From Wikipedia, the free encyclopedia
El zopilote rei[2][3] (Sarcoramphus papa), tamién llamáu cóndor real, cuervu real, jote real, rei de los gallinazos, rei zope, zopilote real o rei zamuro,[3] ye una especie d'ave de la familia Cathartidae, que vive predominantemente nos montes tropicales de tierres baxes, dende'l sur de Méxicu hasta'l norte d'Arxentina. Ye l'únicu miembru sobreviviente del xéneru Sarcoramphus, qu'inclúi tamién miembros fósiles. Nun se reconocen subespecies.[4] Ye una ave carroñera que de cutiu fai la corte inicial nos cadabres d'animales grandes. Pol so tamañu, mueve a les especies d'utres americanes más pequeñes cuando s'atopen cerca d'un cadabre.[5] Puede vivir hasta 30 años en cautiverio.
Sarcoramphus papa  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Esmolición menor (IUCN 3.1)[1] | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Clas: | Aves | |
| Orde: |
Incertae sedis (en discutiniu) (posiblemente Falconiformes, Accipitriformes, Ciconiiformes, o Cathartiformes) (para más información vease Cathartidae) | |
| Familia: | Cathartidae | |
| Xéneru: |
Sarcoramphus Duméril, 1805 | |
| Especie: |
S. papa (Linnaeus, 1758) | |
| Distribución | ||
 | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
El so área de distribución xeográfica estiéndese sobre una superficie d'aproximao 14 millones de km², dende'l sur de Méxicu hasta'l norte d'Arxentina.[6] N'América del Sur, nun ye atopada al oeste de los Andes,[7] sacante l'oeste d'Ecuador,[8] el noroeste de Colombia y l'estremu noroueste de Venezuela.[9]
En Perú alcuéntrase en toa'l so Amazonia, nos departamentos de Loreto, San Martín, Ucayali, Madre de Dios, Amazones y Cajamarca; y nel Monte secu ecuatorial, departamentos de Lambayeque, Piura y Baltes.
N'Arxentina, la especie distribuyir en Misiones, Corrientes, Entre Ríos, Formosa, Chaco, norte de Santa Fe, Salta, Tucumán, Jujuy, Santiago del Estero, esti de Catamarca, esti de La Rioxa, esti de San Juan, norte de Córdoba, y raramente nel delta del Paraná nel nordeste de Buenos Aires.[10] Na provincia de Buenos Aires fueron recuperaos restos correspondientes a esta especie, dataos del Pleistocenu.[11]
Habita principalmente los montes tropicales de tierres baxes non alteriaos, según sabanes y praderíes que s'atopen na cercanía d'estos montes.[12] De cutiu poder ver cerca de banzaos, o en zones pantanosos dientro de los montes.[13]
Nos montes primarios de tierres baxes del so área de distribución suel ser la utre más numberosa, sinón l'únicu. Sicasí, na selva amazónica el so númberu ye polo xeneral superáu pol aura selvática (Cathartes melambrotus), ente qu'en zones más abiertes, ye polo xeneral superáu en númberu pol aura sabanera (Cathartes burrovianus), utre americana cabecirrojo (Cathartes aura) y la utre negra americana (Coragyps atratus).[14]
Polo xeneral, nun vive percima de 1500 msnm, anque al este de los Andes puede atopar a una altitú de 2500 msnm; En rares ocasiones fueron reparaos a altitúes hasta 3300 msnm.[15] Habiten nel ámbitu forestal emerxente, o percima de la canopea.[16]
En tamañu, ye la tercer utre americana más grande. El so tamañu varia ente 67 y 81 cm de llargor, con un valumbu d'ente 1,2 a 2 m y tien un pesu que bazcuya ente 2,7 a 4,5 kg.[17][15]
Ul los exemplares adultos el so plumaxe ye predominantemente blancu con un llixeru matiz de rosa mariellu.[18] En contraste, les coberteres de les ales, les plumes de vuelu y la cola son de color gris escuru hasta negru, como lo ye tamién el gruesu y prominente collar del pescuezu.[16] La cabeza y el pescuezu escarecen de plumes y la piel tien tonos de colloráu y moráu na cabeza, naranxa fondu nel pescuezu y mariellu nel gargüelu.[19] La piel de la cabeza ye engurriada y doblada, y hai una bien notable cresta dorada ya irregular adxunta a la cera percima del so picu;[16] esta carúncula nun ta totalmente desenvuelta hasta nel cuartu añu de la so vida.[7]
