especie de páxaru From Wikipedia, the free encyclopedia
Cathartes aura ye una especie d'ave Accipitriformes[Nota 1][3] de la familia Cathartidae.[4] El so área de distribución estender dende l'estremu sur de Suramérica hasta'l sur de Canadá. Habita una variedá de zones abiertes y semiabiertas, incluyendo montes subtropicales, carbes, pacionales y desiertos.[5] Ye una ave grande, con un valumbu de 170-183 cm, un llargor de 64-81 cm y un pesu que puede variar ente 0,85 y 2,26 kg.[6][7][8][9] El so plumaxe ye marrón escuru hasta negru; la cabeza y el pescuezu nun tienen plumes y son de color púrpura–colloráu. El so picu ye curtiu, ganchudu, y de color marfil.
Cathartes aura  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Esmolición menor (IUCN 3.1) | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Clas: | Aves | |
| Orde: |
Incertae sedis (en discutiniu) (posiblemente Falconiformes, Accipitriformes, Ciconiiformes, o Cathartiformes) (para más información vease Cathartidae) | |
| Familia: | Cathartidae | |
| Xéneru: | Cathartes | |
| Especie: |
C. aura Linnaeus, 1758 | |
| Distribución | ||
 | ||
| Sinonimia | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
El aura gallipavo aliméntase cuasi puramente de carroña.[10] Alcuentra los cadabres cola so aguda visión y el so sentíu del olfatu, volando a un altor abondo baxa pa detectar los gases producíos polos entamos del procesu de descomposición de los animales muertos.[10] Pa movese nel aire, aprovecha térmiques, amenorgando la necesidá de aletear. Pasa la nueche en llargos grupos comuñales. Como escarez de siringe – l'órganu vocal de les aves – les sos vocalizaciones llindar a xiblíos baxos y gurníos.[11] Añera en cueves, buecos d'árboles o carbes. Suel tener dos críes qu'alimenta por regurgitación.[12]Tien pocos depredadores.[13] La so esperanza de vida ye daqué percima de 16 años nun ambiente montés, ente qu'en cautiverio puede llegar a tener más de 30 años en casos escepcionales.[14][15]
A pesar de tener una apariencia asemeyada a la de les utres del Vieyu Mundu, nun tán estrechamente emparentaos, anque formen parte del mesmu orde Accipitriformes. Les utres del Vieyu Mundu son incluyíes na familia Accipitridae, qu'inclúi tamién les águiles, los gavilanes, y los bilanos. El aura gallipavo pertenez a la familia Cathartidae, qu'inclúi tamién al cóndor de los Andes (Vultur gryphus).
Nun hai conseñaos nomes comunes n'asturianu pa esta especie.
El aura gallipavo adultu tien un tamañu de 66 a 81 cm, una valumbu de 173 a 183 cm, y un pesu de 0,85 a 2,26 kg.[6] El dimorfismu sexual ye mínimu; dambos sexos son idénticos nel plumaxe y la coloración, anque la fema ye llixeramente más grande.[16] Les plumes del cuerpu son na so mayoría de color marrón-coritu. La superficie inferior de les plumes de vuelu de les ales ye de color gris, creando contraste colos lineamientos alares más escuros.[6] La cabeza ye pequeña en proporción al cuerpu y nun tien plumes; nos adultos ye acoloratada y nes especies xuveniles ye gris escuru. Tien un picu relativamente curtiu, ganchudu, de color marfil.[17] El iris de los güeyos ye de color marrón-buxu. Les pates y los pies son de color rosado, anque de cutiu con manches blanques. El güeyu tien una sola fila incompleta de pestañes nel párpagu cimeru y dos files nel párpagu inferior.[18]
