башҡорт шағиры, драматург, йәмәғәт эшмәкәре From Wikipedia, the free encyclopedia
Мостай Кәрим (тулы исеме — Мостафа Сафа улы Кәримов; 20 октябрь 1919 йыл — 21 сентябрь 2005 йыл) — шағир, драматург, тәнҡитсе, публицист, йәмәғәт эшмәкәре. Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының почётлы академигы (1992). Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1939 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. 1951–1962 йылдарҙа Башҡортостан Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе, 1962—1989 йылдарҙа РСФСР Яҙыусылар союзы идараһы секретары. РСФСР-ҙың IV–XI саҡырылыш Юғары Советы депутаты. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1979). Башҡортостандың халыҡ шағиры (1963). РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1982). ЮНЕСКО ҡарамағындағы Х. К. Андерсен исемендәге Халыҡ-ара балалар һәм үҫмерҙәр өсөн китаптар советының Почётлы дипломы эйәһе (1978). Ленин премияһы (1984), СССР‑ҙың Дәүләт премияһы (1972), РСФСР‑ҙың К. С. Станиславский исемендәге дәүләт премияһы (1967), Башҡорт АССР-ының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы (1967), М. А. Шолохов исемендәге премия (1999) лауреаты.
Мостафа Сафа улы Кәримов | |||||||||||||||||||||
Псевдонимдары: |
Мостай Кәрим | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Тыуған көнө: | |||||||||||||||||||||
Тыуған урыны: |
Келәш ауылы, Сәфәр улусы, Өфө өйәҙе, Өфө губернаһы[1] | ||||||||||||||||||||
Вафат булған көнө: |
21 сентябрь 2005 (85 йәш) | ||||||||||||||||||||
Вафат булған урыны: | |||||||||||||||||||||
Гражданлығы: | |||||||||||||||||||||
Эшмәкәрлеге: |
шағир, прозаик, драматург | ||||||||||||||||||||
Ижад йылдары: |
1930-сы йылдар — 2005 | ||||||||||||||||||||
Йүнәлеше: |
социалистик реализм | ||||||||||||||||||||
Жанр: |
шиғырҙар, поэма, пьеса, повесть | ||||||||||||||||||||
Дебют: |
«Отряд ҡуҙғалды» шиғырҙар йыйынтығы | ||||||||||||||||||||
Премиялары: |
| ||||||||||||||||||||
Наградалары: |
| ||||||||||||||||||||
Ҡултамғаһы: |
[[Рәсем: BSU Internet Centre сайтынан фотография|128px|Ҡултамғаһы]] | ||||||||||||||||||||
Мостафа Сафа улы Кәримов 1919 йылдың 20 октябрендә хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Шишмә районы Келәш ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. 1941 йылда Башҡорт дәүләт педагогия институтының тел һәм әҙәбиәт факультетын тамамлай. Бөйөк Ватан һуғышы башланыу менән фронтҡа китә, һуғышта элемтә башлығы һәм артиллерия штабы башлығы булып хеҙмәт итә. Ҡаты йәрәхәтләнә: мина ярсығы күкрәгенә инеп, йөрәгенә саҡ ҡына барып етмәй ҡала.
Ҡарҙар ирер, йылы ел иҫһә, |
Госпиталдә ятып дауаланып сыҡҡас, йәнә фронтҡа китә. Еңеү көнөнәсә фронт гәзиттәрендә хәбәрсе булып эшләй. Һуғыштан ҡайтҡас, ижади һәм ижтимағи эшкә бирелә.
1930-сы йылдарҙа уҡ яҙа башлай: 1938 йылда «Отряд ҡуҙғалды» тигән беренсе шиғыр йыйынтығы нәшер ителә; 1941 йылда «Яҙғы тауыштар» тигән шиғыр китабы сыға. Барыhы 100-ҙән ашыу шиғриәт һәм проза китабы, 10-дан ашыу пьесаһы донъя күрә. 1940 йылда СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. 1951—1962 йылдарҙа Башҡортостан Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе.
Мостай Кәримдең әҫәрҙәре бер нисә тиҫтә телгә тәржемә ителгән.
2005 йылдың 21 сентябрендә Өфөлә вафат була. Өфөнөң Мосолман зыяратында[3] ерләнгән.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.