Tien el craniu más grande y el picu más fuerte de toles utres americanes.[20] El picu ye de color naranxa con una base negra, y tien una punta agabitada y los cantos afilaos.[21] L'ave tien ales anches y una cola curtia, ancha y cuadrada.[18] L'iris de los sos güeyos ye blancu y arrodiáu d'una esclerótica de color coloráu brillante.[16] A diferencia de delles otres utres americanes, escarez de pestañes.[22] Tien piernes llargues de color gris y garres grueses.[18] El dimorfismu sexual ye mínimu; nun esisten diferencies nel plumaxe, solo una pequeña diferencia de tamañu ente machos y femes.[16] Los xuveniles tienen el picu y los güeyos escuros, y el pescuezu con plumes nidies de color gris, les que camuden nel color naranxa de l'ave adultu. Los xuveniles tienen un color abuxáu y anque tienen una apariencia similar a la del adultu al cumplir tres años, nun completen la muda al plumaxe adultu hasta tener cinco o seis años d'edá.[18]
Un estudiu del plumaxe d'exemplares en cautiverio de distintes edaes afayó que les plumes ventrales fueron les primeres en ponese blancu dende los dos años d'edá d'equí p'arriba, siguíu poles plumes de les ales, hasta dafechu tresformase nel plumaxe d'una ave adultu. Nel estáu pre-adultu final, el so plumaxe solo tien negru espardíu nes cubiertes blanques de les ales.[23]
La cabeza y el pescuezu de la utre escarecen de plumes, siendo una adautación pa la hixene, anque hai goches negres en partes de la cabeza; ésta ausencia de plumes torga que bacteries provenientes de la carroña que come, puedan arruinar les sos plumes y espón la piel a los efeutos esterilizadores del sol.[21][24]
Los xuveniles, col so plumaxe escuru, pueden confundise cola utre americana cabecirrojo (Cathartes aura), pero vuelen coles ales planes, ente que los adultos col so plumaxe pálidu podríen ser confundíos cola cigüeña de cabeza pelada (Mycteria americana),[25] a pesar de qu'esti postreru tien el pescuezu llargu y les piernes llargues que tendríen de dexar una fácil identificación dende lloñe.[26]
El zopilote rei puede entamar mientres hores ensin esfuerciu, nalando con poca frecuencia.[26][27] Caltién les sos ales en posición horizontal cola puntes llixeramente alzaes mientres el vuelu; dende dalguna distancia la utre pue paecer como si nun tuviera cabeza mientres en vuelu.[28] Los sos aleteos son fondos y fuertes.[18] En dos causes en Venezuela, les aves fueron reparaos participando en vuelu ximielgu pola naturalista Marsha Schlee, que suxirió que podría formar parte de la conducta de cortexu.[29]
A pesar del so gran tamañu y la so coloración llamativa, esta utre ye bien discretu cuando ta sentáu nos árboles.[28] Mientres sentáu, caltién la so cabeza baxa y escontra alantre.[15] Ye una ave non migratoria que, a diferencia del aura sabanera (Cathartes burrovianus), de la utre americana cabecirrojo (Cathartes aura) y de la utre negra americanu (Coragyps atratus), polo xeneral vive solu o en pequeños grupos familiares.[30] Grupos d'hasta 12 aves fueron reparaos, bañándose y bebiendo nun charcu sobre una cascada en Belize.[31]
Polo xeneral unu o dos aves baxen p'alimentase d'un cadabre, anque n'ocasiones hasta diez o más pueden rexuntar cuando hai suficiente carroña.[16] Zopilotes rei pueden llegar a vivir hasta 30 años en cautiverio, anque se desconoz la so esperanza de vida nun ambiente montés.[17] Utiliza urohidrosis, defecando sobre les sos pates, p'amenorgar la so temperatura corporal. A pesar del so gran tamañu y picu fuerte, suel ser pocu agresivu cuando s'alimenta.[16] El zopilote rei escarez d'una siringe, anque puede emitir gurníos baxos y xiblíos mientres el cortexu, y traquetear col picu cuando se siente amenaciáu.[15] El so depredadores naturales son les culiebres, qu'escalen los niales p'alimentase de los güevos o pitucos, y los grandes felinos como'l xaguar, que puede sorprender y matar a una ave adultu cuando esti ta alimentándose nel suelu.[32]
