estáu d'América From Wikipedia, the free encyclopedia
Antigua y Barbuda[10] ye un estáu insular formáu por un conglomeráu d'islles asitiáu al este del mar Caribe. Forma parte de les Pequeñes Antilles cola islla de Guadalupe al sur, Montserrat al suroeste, Saint Kitts y Nevis nel oeste y Saint-Barthélemy al noroeste.
| Antigua y Barbuda Antigua and Barbuda | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| estáu | |||||
 | |||||
| |||||
| Lema nacional | Each endeavouring, all achieving (inglés: «Caún esforciándose, toos llogrando») | ||||
| Himnu nacional |
Fair Antigua, We Salute Thee | ||||
| Alministración | |||||
| Nome oficial |
Antigua and Barbuda (en) Antigua-et-Barbuda (fr) Antigua a Barbuda (sk) | ||||
| Capital | San Xuan | ||||
Monarca de Antigua y Barbuda (es)  | Carlos III (dende 8 setiembre 2022) | ||||
| Primer Ministru d'Antigua y Barbuda | Gaston Browne | ||||
| Llingües oficiales | inglés | ||||
| División |
ver
| ||||
| Rellaciones diplomátiques |
ver
| ||||
| Miembru de |
ver
| ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 17°07′N 61°51′W | ||||
 | |||||
| Superficie | 440.29 km² | ||||
| % agua | Despreciable | ||||
| Costes | 153 km | ||||
| Llenda con | 0 km | ||||
| Puntu más altu |
Boggy Peak (es) | ||||
| Puntu más baxu | Mar Caribe | ||||
| Demografía | |||||
| Población | 101 489 hab. (2023) | ||||
| Densidá | 230,5 hab/km² | ||||
| Xentiliciu |
antiguanu (masculín singular) antiguana (femenín singular) | ||||
| Esperanza de vida | 76,364 años | ||||
| IDH | 0,788 (2021) | ||||
| Tasa de fertilidá | 2,075 (2014) | ||||
| Economía | |||||
| Moneda | Dólar del Caribe Oriental | ||||
| PIB nominal | 1 560 518 519 $ (2021) | ||||
| Bancu central |
Banco Central del Caribe Oriental (es) | ||||
| Más información | |||||
| Dominiu d'Internet | .ag | ||||
| Códigu telefónicu | +1268 | ||||
| Códigu ISO | 028 / ATG / AG | ||||
| Estaya horaria |
UTC−04:00 y America/Antigua (en) | ||||
| ab.gov.ag | |||||
 | |||||
Los primeros habitantes de les islles d'Antigua y Barbuda fueron, en 2.400 e.C., amerindios pre-cerámicos. Más llueu, les tribus ameríndies arawak y carib van poblar les islles. Orixinalmente, el nome que los llariegos daben a la islla d'Antigua yera Wadadli. Cristobal Colón desembarcaría ellí nel so segundu viaxe a América en 1493 y diera-y a la islla'l nome d'Antigua. Barbuda recibió más tarde esti nome poles "barbes" de líquenes qu'encolingaben de les palmeres.
A los primeros colonizadores españoles y franceses los van suceder los británicos, qu'en 1667 formen una colonia col establecimientu de católicos irlandeses n'Antigua. La esclavitú, afitada pa empobinar les plantaciones de zucre, foi abolida oficialmente'l 1838 en toles colonies britániques, pero n'Antigua y Barbuda va persistir hasta l'apaición de los sindicatos en 1939. Vere Bird foi'l fundador del Partíu Llaborista d'Antigua (PLA), primer partíu políticu creáu nel país, y tamién el primer líder sindical de la nación. Depués de décades de llucha, gana les eleiciones de 1960 y conviértese en Primer Ministru.
En 1960 promÚlgase una constitución pola qu'Antigua y Barbuda escomienza a autogobernase per aciu d'un parllamentu escoyíu democráticamente, pero'l poder ocultu d'Inglaterra quedaba espeyáu nel fechu de que Londres exercía los ministerios de Rellaciones Esteriores y de Defensa del país.
Les islles conviertense nun estáu asociáu a la corona británica en 1967, cuando Vere foi reelixíu. Dende ehí entamaría un periodu llargu nel que la familia d'esti políticu va entrar y va salir del gobiernu. La primera derrota eleutoral de Vere foi en 1971 énte George Walter, pero va volver al poder depués de les eleiciones de 1976.
El país obtien l'estatus de miembru independiente de la Commonwealth el 1 de payares de 1981, cuando Vere Bird faise primer ministru per enésima vegada. Como país soberanu, unitariu y democráticu, Antigua y Barbuda entrará a formar parte del CARICOM y de la ONX. Pese a la oposición, que rellacionaba a Bird con dellos presuntos episodios de corrupción, el dirixente va algamar caltenese nel poder y, asina tou, ser reelixíu en 1984.
Un añu primeru, Antigua y Barbuda roblaba una alianza con Estaos Xuníos d'América, pola cual a esi últimu se-y permite usar el territoriu nacional con fines militares empara del pagu d'un canon añal d'arrendamientu. Demientres la invasión de Granada de 1983, les tropes antiguanes acompangaron a les norteamericanes.
Si bien les sableres del país son ún de los motores económicos de la rexón, la so industria azucrera foi intermitente a lo llargo de tola so historia.
Nos años últimos Antigua y Barbuda ta acusada de ser un de los mayores paraísos mundiales pa narcotraficantes y blanquiadores de dineru.
Antigua y Barbuda ye un miembru de la Mancomunidá de Naciones y la xefa d'estáu ye la reina Sabela II, que tien como representante n'Antigua y Barbuda a un gobernador xeneral, anguaño James B. Carslyle dende xunu de 1993. El poder executivu ta nes manes del primer ministru, que ye tamién el xefe de gobiernu. El primer ministru ye davezu'l líder del partíu vencedor de les eleiciones pa la Cámara de Representantes (17 miembros), celebraes ca cinco años. La otra cámara del parllamentu, el Senáu, tien 17 miembros que son nomaos pol gobernador xeneral.
La islla d'Antigua dividese en seyes parishes o parroquies:-
|
|
 |
Mesmo la islla de Barbuda como la islla despoblada de Redonda gocien cauna d'estatus de dependencia.
El país consta de varies islles, de la cuala Antigua ye la mayor y más poblada. Barbuda, al norte d'Antigua, ye la otra islla principal. Les islles tienen un clima tropical caldiu, con seles temperatures constantes demientres l'añu. La islla despoblada de Redonda tamién pertenez a la nación d'Antigua y Barbuda.
Les islles son na so mayoría de tierres baxes, col puntu cimeru en Boggy Peak, a 402 metros. El principal pueblu del pequeñu país ye la capital San Xuan n' Antigua; el mayor pueblu de Barbuda ye Codrington.
La economía basase en gran parte nel turismu. Ye importante tamién la producción agrícola de caña de zucre, algodón y frutes; asina como'l refináu de petroleu y les manufactures testiles, d'ebanistería y de producción de ron.
La más de la población remana de los esclavos que solíen trabayar nes plantaciones de zúcre; pero tamién hai grupos d'europeos, principalmente irlandeses, británicos y portugueses. Anque l'idioma oficial ye l'inglés, la más de los llocales fala patois, una forma d'inglés distorsionáu.
Cásique tolos antiguanos son cristianos, siendo la ilesia anglicana (cerca del 50%) la confesión con más fieles.
| Fecha | Nome n'asturianu | Nome llocal | Notes |
|---|---|---|---|
| 1 de payares | Día de la Fiesta Nacional | National Day | Independencia del Reinu Xuníu en 1981 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
