Аршэнік

	Герман ← Аршэнік → Сэлен
Выгляд
	;
Агульная інфармацыя
Назва, сымбаль, атамны нумар	Аршэнік, As, 33
Катэгорыя элемэнту	Паўмэталы
Група, пэрыяд, блёк	15, 4, p
Адносная атамная маса	74,92 г·моль−1
Канфігурацыя электронаў	[Ar] 4s2 4p3
Электронаў у абалонцы	2 8 18 5;
Фізычныя ўласьцівасьці
Фаза	Цьвёрдае цела
Шчыльнасьць (пры п. т.)	5,73 г·см−3
Тэмпэратура плаўленьня	1081 K, 808 °C, 1486 °F
Тэмпэратура кіпеньня	876 K, 603 °C, 1117 °F
Удзельная цеплыня плаўленьня	24,44 кДж·моль−1
Удзельная цеплыня выпарваньня	34,76 кДж·моль−1
Структура крышталічнай краты	rhombohedral
Цеплаправоднасьць	(300 K) 50,2 Вт·м−1·K−1
Каэф. цеплавога расшырэньня	4,7 мкм/(м·K)
Мінэральная цьвёрдасьць Моаса	3,5
Цьвёрдасьць Брынэля	1440 МПа
Уласьцівасьці атама
Атамны радыюс	133 пм
Кавалентны радыюс	120 пм;
Іншыя характарыстыкі
Нумар CAS	7740-38-2
	п; а; р;

Аршэ́нік, аршэ́ньнік, таксама мыш’я́к^[3] (па-лацінску: Arsenicum — мужчынскі) As — хімічны элемэнт 15 (VA) групы пэрыядычнай сыстэмы; атамны нумар 33^[4]. Простае рэчыва ўяўляе сабою крохкі паўмэтал сталёвага колеру зь зеленаватым адценьнем (у шэрай алятропнай мадыфікацыі). Можа праяўляць як мэталічныя, так і немэталічныя ўласьцівасьці^[5]. Аршэнік мае электраадмоўнасьць блізкую да 2^[6]. Атрыманы ў 1250 годзе альхімікам Альбэртам Вялікім^[7] шляхам награваньня мыла з трысульфідам аршэніка.

Хуткія факты Выгляд, Агульная інфармацыя ...

Закрыць

Для прамысловага атрыманьня аршэніку вельмі важныя полімэталічныя руды. Аршэнік у асноўным выдзяляецца як пабочны прадукт пры перапрацоўцы некаторых серных руд. Сустракаецца разам з золатам, срэбрам, медзьдзю, кобальтам і іншымі мэталамі.

Аршэнік — сьмяротная атрута. Выкарыстоўваецца ў вытворчасьці куль для гладкаствольнай зброі, у якасьці пакрыцьця для люстэрак, у складзе шкла, у лазэрах, сьвятлодыёдах і паўправадніках.

[1]
Изотопы: свойства, получение, применение. В 2 т. / Под ред. В.Ю. Баранова. — М.: ФИЗМАТЛИТ, 2005. — Т. 2. — С. 630.
[2]
=Periodic Table of Elements — As (анг.). EnvironmentalChemistry.com. Праверана 24 жніўня 2020 г.
[3]
Слоўнік мовы Нашай нівы
[4]
The Element Arsenic (анг.) It's Elemental. Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education. Праверана 16 красавіка 2017 г.
[5]
І. Я. Шымановіч [і інш.] Хімія : падруч. для 8-га кл. устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. мовай навучання / пад рэд. І. Я. Шымановіча ; пер. на беларус. мову Н. Г. Ляўчук. — 3-е выд., перапрац. — Мінск: Народная асвета, 2011. — С. 158.
[6]
І. Я. Шымановіч [і інш.] Хімія : падручнік для 10 класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання / пад рэдакцыяй І. Я. Шымановіча. — Мінск: Адукацыя і выхаванне, 2013. — С. 73.
[7]
Arsen (пол.). Układ Okresowy Pierwiastków. Архіўная копія ад 8 чэрвеня 2004 г.

Periodic Table of Elements — As(недаступная спасылка) — EnvironmentalChemistry.com (анг.)

[1] [1]
Изотопы: свойства, получение, применение. В 2 т. / Под ред. В.Ю. Баранова. — М.: ФИЗМАТЛИТ, 2005. — Т. 2. — С. 630.

[2] [2]
=Periodic Table of Elements — As (анг.). EnvironmentalChemistry.com. Праверана 24 жніўня 2020 г.

[3] [3]
Слоўнік мовы Нашай нівы

[4] [4]
The Element Arsenic (анг.) It's Elemental. Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education. Праверана 16 красавіка 2017 г.

[5] [5]
І. Я. Шымановіч [і інш.] Хімія : падруч. для 8-га кл. устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. мовай навучання / пад рэд. І. Я. Шымановіча ; пер. на беларус. мову Н. Г. Ляўчук. — 3-е выд., перапрац. — Мінск: Народная асвета, 2011. — С. 158.

[6] [6]
І. Я. Шымановіч [і інш.] Хімія : падручнік для 10 класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання / пад рэдакцыяй І. Я. Шымановіча. — Мінск: Адукацыя і выхаванне, 2013. — С. 73.

[7] [7]
Arsen (пол.). Układ Okresowy Pierwiastków. Архіўная копія ад 8 чэрвеня 2004 г.

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

Wikiwand in your browser!

Аршэнік

Wikiwand in your browser!

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі