conxuntu de montes más altos de cada unu de los seis continentes y América del Norte From Wikipedia, the free encyclopedia
Conozse como los Siete Cumes a los montes más altos de cada unu de los seis continentes, añadiendo amás el más altu d'América del Norte. El primer escalador que consiguió coronar los visos d'estos montes (según la Llista Kosciuszko) foi l'estauxunidense Richard Bass, de 1983 a 1985.
En casi toa América, sacante por Estaos Xuníos, la llista y retu a algamar ye'l de los Seis Cumes, yá que considérase al monte Aconcagua como yá'l de mayor altor del continente americanu, siendo la idea d'un cume máximu per cada continente. El primer escalador en llogralo foi'l canadianu Pat Morrow, de 1981 a 1986.
Algamar el cume de toos considérase unu de los mayores desafíos nel alpinismu.
Por cuenta de les distintes interpretaciones sobre les llendes de los continentes (xeográfiques, xeolóxiques, xeopolítiques) nun esiste un consensu sobre cuáles son los siete cumes, polo qu'en realidá son nueve los montes que podríen integrar esta llista.
Mientres enforma tiempu, el Mont Blanc (4810 msnm) foi consideráu como'l monte más altu d'Europa. Col desenvolvimientu de les espediciones xeográfiques, comprobóse qu'esta categoría correspondía al monte Elbrus de 5642 msnm, n'El Cáucasu norte.
El picu más altu d'Australia ye'l Monte Kosciusko (2228 msnm), pero ye menor n'altitú que l'Aoraki / Mount Cook (3754 msnm) en Nueva Zelanda, y entá menor que'l Nemangkawi / monte Jaya, qu'írguise hasta 4884 msnm,[nota 1] na provincia indonesia de Papúa, na islla de Nueva Guinea.
La primer llista de los siete cumes, conocida como Llista de Bass o Llista Kosciuszko, foi propuesta por Richard Bass en 1980 y escueye al monte más altu d'Australia (Monte Kosciuszko, 2228 mnsm) como'l más altu d'Oceanía.
Reinhold Messner propón otra llista conocida como la Llista de Messner o Llista Carstensz, sustituyendo'l Monte Kosciuszko pol Nemangkawi / Jaya o pirámide de Carstensz (4884 msnm), el picu más altu d'Oceanía, na islla de Nueva Guinea. Nenguna de les dos llistes inclúin al Mont Blanc como'l más altu d'Europa.
Dende'l puntu de vista de la dificultá téunica, la llista de Messner ye la más difícil, una y bones esguilar el Nemangkawi / Jaya ye una verdadera espedición, y el llogru del cume del Kosciuszko ye relativamente cenciellu. Esa ye la razón pola que Pat Morrow, el primer escalador en xubir a los siete cumes de la llista de Messner (empezando en 1977 col Denali hasta rematar en 1986 col Nemangkawi / Jaya), defende la so eleición d'esta llista.
| Orde d'altor | Continente | Cume | Altitú | Cadena | País | Autor del primer ascensu | Fecha del primer ascensu | Llista de Bass | Llista de Messner | Monte más altu per continente |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3 | África | Kilimanjaro | 5893 m | Rift Valley |  Tanzania |
Ludwig Purtscheller, Hans Meyer | 6 d'ochobre de 1889 | X | X | X |
| 2 | América | Aconcagua | 6962 m | Andes |  Arxentina |
Matthias Zurbriggen | 14 de xineru de 1897 | X | X | X |
| Denali / Monte McKinley | 6198 m | Montes Rocosos |  Estaos Xuníos d'América |
Hudson Stuck, H.Karstens, W. Harper, R. Tatum | 7 de xunu de 1913 | X | X | |||
| 5 | Antártida | Macizu Vinson | 4892 m | Cordal Sentinel | n.d. | Nicholas B. Clinch[1] | 17 d'avientu de 1966 | X | X | X |
| 1 | Asia | Qomolangma / Everest | 8848 m | Himalaya |  China, .svg){kind=small} Nepal |
Edmund Hillary, Tenzing Norgay | 29 de mayu de 1953 | X | X | X |
| 4 | Europa | Elbrus | 5642 m | Cáucasu |  Rusia |
visu esti Khilar Khachirov cima oeste Florence Crauford Grove |
visu esti 22 de xunetu de 1829 cima oeste 1874 |
X | X | X |
| Mont Blanc | 4810 m | Alpes |  Francia,  Italia |
Jacques Balmat, Michel Gabriel Paccard | 7 d'agostu de 1786 | |||||
| 6 | Oceanía | Nemangkawi / Jaya | 4884 m | Sudirman |  Indonesia |
Heinrich Harrer, Philip Temple, Russel Kippax y Albert Huizenga | 13 de febreru de 1962 | X | X | |
| 7 | Monte Kosciuszko | 2228 m | Great Dividing Range |  Australia |
Paweł Edmund Strzelecki | 15 de febreru de 1840 | X | |||
L'estauxunidense Richard Bass, home de negocios y alpinista aficionáu, foi'l primer home n'esguilar los siete cumes. Propúnxose'l desafíu en 1980, que remató al algamar la cume del Qomolangma / Everest el 30 d'abril de 1985. Darréu, espublizó'l llibru Seven Summits (Siete Cumes), onde rellata'l so progresu.
