From Wikipedia, the free encyclopedia
De Eiropäische Union (amtl: Europäische Union, obkiazt: EU) is a Staatnbund, dea wo aus 27 eiropäischn Staaten bestäht. De Beväikarung in dena EU-Ländan umfosst deazeit rund a hoiwe Milliardn Einwohna. Gmoasam eawirtschafdn de Mitgliedstaaten im eiropäischn Binnenmoakt s gresste Bruttoinlandsprodukt vo da Wäid.
Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschriem worn. |
Eiropäische Union Europäische Union | ||
Hymne Eiropahymne (Ode an de Freid) | ||
Woispruch Eiropamotto (In Vuifoit geeint) | ||
Mitgliedsstootn | Bäigien, Buigarien, Deitschland, Frankreich, Italien, Luxnbuag, Holland, Denemark, Irland, Vaoanigts Kinireich, Griachaland, Krowozien, Portugal, Rumänien, Spanien, Finnland, Östareich, Schwedn, Estland, Lettland, Litauen, Malta, Poin, Slowakei, Slowenien, Tschechei, Ungarn, Zypern | |
Orwatssprochn | Deitsch, Englisch, Franzesisch | |
Sitz vom Eiropäischn Rat | Brüssel (Genaralsekretariat) | |
Kommissionssitz | Brüssel | |
Ministarotssitz | Brüssel | |
Parlamentssitz | de facto Strossburg | |
President vom Eiropäischn Rat | Kommissionspresident | Ursula von der Leyen |
Charles Michel | ||
Parlamentspresident(in) | Roberta Metsola | |
Flächn | 4.455.789 km² | |
Bevökarung | 497,3 Muilliona | |
Bevökarungsdichtn | 115 Ew. pro km² | |
Grindung | 1. Novemba 1993 | |
Feiadog | 9. Mai (Eiropatog) | |
Wearung | Euro/Eiro (nur in da Eirozone) | |
Zeitzone | UTC 0 bis +2 | |
Internet-TLD | .eu |
Gengwäatig grindt se s politische System vo da EU afan am 1. Novemba 1993 in Kroft tretanan Vatrog iwa de Eiropäische Union, dea wos zletzt im Joa 2001 durch an Vatrag vo Nizza gändat woan is. Aufm EU-Vatrog basian de sognenntn drei Säuln vom Staatnvabund: Eiropäische Gmoaschoftn (EG), Gmoasame Außen- und Sicherheitspolitik (GASP) sowia Polizeiliche und justizielle Zammaorbat in Strofsocha (PJZS).[1]
Noch mehran Erweidarungsrundn stähd da Staatnvabund deazeit voa interna Struktuaproblema. Da Eiropäische Rat hod dahea am 13. Dezemba 2007 a Vatrog vo Lissabon untazeichnet. De Ratifiziarung in dena Mitgliedstaatn soi bis Mitte 2009 obgeschlossn sei[2]; olladings is dea Zeitplan durch de Oblehnung vom Vatrog in am Referendum in Irland im Juni 2008 in Frog gstäit.[3]
De Eiropäische Union hod a Flächn vo 4.324.782 km² und a Küstnläng vo 65.413,9 km. Sie reicht im Nordostn bis Finnland, im Nordwestn bis Irland, im Siidostn bis Zypern und im Sidwestn bis Portugal. Dazua kemman de iwaseeischn Territorien:
Olle Stootn (mid da Ausnahm vo de Iwaseeterritorien und Zypern) lieng in Eiropa. 2004 is mid Zypern aa a Stoot aufgnumma worn, der geografisch zu Asien zöid wead. De gsamte Eiropäische Union (ohne de Aussnterritorien) liengan auf da Eirasischn Plottn.
Da geografische Mittlpunkt ve da Eiropäischn Union is Kleinmaischeid im Westerwald in Deitschland.
Da Mont Blanc liegt in de Savoya Oipm und is mid 4808 m da hächsde Berg vo da EU. Da gresste See ist da Väna Sää, a Binnensee im Sidwestn vo Schwedn mid ana Flächn vo 5650 km². Da längste Fluss is de Donau mid 2850 km, vo dera owa nur 1627 km die EU durchfliassn. Sie entspringt im Schworzwoid und mündt im Donaudäita ins Schwoaz Meer.
De 27 Lända hand Mitglieda vo da Eiropäischn Union:
Bejgien (BE) | Griachaland (GR) | Malta (MT) | Slowenien (SI) |
Buigarien (BG) | Irland (IE) | Holland (NL) | Slowakei (SK) |
Dänemark (DK) | Italien (IT) | Östareich (AT) | Spanien (ES) |
Deitschland (DE) | Krowozien (HR) | Poin (PL) | Tschechei (CZ) |
Estland (EE) | Lettland (LV) | Portugal (PT) | Ungarn (HU) |
Finnland (FI) | Litaun (LT) | Rumänien (RO) | Frankreich (FR) |
Luxnbuag (LU) | Schwedn (SE) | Zypern (CY) | |
S Klima reichd im Noadn vom koidn Klima bis zum subtropischm Klima im Sidn. Im Noadn (Finnland) lieng de Durchschnittstemparatuan bei -13 °C im Winta und +15 °C im Summa. Dageeng wead im Sidn (Malta) im Winta a durchschnittliche Temparatua vo +12 °C und im Summa vo +25 °C darreicht.
Hauptartikl: Amtssprochn vo da EU
A jede Sproch, de in am Mitgliedsstoot primäre Aumtssproch is, guit im Eiropäischn Parlament und ba da Kommission ols Aumtssproch. So hot zum Beispui a jeda Obgeordnete und jede Obgeordnetin im Eiropaparlament des Recht, dass er oda sie in seiner oda ihra Hoamatsproch Redn holtn kou und a a Iwasetzung va die onnan kriagt. Des hot oan damols festglegt ols Zeichn, dass die Sprochn ols Kuitua va die Vöiker olle gleich vui wert sei sulln.
Heit iwalegt oan awa scho, ob oan de Regelung in Zukunft holtn kou. Bsundas jetz, wo Rumänien und Bulgarien dazua kemm san und wo a Minderheitnsprochn wia de vo die Roma onerkounnt weadn sull, is as Problem, dass oan nocha völli mehr Iwasetzer ols wia Obgeordnete hot, walst jo fia jede Sproch mindestns so vui Iwasetza brauchst, wie onnare Sprochn san.