Un partíu políticu européu (formalmente partíu políticu a escala europea), ye un peculiar tipu d'organización política transnacional qu'opera al nivel de la Xunión Europea.
Acordies cola regulación que d'ellos fai'l Reglamentu (CE) 2004/2003, del Parllamentu Européu y del Conseyu de la Unión Europea, puede tratase de dos formes d'organización y participación política dafechu distintes, a saber:
- un partíu políticu (stricto sensu), como asociación de ciudadanos de la Unión qu'escuerre oxetivos políticos y que tea reconocida como tal pol ordenamientu xurídicu de siquier un Estáu miembru;
- una coalición de partíos políticos, como cooperación estructurada, xuníos con base na so afinidá ideolóxica con fines políticos.
Pa ser consideraos partíos políticos europeos pol Derechu comuñal, les organizaciones antes mentaes tienen de satisfaer determinaes condiciones:
- personalidá xurídica mesma nel Estáu miembru onde tenga la so sede;
- tener una representación significativa en siquier una cuarta parte de los Estaos de la Unión (esti puntu verifícase conforme a un criteriu de representación eleutoral mínima nel Parllamentu Européu o, nel so defectu, n'instituciones nacionales o locales representatives);
- respetar los valores y principios sobre los que se funda la Unión Europea y polos que se rixen les sos Instituciones: la llibertá, la democracia, el respetu de los derechos humanos y de les llibertaes fundamentales, según el Estáu de Derechusobremanera nel so programa y estatutos y nes sos actividaes;
- participar nes eleiciones europees, o manifestar la so intención de faelo.
Los partíos políticos europeos formen los grupos parllamentarios del Parllamentu Européu. Sicasí, estos grupos non siempres correspuenden totalmente colos partíos, yá que de cutiu dellos partíos políticos europeos formen un grupu conxuntu (por casu, el Partíu Verde Européu cola Alianza Llibre Europea o'l Partíu Européu Lliberal Demócrata Reformista col Partíu Demócrata Européu). Amás, nel Parllamentu Européu hai dellos representantes de partíos nacionales que nun formen parte de nengún partíu políticu européu oficial.
Pa formar un grupu parllamentariu nel Parllamentu Européu precísense siquier 19 diputaos de siquier cinco Estaos miembros.
Históricamente, el primer partíu en consituirse como partíu européu foi'l Partíu Verde Européu (European Greens) el 22 de febreru de 2004 en Roma.
L'Artículu 10.4 del Tratáu de la Unión cita:
[...]Los partíos políticos a escala europea van contribuyir a formar la conciencia política europea y a espresar la voluntá de los ciudadanos de la Unión.
La regulación (EC) 2004/2003 del Parllamentu Européu y del conseyu del 4 de payares de 2003 presenta les regulaciones que gobiernen los partíos políticos a nivel européu; y les regles con respectu'l so financiamiento.
- El Partíu Popular Européu (PPE) ye un partíu demócrata-cristianu y conservador, al que pertenecen, ente otros, el PP y la UD de Cataluña españoles, la UDC alemana, Los Republicanos franceses, la UdC italiana, la Plataforma Cívica polaca y el PPD portugués. Nel Parllamentu Européu pertenez al Grupu del Partíu Popular Européu.
- El Partíu Socialista Européu (PSE) consiste de partíos socialistes y socialdemócrates de toa Europa; ente ellos pertenécen-y el PSOE español, el PSD alemán, el Partíu Llaborista británicu, el PS francés, el PS italianu y el PS portugués. Nel Parllamentu Européu'l PSE pertenez al Grupu de l'Alianza Progresista de Socialistes y Demócrates.
- El Partíu Européu Lliberal Demócrata Reformista (ELDR) ye un partíu lliberal. Ente los sos miembros cunten el FDP alemán, los Lib Dems británicos y la CDC catalana. Nel Parllamentu Européu, el ELDR pertenez al grupu ALDE.
- El Partíu Verde Européu (PVE) ye un partíu ambientalista qu'inclúi, ente otros, al Equo español, los Verdes italianos, alemanes, franceses y el Partíu Verde Inglés, amás de la ICV catalana. Nel Parllamentu Européu formen parte del grupu Verdes/ALE.
- La Alianza de los Conservadores y Reformistes Europeos (ACRE) ye una confederación de partíos conservadores euroescépticos. Foi fundada en 2006 pol Partíu Conservador británicu, l'ODS checu, Llei y Xusticia polaca y Nueva República rumana, como socesora de los Demócrates Europeos (DE). Na actualidá, éstos formen parte del Grupu de los Conservadores y Reformistes Europeos xunto al MPCE.
- El Partíu de la Izquierda Europea (IE) ye una alianza de partíos socialistes y radicales. Inclúi, ente otros, a la IX española, el partíu de La Izquierda Alemana, el PCF francés, la RC italiana y el BE portugués. Nel Parllamentu Européu, pertenez al grupu GUE-NGL.
