Варда

Варда (Ворда), Варта, Верда — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Wardo
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Варта, Верда, Ворда
Зьвязаныя імёны	Дакварда, Лютавор, Эварт, Явор
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Варда»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Варда, Варта або Верда (Wardo, Warto, Werdo) — імя германскага паходжаньня^[1]. Іменная аснова -вард- (-варт-) паходзіць ад германскага ward 'ахоўнік'^[2]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Дакварда, Лютавор (Літавар), Эварт, Явор (Явар). Адзначаліся германскія імёны Dagward, Liutwar (Liutward, Litwart), Ewart, Jovar (Jovard).

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Werd, Dankwart (Dankwar), Ewart (Ewert, Jewart), Gerwart (Garwart, Girwart)^[3].

У Прусіі бытавала імя Wartwille (1394 і 1400 гады)^[4].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Миколаи Петровичъ Ворда… Петръ Миколаевичъ Вардичъ (1528 год)^[5]; зъ фолварку Варды^[6], Янъ Варда^[7] (1567 год); Wardow (1744 год)^[8]; zaścianki… Warciszki (1782—1783 гады)^{[9][lower-alpha 1]}.

Носьбіты

• Мікалай Пятровіч Ворда — бельскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
• Пётар Мікалаевіч Вардзіч — бельскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Ян Варда — баярын Мельніцкага павету Падляскага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1567 году
• Стэфан, Канстантын і Казімер Верды — жыхары вёсак Друйкаў, Вердаў і Алхімяў (Браслаўскі павет), якія ўпамінаюцца ў 1781 годзе^[12]

Прыдомкам Варда карысталіся шляхецкія роды Кабыльскіх і Вандалоўскіх гербу Граблі^[13].

На 1909 год існавалі два засьценкі пад назвай Вардаўшчына ў Барысаўскім павеце Менскай губэрні^[14].

На гістарычнай Браслаўшчыне існуе вёска Вэрды, на гістарычнай Віленшчыне — Вардзяны, на гістарычнай Ашмяншчыне — Варцішкі, у гістарычнай Прусіі — Вартэн і Вартнікен.

Заўвагі

1. Таксама:

   • Вардзік: Wardzikie (1744 год)^[8];
   • Вартэль (адзначалася германскае імя Wardell^[10]): Wartele (1744 год)^[8];
   • Вердаш: на гістарычнай Ашмяншчыне існуе вёска Вердашышкі;
   • Тавірд: Стякгивилу з братомъ, с Тавирдомъ чотыри чоловеки (1440—1492 гады)^[11]

Крыніцы

1. Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1539.
2. Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
3. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 282, 285.
4. Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 116.
5. Перапіс войска Вялікага княства Літоўскага 1528 года. Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кн. 523. — Менск, 2003. С. 135.
6. Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 509.
7. Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 1002.
8. Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
9. Breslaujos dekanato vizitacija 1782—1783 m. Fontes Historiae Lituaniae, vol. VII. — Vilnius, 2008. P. 72.
10. Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1954. S. 598.
11. Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 19.
12. Яўген Анішчанка, Друйки инвентарь 1781 г. в Браславском повете, Архіў гісторыка Анішчанкі, 24 лютага 2018 г.
13. Stekert A. Przydomki polskie, litewskie i rusińskie. — Kraków, 1897. S. 127.
14. Список населенных мест Минской губернии. — Минск, 1909. С. 24.