Deneb Kaitos

Coordenaes: 0^h 43^m 35.371^s, -17^° 59^′ 11.783^″

Deneb Kaitos
fuente astrofísica de rayos X (es) [1], estrella con movimientu propiu altu[1], estrella de navegación[2], near-IR source (en) [1] y UV-emission source (en) [1]
Datos d'observación
Ascensión reuta (α)	10,897378736 °[3]
Declinación (δ)	−17,986606316 °[3]
Magnitú aparente (V)	2,01 (banda V)
Magnitú absoluta	−0,13
Constelación	Cetus
Velocidá de rotación	5,8 km/s[4]
Velocidá radial	13,257 km/s[5]
Parallax	33,86 mas[3]
Carauterístiques físiques
Masa	2,8 M☉
Gravedá superficial	178 cm/s²[6]
Tipu espectral	G9 II-III[7]
Otros nomes
Ver llista HD 4128 (Catálogu Henry Draper) HIP 3419 (Catálogu Hipparcos) SAO 147420 (Catálogu SAO) HR 188 (Bright Star Catalogue) IRAS 00410-1815 (IRAS (es) ) 2MASS J00433536-1759117 (2MASS (es) ) GJ 31 (Catálogu Gliese) β Cet (Denominación de Bayer) 1ES 0041-18.2 (Einstein Slew survey, Version No. 1 (en) ) 1RXS J004335.3-175911 (1RXS (en) ) 2EUVE J0043-17.9 (The second Extreme Ultraviolet Explorer source catalog (en) ) CSV 100058 (Catalogue of suspected variable stars (en) ) EUVE J0043-17.9 (The first Extreme Ultraviolet Explorer source catalog (en) ) FK5 22 (FK5 (en) ) GC 865 (Boss General Catalogue (es) ) GCRV 396 (General Catalogue of Stellar Radial Velocities (es) ) HIC 3419 (Hipparcos Input Catalogue (en) ) IRC -20010 (Two-Micron Sky Survey (en) ) JP11 410 (JP11 (en) ) LTT 398 (Luyten Two-Tenths catalogue (en) ) N30 146 (Catalog of 5,268 Standard Stars Based on the Normal System N30 (en) ) NLTT 2380 (New Luyten Two-Tenths catalogue (en) ) NSV 272 (New Catalogue of Suspected Variable Stars (es) ) PLX 134 (General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes (es) ) PLX 134.00 (General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes (es) ) PMC 90-93 16 (Tokyo Photoelectric Meridian Circle Catalog (en) ) PPM 209214 (Catálogo de estrellas PPM (es) ) RAFGL 106 (The Revised AFGL (RAFGL) catalogue (en) ) RBS 103 (ROSAT All-Sky Survey Bright Source Catalogue (en) ) ROT 127 (Catalogue of rotational velocities of the stars (en) ) SACS 11 (Second astrolabe catalogue of Santiago (en) ) TD1 399 (TD1 Catalog of Stellar Ultraviolet Fluxes (en) ) TYC 5847-2333-1 (Tycho Catalogue (en) ) UBV 582 (UBV Photoelectric Photometry Catalogue (en) ) YZ 108 175 (Yale Observatory Zone Catalog (en) ) 16 Cet (Denominación de Flamsteed (es) ) RX J0043.5-1759 (X-ray survey of the Large Magellanic Cloud by ROSAT (en) ) WEB 604 (Vitesses radiales. Catalogue WEB: Wilson Evans Batten. Radial velocities: The Wilson-Evans-Batten catalogue (en) ) TIC 114434141 (TESS Input Catalog (en) )

Deneb Kaitos (β Ceti / 16 Ceti / HD 4128 / HR 188 / HIP 3419)^[8] ye la estrella más brillosa de la constelación de Cetus, la ballena. Dacuando ye superada pola variable Mira (ο Ceti), cuando ésta algama'l so máximu rellumu.De magnitú aparente de +2,04, ye bono d'alcontrar al tar asitiada nuna zona escura del cielu.

Nome

El nome de Deneb Kaitos, del árabe Al Dhanab al Ḳaiṭvos al Janūbīyy, significa «la cola de la ballena», aludiendo a la so posición dientro de la constelación. Nes Tables Alfonsíes, llibru de tables astronómiques realizaes por iniciativa d'Alfonsu X el Sabiu, figura como Denebcaiton.^[9]

Otru nome comúnmente utilizáu pa designar a esta estrella ye Diphda o Difda, dacuando llatinizáu como Xaronca Secunda. Tamién ostentó'l títulu de Al Difdi al Thani, «la segunda xaronca», ente los antiguos árabes, siendo Fomalhaut (α Piscis Austrini) «la primer xaronca», Al Difdi' al Awwal.^[10]

En China yera conocida como Too Sze Kung, «el superintendente de les escavaciones (edificaciones)».^[9]

Carauterístiques físiques

Deneb Kaitos ye una estrella xigante de color mariellu-naranxa y tipu espectral na llende ente G y K. Daqué más fría que'l Sol, tien una temperatura superficial de 4800 K. Ye muncho más brillosu que'l Sol —145 vegaes más lluminosa qu'ésti—, pos la so masa y el so radiu son considerablemente mayores; el so diámetru ye 17 vegaes más grande que'l diámetru solar.^[11] Tien un conteníu metálico similar al del Sol, y la so edá envalórase en 390 millones d'años.^[12] A una distancia de 96 años lluz de la Tierra, la so magnitú absoluta ye de -0,31.

Deneb Kaitos ye una de les estrelles más brilloses en rayos X nes cercaníes del Sistema Solar. La radiación aníciase la corona calecida a dellos millones de K por cuenta de magnetismu. Puesto que el magnetismu rellacionar cola velocidá de rotación y Deneb Kaitos xira amodo —18 km/s—, piénsase que la estrella abandonó apocayá la secuencia principal na so evolución escontra una xigante colorada, calteniendo inda dalguna de les carauterístiques propies de la so anterior etapa. Otra manera, la so composición química suxer que nel so interior el heliu empezó a fundise en carbonu.^[11]

Ver tamién

• Estrella (náutica)