра і старэйшую сястру Альжбету. Шлюб бацькоў, нягледзячы на розныя веравызнанні, быў гарманічным, сама Кацярына была ахрышчана па каталіцкаму абраду.

Маці памерла, калі Кацярыне было ўсяго 10 гадоў. Бацька больш не ажаніўся. Ён быў вельмі заможным чалавекам, валодаў шматлікімі багаццямі і атрымаў мянушку «некаранаваны цар Русі».

Да 1574 года род жыў пераважна ў Дубне. Тут знаходзілася афіцыйная рэзідэнцыя Канстанціна Васіля Астрожскага, знаходзіліся княжацкія вайсковыя сілы, значная колькасць слуг, слуг і ўраднікаў. У Дубенскім замку  (укр.) ён прымаў замежныя дэлегацыі свецкіх і духоўных уладаў, купцоў, старастаў, кіраўнікоў манастыроў.

Вядома, што ў сакавіку 1577 года брат Кацярыны, Януш, па загадзе бацькі накіраваўся ўзброены ў Дубна, каб абараніць сястру ад татараў, якія накіроўваліся туды^[2]. Ардынцы, якія налічвалі больш за 2 тысячы чалавек, падышлі да Дубна 4 сакавіка 1577 года. Яны мелі намер абрабаваць замак і захапіць Кацярыну. Януш прымусіў іх адступіць, але, адступаючы, татары спалілі больш за 200 вёсак, якія належалі Астрожскім.

Хрыстафор «Пярун» Радзівіл

У 18 гадоў Кацярыну выдалі замуж за 31-гадовага польнага гетмана літоўскага і падчашага Крыштафа Радзівіла. Жаніх быў удаўцом, яго папярэдняя жонка і маленькія дзеці памерлі некалькі гадоў таму. Па словах Томаша Кемпы  (польск.), справы, звязаныя з перадшлюбнай дамовай Крыштафа і Кацярыны, былі наладжаныя падольскім ваяводам Мікалаем Мялецкім  (укр.)^[3]. Вянчанне адбылося 22 ліпеня 1578 года ў Дубне. Іх вяселлю польскі паэт Ян Каханоўскі прысвяціў панегірык «Эпіталамій».

За год Кацярына нарадзіла сына:

• Януш (1579—1620) — намесьнік літоўскі ў 1599—1619 гадах, імперскі князь, быў двойчы жанаты, меў чатырох дзяцей.

Праз месяц пасля нараджэння сына Кацярыны не стала. Пахавана ў саборы святых Станіслава і Уладзіслава ў Вільні. Як паведамляюць крыніцы, кіеўскі ваявода балюча ўспрыняў смерць дачкі — першай з чатырох страчаных ім пры жыцці дзяцей.

Пазней Крыштаф Пярун Радзівіл быў жанаты двойчы, у тым ліку са старэйшай сястрой Кацярыны, Альжбетай.

Зноскі

1. Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q270'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q7209884'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q121885404'></a>
2. Paprocki B. Herby rycerstwa polskiego / Wyd. K. J. Turowski. — Kraków, 1858. — стор. 450—451
3. Kempa T.  (польск.) Konstanty Wasyl Ostrogski… — стар. 80.

Спасылкі

• Генеалогія Катерини Острозької
• Генеалогія Христофора Радзивілла
• Микола Бендюк. Портрети князів Острозьких в гравюрах із гербовника Бартоша Папроцького [Архівовано 11 травня 2018 у Wayback Machine.]
• Дубенський замок: неприступна легендарна фортеця скарбів князів Острозьких [Архівовано 27 серпня 2017 у Wayback Machine.]