Los deos delanteros de los pies son llargos y tienen pequeñes membranes interdixitales nes sos bases.[19] Les marques de les garres son llargues, ente 9,5 y 14 cm de llargu y 8,2-10,2 cm d'anchu. Los deos de los pies tán dispuestos nun clásicu patrón anisodáctilo.[20] Los pies son planos, relativamente débiles y pocu afechos a garrar; les garres tampoco tán diseñaes pa garrar, yá que son relativamente romes.[21] En vuelu, la cola paez llarga y delgada, oldeando cola del zopilote negru (Coragyps atratus). Les fueses nasales nun tán dixebraes por un tabique, sinón que tán furaes.[22] Añalmente pasa por una muda gradual que s'empecipia a fines del iviernu hasta entamos de la primavera y que dura hasta principios de la seronda.[12] Nos exemplares xuveniles, la cabeza tien un color gris y la punta del picu ye negra.[23] Nun se sabe esautamente qué edá puede algamar. La esperanza de vida máxima rexistrada en auras gallipavo monteses ye 16 años. La esperanza de vida en cautiverio ye más elevada, polo xeneral 21 años, anque esiste un exemplar en Minnesota con una edá confirmada de 34 años.[10]
El aura gallipavo tien una amplia distribución, con una incidencia global envalorada de 28.000.000 km². Ye la utre más abondosa nes Amériques, y distribúyese dende'l sur de Canadá hasta'l Cabu de Fornos nel sur de Chile.[21] La so población mundial envalórase en 5.000.000 d'aves.[24] Les auras qu'añeren en Canadá y el norte d'Estaos Xuníos migren escontra'l sur nel iviernu, dacuando llegando hasta Suramérica.
Ye una ave común en campu abierto, montes subtropicales, carbes, desiertos y el piemonte.[25] Tamién habita pacionales, praderíes y güelgues.[24] Polo xeneral evita les zones de montes trupos; ye más común n'árees relativamente abiertes con montes cercanos pa la anidación.[6] El so rangu altitudinal ye de normal menos de 2500 msnm, pero vióse-y a los 4300 metros en Bolivia.[24]
_roosting.jpg)
El aura gallipavo ye una ave gregariu que pasa la nueche en grupos comuñales, anque suel buscar alimentu individualmente mientres el día. Hasta dellos cientos d'utres pueden arrexuntase pa pasar la nueche, dacuando incluyendo zopilotes negros (Coragyps atratus). Perchan n'árboles muertos, ensin xamasca, o n'estructures artificiales como torres d'agua. A pesar de qu'añera en cueves, nun entra nelles pa folgar, sacante mientres la dómina de reproducción.[12] Mientres la nueche, amenorga la so temperatura corporal per cerca de 6 graos centígraos hasta 34°C, volviéndose llixeramente hipotérmico.[19]
Ye frecuentemente vistu sentáu coles ales estendíes. Créese qu'esta postura cumple con múltiples funciones: ensugar les ales, calecer el cuerpu, y combatir bacteries. Prauticar con más frecuencia dempués de nueches lluvioses o húmedes. El mesmu comportamientu ye reparáu n'otres utres americanes, utres del Vieyu Mundu, y cigüeñes.[13] Al igual que les cigüeñes, el aura gallipavo de cutiu defeca sobre les sos propies piernes como mediu pa estenar el calor tres la evaporación del líquidu conteníu nes fieces y l'orina, un procesu conocíu como urohidrosis.[26] D'esta forma esfrez los vasos sanguíneos que pasen poles pates y los pies, y causa manches blanques pol ácidu úricu que cubre les piernes.[27]
El aura gallipavo tien pocos depredadores naturales. Utres adultes y xuveniles pueden cayer presa d'águiles reales, águiles, y uxos cornudos. Los güevos y pitucos pueden cayer presa de mamíferos tales como mapaches, tlacuaches y foínos.[8][13] La so principal forma de defensa ye regurgitar carne semi-dixerida, una sustancia maloliente qu'agafa los güeyos, cola que llogra disuadir a la mayoría de les criatures con intenciones d'asaltar un nial d'utres.[12] Una utre tamién puede trate obligáu a regurgitar una comida semi-dixerida pa desfacer rápido del pesu nel so buche y poder tomar vuelu col fin de fuxir d'un depredador potencial.[17]
Cuando se mueve nel suelu, con saltos desgarbados, el aura gallipavo paez bien cabileñu. Rique d'un gran esfuerciu p'alzar el vuelu, nalando mientres salta.[17] Una vegada n'alza, entama coles ales en forma de diedru y frecuentemente bánciase d'un llau a otru, captando la lluz del sol que reflexa'l gris platiáu de les ales. El vuelu del aura gallipavo ye exemplar d'un vuelu estáticu, aprovechando térmiques pa caltener la so altitú, dacuando mientres hores, ensin la necesidá de bater les sos ales.[28][29]