Reinhold Messner revisa la llista de Bass sustituyendo Australia pol Sahul (el nome de la plataforma continental formada per Australia, Tasmania y Nueva Guinea). Pat Morrow va ser el primeru en llograr el retu de Messner, llegando al Nemangkawi / Jaya de 7 de mayu de 1986, y va ser siguíu pol mesmu Messner, que llega al cume del Monte Vinson el 3 d'avientu de 1986. Morrow ye tamién la primer persona n'esguilar los ocho cumes de les de les Llistes de Bass, Messner y los Seis Cumes.
La primer muyer en completar el desafíu de les Llistes de Bass, Messner y los Seis Cumes ye Junko Tabei, que termina'l retu'l 28 de xunetu de 1992 al llegar al cume del monte Elbrus.
La primer persona que completó'l desafíu ensin l'adición d'oxíxenu ye Reinhold Messner.[2] Miroslav Caban fixo lo mesmo, poniendo fin al so desafíu en 2005 nel Nemangkawi / Jaya.[3] L'arxentín Heber Orona tamién xubió los siete cumes ensin oxíxenu ente 1999 y 2006, rematando col Vinson.[4] Ente 2002 y 2007 l'alpinista austriacu Christian Stangl llogra completar los siete cumes de la llista Messner, solu y ensin oxíxenu, acabando nel monte Qomolangma / Everest, tres una ascensión de 58 hores y 45 minutos.[5]
En 1990 Rob Hall, y Gary Ball convirtiéronse nos primeros en completar los siete cumes en siete meses. Usando la llista de Bass, empezaron a esguilar el Qomolangma / Everest en mayu de 1990 y remataron col Vinson el 12 d'avientu de 1990, poques hores enantes de la espiración de siete meses. Sicasí, el rexistru de récor de velocidá ye de 172 díes pa la llista de Bass,[6] 156 díes pa la llista de Messner y 126 díes pa los Seis Cumes, record propiedá del irlandés Ian McKeever dende 2007 al bater el récor anterior del canadiense Daniel Griffiths, por 31 díes.[7] El récor mundial ente les muyeres pertenez a Annabelle Bond del Reinu Xuníu, con 360 díes en 2005.[8]
N'ochobre de 2006 Kit Deslauriers convirtióse na primer persona n'esquiar nos siete cumes de la llista de Bass.[9] Trés meses más tarde, en xineru de 2007, los suecos Olof Sundström y Martin Letzter conviértense nos únicos qu'esquiaron los cumes de les dos llistes.[10]
El 17 de mayu de 2007, Samantha Larson (18 años) convirtióse na persona más nueva que xubió al Monte Qomolangma / Everest y a tola llista de Bass.
El 24 de mayu de 2008, Cheryl Bart y la so fía de 23 años, Nikki, convirtiéronse nel primer equipu de madre y fía en completar los siete cumes.[11]
P'avientu de 2009 yeren 273 los escaladores que completaren el desafíu de: o la llista de Bass, o la llista de Messner, o los Seis Cumes. Aproximao'l 30% llogró llegar al cume de los ocho montes que se monta ente toles llistes.
L'escritor y alpinista estauxunidense Jon Krakauer, autor d'Into Thin Air, propunxo un nuevu desafíu: esguilar el segundu monte más altu de cada continente amás del segundu más altu de Norteamérica, na so Llista de los siete cumes secundaries. Dase la paradoxa de que puede tratase d'un retu mayor, darréu que'l K2, el segundu mayor cume d'Asia (8611 msnm) considérase más malo d'esguilar que'l Qomolangma / Everest, pos la so ruta principal ye de mayor dificultá téunica, amás d'influyir factores como los fuertes vientos y les baxes temperatures. Tamién nesta llista esisten diverxencies sobre cuálos son los montes que tienen esi títulu.
| Continente | Cume | Altitú | Cadena | País | Autor del primer ascensu | Fecha del
primer ascensu |
Segundu monte más
alta por continente |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| África | Batian | 5199 m | Kenia | Halford Mackinder, Cesar Ollier, Joseph Brocherel | 13 de setiembre de 1899 | X | |
| América | Ojos del Salado | 6891 m | Andes | Chile y Arxentina | Justyn Wojsznis, Jan Szczepanski | 1937 | X |
| Pillanhuasi / Monte Pissis | 6792 m | Andes | Arxentina | Stefan Osiecki, Jan Szczepanski | 1937 | ||
| Monte Logan | 5959 m | Monte San Elías | Canadá | Albert H. MacCarthy | 23 de xunu de 1925 | ||
| Antártida | Tyree | 4852 m | Cordal Sentinel | n.d. | Nicholas B. Clinch | 1966? | X |
| Asia | K2 | 8611 m | Karakórum | Paquistán | Achille Compagnoni, Lino Lacedelli | 31 de xunetu de 1954 | X |
| Europa | Picu Dufour | 4634 m | Alpes | Suiza | Charles Hudson, Christopher Smyth, Ulrich Lauener | 1 d'agostu de 1855 | |
| Monte Dykhtau | 5204 m | Cáucasu | Rusia | John Cockin, Albert Mummery | 1888 | X | |
| Oceanía | Trikora | 4750 m | Montes Maoke | Indonesia | X | ||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