- El Partíu Demócrata Européu (PDE, nun confundir colos Demócrates Europeos) ye un partíu pequeñu d'enclín centrista, ente que los sos miembros destaquen el MoDem francés y el PNV español. Al pie de ELDR, forma'l grupu ALDE nel Parllamentu Européu.
- La Alianza Llibre Europea (ALE) ye una federación de partíos rexonalistes que defenden una mayor descentralización política. Pertenécen-y, ente otros, el SNP escocés, amás de munchos de los partíos nacionalistes españoles, como la ERCi CUP catalana, el BNG gallegu, la CHA aragonesa, l'HALA vasca y el PA andaluz. Nel Parllamentu Européu xunióse a Los Verdes, nel grupu Verdes/ALE.
Otres aliances de partíos representaes na PE (non reconocíes como partíu políticu européu)
- La Alianza pola Europa de les Naciones (AEN) ye una coalición de partíos nacional-conservadores y mayoritariamente euroescépticos. Ente los sos miembros cunten, ente otros, el PIS polacu, l'AN italiana, y el RPF francés, pero tamién el Fianna Fáil irlandés, que tien un enclín más bien europeísta. Nel Parllamentu Européu, la AEN forma'l grupu UEN.
- La Alianza de los Demócrates Independientes n'Europa (ADIE) ye un partíu pequeñu antieuropeo d'enclín derechiegu, qu'inclúi, ente otros, al MPF francés y a la Lliga de les Families Polaques. Forma parte del grupu IND/DEM.
- Los EUDemocrats (EUD, nun confundir colos Demócrates Europeos) son otru partíu euroescéptico d'enclín derechiegu, que defende una XE d'estructures solamente confederales. Nel Parllamentu Européu, formen parte del grupu IND/DEM, anque'l mayor partíu miembru, el Samoobrona polacu, xunióse al grupu UEN.
- La Alianza de la Izquierda Verde Nórdica (NGLA, poles sos sigles n'inglés) inclúi a cinco partíos izquierdistes de países escandinavos. Tien un enclín daqué más ecoloxista que'l PIE, col que forma'l grupu conxuntu GUE-NGL.
- El Movimientu Políticu Cristianu Européu (MPCE) ye una alianza de dellos partíos pequeños cristianos. Tien un eurodiputáu (del partíu holandés ChristenUnie), que se xunió al grupu IND/DEM.
- La Euronat (Euronat) ye una coalición de partíos ultraderechistes y posfascistas, ente los que destaquen el FN francés y la Fiamma Tricolore italiana. En 2007, formaron el grupu ITS nel Parllamentu Européu; sicasí, dempués de la salida del partíu miembru rumanu, PRM, volvieron perder el númberu necesariu pa formar un grupu parllamentariu.
Aliances de partíos ensin representación nel Parllamentu Européu
- El Frente Nacional Européu (FNE) inclúi a dellos partíos nacionalistes y d'estrema derecha, ente ellos la Falanxe Española, el NPD alemán y la Forza Nuova italiana.
- La Conferencia de la Izquierda Anticapitalista Europea (CIAE) ye una agrupación de partíos pequeños d'estrema esquierda, ente ellos la LCR francesa, la Izquierda Anticapitalista española y el Zutik vascu, pero tamién el BNG gallegu.
Otres organizaciones transnacionales
Amás de los partíos europeos enriba indicaos, que se basen nuna infraestructura de partíos nacionales, tamién esisten delles organizaciones europees estructuradas de forma namái transnacional que planien participar nes eleiciones europees de 2009. Sicasí, pel momento nenguna des estes organizaciones cumple los criterios pa formar un partíu políticu européu.
- Los Newropeans son una organización fundada pol activista francés Franck Biancheri, qu'escuerre una mayor democratización de la XE.
- La organización Europa Xunida tamién busca una democratización de la XE y un refuerzu de los elementos transnacionales.
- Europa-Democracia-Esperanto defende la introducción del esperantu como la llingua oficial de la Unión Europea.
Esquema de los partíos políticos a nivel européu (orde alfabéticu)
| Partíu | Ideoloxía | Grupu políticu | Añu de fundación | Escaños PE-09 |
|---|---|---|---|---|
| Partíu Popular Européu | Conservadorismu social Democracia cristiana Centru-derecha | PPE | 1976 | 265 |
| Partíu Socialista Européu | Socialdemocracia Socialismu democráticu Centru-esquierda | S&D | 1992 | 184 |
| Partíu Européu Lliberal Demócrata y Reformista | Social lliberalismu Centru reformista | ALDE | 2004 | 84 |
| Partíu Verde Européu | Ecoloxismu - Rexonalismu Federalismu européu Izquierda política | Verdes-ALE | 2004 | 55 |
| Partíu de los Conservadores y Reformistes Europeos | Conservadorismu nacionalista Euroescepticismo | ECR | 2009 | 39 |
| Partíu de la Izquierda Europea | Comunismu Socialismu obrero | GUE/NGL | 2004 | 39 |
| Anti-europeos | ELD | 2009 | 37 |
- Partíu políticu européu
- Parllamentu Européu
- Eleiciones al Parllamentu Européu
- Instituciones y política na Unión Europea
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