Aliméntase principalmente d'una amplia variedá de carroña, dende pequeños mamíferos a los herbívoros grandes, prefiriendo los acabante morrer, y evitando los cadabres que llegaron al puntu de podrizu. Raramente alimentar de materia vexetal, como vexetación riberana, calabaces o otros cultivos, y d'inseutos vivos y otros invertebraos.[25] En Suramérica foi reparáu comiendo les frutes de la palma aceitera, una especie introducida.[30][31][32] Ye pocu común que cace y mate a la so preses.[33] De cutiu puede reparase lo a lo llargo de les carreteres, alimentándose de los cadabres d'animales atropellaos, o cerca de cuerpos d'agua, alimentándose de pexes varaos.[10][12] Al igual qu'otres utres, desempeña un papel importante nel so ecosistema, llibrando al ambiente de la carroña qu'otra manera podría representar un biltu d'enfermedaes.[34]
Busca alimentu utilizando'l so sentíu del olfatu, un sentíu compartíu colos demás utres del xéneru Cathartes, pero pocu común nel mundu de les aves. Alcuentra carroña al detectar el golor d'etanotiol, un gas producíu al entamu de la descomposición nos animales muertos.[13] El lóbulu olfativu del so celebru, responsable del procesamientu de los golores, ye particularmente grande en comparanza con otros animales.[13] Esta capacidá pa detectar golores déxa-y alcontrar carroña per debaxo de la cubierta de montes. Les utres qu'escarecen d'esta capacidá, como'l zopilote rei (Sarcoramphus papa) y el zopilote negru (Coragyps atratus), siguen al aura gallipavo escontra los cadabres. De cutiu el aura gallipavo ye'l primeru en llegar al animal muertu, xunto col aura sabanera y el aura selvática que comparten la mesma capacidá de goler la carroña.[13] Mueve a auras sabaneres y auras selváticas por cuenta del so tamañu más grande,[34] pero de la mesma ye movíu pol zopilote rei, que xeneralmente ruempe la piel de cadabres d'animales grandes con cueros duros. Esto dexa a les utres más pequeñes, con picos relativamente débiles, de tamién aportar a les partes comestibles de la carroña. Eso ye un exemplu de dependencia mutua ente especies.[35]
Los seres humanos tamién aprovechen del sentíu del olfatu de les utres americanes: inyéctase etanotiol nos oleoductos, y de siguío, los inxenieros en busca de fugues monitorean los vuelos de les utres que busquen alimentu.[36]
L'entamu de la temporada reproductiva varia dependiendo de la llatitú en que permanez. Nel norte del área de distribución empecipiar ente principios de marzu hasta xunu.[37] L'apareyamientu fórmase siguiendo un cortexu ritual que se realiza nel suelu: dellos machos axuntar nun círculu, arrodiando a una fema mientres abren parcialmente les sos ales, pavoneándose, banciando les sos cabeces, y realizando movimientos de saltu en tol perímetru del círculu. Tamién realicen vuelos de cortexu, llanzándose o escorriéndose ente sigo.[25]
El aura gallipavo añera en sitios relativamente protexíos, como en cantiles, dientro de cueves, nel buecu d'un árbol, o en llugares con vexetación trupa. Nun constrúi niales, sinón que pon los güevos no fondero del llugar escoyíu. Les femes suelen poner dos güevos, anque la puesta puede variar ente unu y tres güevos. Los güevos son de color crema, enllordiaos de castañal o lavanda alredor del so estremu más grande.[25] Los padres comparten la incubación que dura ente 30 y 40 díes. Los pitucos son altriciales; esto ye, nacen ciegos, desnudos ya indefensos. Mientres unes 10 o 11 selmanes, curien de los pitucos y dan-yos de comer regurgitando. Cuando los adultos tán amenaciaos mientres añeren, pueden regurgitar sobre l'intrusu, asonsañar la muerte, o fuxir del nial.[12] Si los pitucos vense amenaciaos nel nial, deféndense silbiendo y regurgitando.[25] Los pitucos permanecen nel nial mientres 9 a 10 selmanes. Los grupos familiares permanecen xuntos hasta la seronda.[25]
