Луі Даву

Луі Нікаля Даву (фр.: Louis-Nicolas Davout або D’Avout, Davoust; 10 мая 1770, Ану, Шампань — 1 чэрвеня 1823, Парыж) — французскі ваенны дзеяч. Маршал Францыі (1804), герцаг Аўэрштэцкі (1808), прынц Экмюльскі (1809).

Луі-Нікаля Даву
фр.: Louis-Nicolas Davout
Маршал Даву, герцаг Аўэрштэцкі
герб 1-га герцага Аўэрштэцкага
Ваенны міністр Францыі 20 сакавіка 1815 — 7 ліпеня 1815
Манарх	Напалеон I
Кіраўнік урада	Ж. Фушэ
Папярэднік	А.-Ж.-Г. Кларк
Пераемнік	Л. дэ Гувіён Сен-Сір
мэр Савіньі-сюр-Орж
Нараджэнне	10 мая 1770(1770-05-10)[1][2][…] Annoux[d], canton of l'Isle-sur-Serein[d], Акруга Авалон, дэпартамент Ёна, рэгіён Бургундыя, Метраполія Францыі, Францыя
Смерць	1 чэрвеня 1823(1823-06-01)[2][3][…] (53 гады) Парыж, Парыж[d], рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя[4]
Месца пахавання	Grave of Louis Nicolas Davout[d]
Бацька	Jean-François d'Avout[d]
Маці	Françoise-Adélaïde Minard de Velars[d]
Жонка	Aimée Davout[d]
Дзеці	Adélaïde-Louise d'Eckmühl de Blocqueville[d], Joséphine Davout d'Auerstaedt[d], Napoléon-Louis Davout[d] і Adèle Napoléonie Davout d'Eckmühl[d]
Адукацыя	ваенная школа ў Брыен-ле-Шато
Дзейнасць	ваенная справа[5]
Аўтограф
Ваенная служба
Гады службы	1788—1815
Прыналежнасць	Першая імперыя
Род войскаў	пяхота
Званне	маршал Францыі
Камандаваў	1-ы армейскі корпус (Вялікая армія)
Бітвы	Рэвалюцыйныя войны: бітва ля Неервіндэна Егіпецкі паход: бітва ля пірамід бітва пры Абукіры Напалеонаўскія войны: бітва пры Марэнга бітва пад Ульмам бітва пад Аўстэрліцам бітва пры Аўэрштэце бітва пры Прэйсіш-Эйлау бітва пад Фрыдландам бітва пры Экмюле бітва пры Ваграме Айчынная вайна: бой пад Салтанаўкай Смаленская бітва Барадзінская бітва
Узнагароды	Вялікі афіцэр ордэна Ганаровага легіёна Ваенны ордэн Святога Людовіка Ордэн Жалезнай кароны (Італьянскае каралеўства) Ордэн Белага арла Кавалер Вялікага крыжа Ваеннага ордэна Максіміліяна Іосіфа, Баварыя Кавалер Вялікага крыжа ордэна Хрыста Кавалер Вялікага крыжа Каралеўскага венгерскага ордэна Святога Стэфана
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў арыстакратычнай сям’і, старэйшы з дзяцей кавалерыйскага лейтэнанта Жана-Франсуа д’Аву (Jean-François d’Avout; 1739—1779) і Франсуазы-Адэлаіды Мінар дэ Велар (Françoise-Adelaide Minard de Velars; 1741—1810).

Скончыў ваеннае вучылішча ў Асеры ў 1785 і Парыжы ў 1778. гадах У 1789 годзе падтрымаў рэвалюцыю і перайшоў у рэвалюцыйную армію, пасля чаго ў 1793 годзе стаў генералам. Удзельнічаў у вайне супраць першай антыфранцузскай кааліцыі, грамадзянскай вайне ў Вандэі, Егіпецкай і Італьянскай кампаніях.

Даву лічыўся адным з выдатнейшых палкаводцаў Напалеона. У 1807—1808 гадах быў генералам-губернатарам Варшаўскага герцагства. З 1811 года камандзір першага Эльбскага абсервацыйнага корпуса, які ў студзені 1812 года быў ператвораны ў 1-ы корпус «Вялікай арміі» для вайны супраць Расіі. У ходзе Віленскай аперацыі 1812 года Даву спрабаваў акружыць другую рускую армію П. І. Баграціёна; заняў 23 чэрвеня Валожын і 26 чэрвеня Мінск, чым парушыў сувязь паміж рускімі арміямі. Праз недысцыплінаванасць Жэрома Банапарта, які адмовіўся падначаліцца Даву, Баграціён здолеў адысці на Бабруйск. Праследуючы 2-ю армію, Даву ўзяў Магілёў, у баі каля Салтанаўкі адкінуў Баграціёна на поўдзень, але не змог перашкодзіць яго пераправе на левы бераг Дняпра. 22 ліпеня 1-ы корпус злучыўся з галоўнымі сіламі Напалеона каля Дуброўны, у далейшым удзельнічаў у Смаленскай аперацыі 1812 года. У Барадзінскай бітве Даву быў паранены. Пры адступленні з Масквы Даву камандаваў ар’ергардам арміі, жорсткімі мерамі здолеў захаваць дысцыпліну ў сваім корпусе.

У 1813—1814 гадах камандзір 13-га корпуса, кіраваў абаронай Гамбурга. У час «Ста дзён» Напалеона быў ваенным міністрам. Пры другой рэстаўрацыі Бурбонаў звольнены з арміі і да 1817 года высланы пад нагляд паліцыі.

Пасля бітвы пры Ватэрлоа Даву высунуў саюзнікам патрабаванне абвясціць поўную амністыю ўсім асобам, якія ўдзельнічалі ў рэстаўрацыі Напалеона. У выніку перамоў саюзнікі былі вымушаны прыняць яго патрабаванне. Даву быў адзіным маршалам Напалеона, які ніколі не прыносіў прысягу Бурбонам. У 1818 годзе Даву быў дапушчаны да двара Людовіка XVIII, а ў 1819 годзе ўзведзены ў пэры Францыі.

Памёр Даву 1 чэрвеня 1823 года ў Парыжы ад туберкулёзу лёгкіх.

Зноскі

1. Louis Nicolas Davout d' auerstaedt prince d' eckmuhl // Léonore database — ministère de la Culture. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2886420'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q384602'></a>
2. Gallaher J. G. Louis-Nicolas Davout, duke of Auerstedt // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Louis Nicolas Davout // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
4. Даву Луи Никола // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
5. Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>

Літаратура

• Chenier Davout, duc d’Auerstaedt. — P., 1866.
• Marquise de Blocqueville. Le Maréchal Davout raconté par les siens et lui-même. — P., 1870—1880, 1887. (Успаміны дачкі Даву.)
• John G. Gallaher. The Iron Mashal — a biography of Louis N. Davout. — L.: The Greenhill Books, 2000.
• Чиняков М. К. Луи-Никола Даву. — Вопросы истории. — 1999. — № 2. — С. 59-72.
• Исходящая переписка маршала Даву (с 14 октября по 31 декабря 1811 г.) // Отечественная война 1812 года. Отд. 2. Т. 1. Спб., 1903.