Слонімскі павет (Расійская імперыя)

Слонімскі павет (руск.: Слонимский уезд) — адміністрацыйная адзінка ў складзе Слонімскай, Літоўскай і Гродзенскай губерняў, якая існавала ў 1795—1920 гадах. Цэнтр — горад Слонім.

Слонімскі павет
Герб Сцяг
Краіна	Расійская імперыя
Уваходзіць у	Гродзенская губерня
Адміністрацыйны цэнтр	Слонім
Дата ўтварэння	1795
Дата скасавання	1920
Насельніцтва	226,3 тыс. (1 897)
Плошча	7,1 тыс. км²

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Слонімскі павет.

Гісторыя

У 1795 годзе Слонімскі павет у выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай далучаны да Расійскай імперыі і практычна ў тых жа межах уключаны ў Слонімскую губерню, з 12 снежня 1796 года ў Літоўскай губерні, з 28 жніўня 1802 года ў Гродзенскай губерні. Плошча каля 6,3 тыс. кв. вёрст^[1].

У 1915 годзе тэрыторыя Слонімскага павета занята нямецкімі, у пачатку 1919 — польскімі войскамі. 3 4 лютага 1921 года Слонімскі павет у складзе Навагрудскага ваяводства Польшчы^[1].

Насельніцтва

Насельніцтва ў 1878 — 161,2 тыс. чал. (у т.л. ў Слоніме 15,4 тыс. чал.)^[1]. Паводле даных перапісу 1897 года ў павеце пражывала 226,3 тыс. чал^[2]. У тым ліку беларусы — 80,7 %; яўрэі — 15,2 %; рускія — 2,1 %; палякі — 1,6 %. У павятовым горадзе Слоніме пражывала 15 863 чал., у мястэчках: Ружаны — 6036 чал., Косава — 5537 чал., Дзятлава — 3200 чал.

У павеце мелася 1035 населеных пунктаў, у т.л. 15 мястэчак (Бусяж, Быцень, Вензавец, Галынка, Дварэц, Дзераўная, Дзярэчын, Азярніца, Жыровічы, Здзітаў, Здзяцел (Дзятлава), Косава, Моўчадзь, Ружаны, Старыя Дзевяткавічы), 534 дробныя паселішчы (менш як па 25 чал.)^[1].

Апрача Жыровіцкага манастыра, былі 73 царквы, 5 касцёлаў, 30 іўдзейскіх малітоўных дамоў і сінагог^[1].

Адміністрацыйны падзел

У 1861—1866 гадах утвораны 23 воласці: ^[3]

• Боркінская воласць (цэнтр — Боркінскае^[4]),
• Быценская воласць (цэнтр — м. Быцень),
• Гічыцкая воласць (цэнтр — Ёлкі^[4]),
• Дабромысленская воласць (цэнтр — с. Дабромысль),
• Дварэцкая воласць (цэнтр — м. Дварэц),
• Дзераўноўская воласць (цэнтр — с. Дзераўная),
• Дзярэчынская воласць (цэнтр — м. Дзярэчын),
• Дзятлаўская воласць (цэнтр — Вензавец^[4]),
• Жыровіцкая воласць (цэнтр — в. Жыровічы^[4]),
• Казлоўская воласць (цэнтр — в. Доўбневічы),
• Кастровіцкая воласць (цэнтр — в. Кастровічы),
• Косаўская воласць (цэнтр — м. Косава),
• Курылавіцкая воласць (цэнтр — в. Курылавічы),
• Люшнеўская воласць (цэнтр — с. Люшнева),
• Мар’янская воласць (цэнтр — в. Трыбушкі),
• Міжэвіцкая воласць (цэнтр — в. Міжэвічы),
• Пацаўская воласць (цэнтр — с. Накрышкі),
• Пескаўская воласць (цэнтр — в. Нова-Пескі),
• Раготнаўская воласць (цэнтр — с. Раготна),
• Ружанская воласць (цэнтр — м. Ружаны),
• Старавеская воласць (цэнтр — в. Старая Весь),
• Чамерская воласць (цэнтр — Сакалова^[4]),
• Шылавіцкая воласць (цэнтр — с. Шылавічы)

Ураднікі павета

• Слонімскія павятовыя маршалкі

Зноскі

1. Слонімскі павет // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
2. Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей
3. Волостныя, станичныя, сельскія, гминныя правленія и управленія, а также полицейскіе станы всей Россіи съ обозначеніем мѣста ихъ нахожденія. — Кіевъ: Изд-во Т-ва Л. М. Фишъ, 1913.
4. Карта да арт. Слонімскі павет // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Літаратура

• Слонімскі павет // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Рудаков В. Е., Селиванов А. Ф. Слоним // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.