N'ocasiones, el aura gallipavo foi percibíu como una amenaza por ganaderos que piensen qu'espubliza enfermedaes del ganáu como'l carbunclu o peste porcino.[38] Sicasí, el tracto dixestivu del aura gallipavo tien ácidos que destrúin los virus.[17] Tamién esiste la perceición de que'l aura gallipavo ataca a animales naciellos. Esta perceición ye equivocada: el aura gallipavo nun mata animales vivos, anque sí s'entemez con grupos de zopilotes negros (Coragyps atratus) qu'incidentalmente maten a xatos aisllaos, y aliméntense de lo que dexen.[39] Los escrementos producíos pol aura gallipavo y otres utres, pueden ser dañible pa árboles y otra vexetación.[40]
El aura gallipavo ta protexíu por un númberu de lleis y trataos internacionales, incluyendo'l Tratáu d'Aves Migratories de 1918 nos Estaos Xuníos,[41] pola Convención pa la Proteición d'Aves Migratories en Canadá,[42] y pola Convención pa la Proteición d'Aves Migratories y de Mamíferos en Méxicu.[42] Nos Estaos Xuníos ta prohibíu de prindar, matar o tener auras gallipavo, con pena d'una multa d'hasta 15.000 USD y una pena de prisión d'hasta seis meses.[43] El aura gallipavo ye tamién incluyíu na Convención d'Especies Migratories d'Animales Monteses ratificada por 115 países, incluyendo 12 países llatinoamericanos: Chile (1983), Panamá (1989), Uruguái (1990), Arxentina (1992), Perú (1997), Paraguái (1999), Bolivia (2003), Ecuador (2004), Honduras (2007), Costa Rica (2007), Antigua & Barbuda (2007), Cuba (2008).[44] Ta clasificada como una especie d'esmolición menor d'alcuerdu a la UICN. Les poblaciones paecen caltenese estables, y nun s'algamó l'estragal de la inclusión como especie amenazada, que rique d'un amenorgamientu de más de 30 per cientu en diez años o en tres generaciones.[5][24]
El nome xenéricu Cathartes significa «purificador» y ye la forma llatinizada de la pallabra griega kathartes (en griegu: καθαρτης).[45] El nome específicu de la especie, aura, ye la forma llatinizada de auroura, la pallabra indíxena mexicana pa esta utre.[46] Foi formalmente descritu per primer vegada por Linneo como Vultur aura nel so Systema Naturae en 1758, y carauterizáu como V. fuscogriseus, remigibus nigris, cara alba («utre marrón-gris, con ales negres y un picu blancu»).[1] El aura gallipavo ye un miembru de la familia Cathartidae, xunto coles otres seis especies d'utres americanes, ya inclúyese nel xéneru Cathartes col aura selvática (C. melambrotus) y el aura sabanera (C. burrovianus). Al igual qu'otres utres americanes, el aura gallipavo tien un númberu cromosómico diploide de 80.[47]
Nun esiste claridá sobre l'allugamientu taxonómica exacta del aura gallipavo y les demás seis especies d'utres americanes.[48] A pesar de que les utres americanes y les utres eurasiátiques tienen una apariencia y funciones ecolóxiques asemeyaes, dambos grupos evolucionaron d'ancestros distintos en distintos partes del mundu. La midida en que son distintes ye anguaño onde s'enfoque l'alderique, con delles autoridaes suxiriendo que les utres americanes pueden ser Ciconiiformes y que tán más estrechamente rellacionaos con cigüeñes.[49]
Autoridaes taxonómiques más recién asitien les utres americanes nel orde Accipitriformes xunto colos utres del Vieyu Mundu,[4][50][51] o los asitien nel so propiu orde: Cathartiformes.[Nota 2] [48] [52][53][3]
Estrémense cinco subespecies:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