El zopilote rei aliméntase de too tipu de carroña, dende cadabres de ganáu hasta pexes varaos y llagarteses muertes. Anque ye principalmente una ave carroñero, hai dellos informes aisllaos mentando qu'atacó a animales mancaos, tenrales naciellos y pequeños llagartos.[15]
Anque alcuentra los animales muertos pola visión, el papel que pueda tener el golor na llocalización de carroña foi oxetu d'alderique. El consensu foi que nun detecta los golores y que sigue les utres que tienen un sentíu del olfatu, como'l aura selvática (Cathartes melambrotus) y el aura gallipavo (Cathartes aura), cuando estos diríxense al animal muertu.[16][33] Sicasí, nun estudiu que data de 1991, comprobóse que tien la capacidá d'alcontrar carroña nel monte ensin l'ayuda d'otres utres, lo que paez indicar qu'utiliza'l sentíu del olfatu p'alcontrala.[34]
Aliméntase principalmente de carroña qu'atopa na foresta, anque puede tamién analayar escontra les sabanes cercanes en busca d'alimentu. Al atopar un animal muertu, mueve a les otres utres que se rexunten alredor de la carroña por cuenta del so gran tamañu y el so picu fuerte.[16] Solo puede ser movíu, cuando s'averen a la mesma carroña, pol cóndor andín, al ser esti postreru más grande, anque son bien raros los alcuentros de dambes especies por diferencies de hábitats en que se distribúin.[35]
Polo xeneral, namái se come la piel y les partes más dures del texíu del animal.[32] Hai tamién informes de que'l zopilote rei come la fruta cayida de la palma moriche, cuando la carroña ye escasa, fechu reparáu nel estáu de Bolívar, Venezuela.[36]
Nun se sabe enforma sobre'l so comportamientu reproductivu nun ambiente montés; enforma de la información foi arrexuntada reparando les aves en cautiverio,[37] en particular nel xardín zoolóxicu de París.[38] Algama'l maduror sexual cuando cumple cuatro o cinco años, coles femes maureciendo un poco primero que los machos.[39] Reproduzse principalmente mientres la estación seca.[32] Formen pareyes pa tola vida. Polo xeneral por temporada de cría ponen un solu güevu ensin marques; el nial facer nel buecu d'un árbol.[18] El nial tien un golor fediento, lo que sirve pa protexese de depredadores potenciales.[37] Dambos padres guaren el güevu mientres 52 a 58 díes. Si'l güevu piérdese, de cutiu va ser puestu un segundu güevu dempués de seis selmanes. Los padres comparten les xeres d'incubación hasta que'l pitucu cumple aproximao una selmana, dempués de lo cual de cutiu monten guardia en llugar de guarar.[38]
La cría ye semi-altricial, esto ye, ta indefensa al nacer, pero yá cubierta de plumón y los sos güeyos tán abiertos; les aves realmente altriciales nacen desnudes y ciegues. Desenvuélvense rápido, el pitucu yá ta totalmente alerta al segundu día y ye capaz de pidir alimentos y retorcese nel nial. Al tercer día empieza a afechase a sigo mesmu y a picotiar. Al décimu día empieza a crecer la so segunda capa de plumón blancu, y pueden parase en puntes de pies al ventenu día. Cuando tien ente 1 y 3 meses d'edá, los pitucos caminen y esquicen la contorna del nial. A los 3 meses d'edá realicen los sos primeros vuelos.[38]
El zopilote rei ye una especie que s'atopa baxu esmolición menor d'alcuerdu a la UICN,[1] yá que tien una población envalorada d'ente 10.000 y 100.000 individuos monteses.[6] Tamién tien una amplia distribución xeográfica, que s'estiende sobre una superficie de 14 millones de quilómetros cuadraos.[6]
Sicasí, hai evidencia que suxer un amenorgamientu de la población, anque nun paez ser abondo significativu por que sía incluyida na llista d'especies vulnerables.[6] Esti amenorgamientu débese principalmente a la destrucción del hábitat y a la caza furtiva.[30] Anque distintivu, la so costume de posase nos árboles altos y volar a una gran altitú enzanquen el monitoreo d'esta especie.[16]
Ye una de les especies d'aves más frecuentemente representaes nos códices mayes.[40] El so glifo ye fácilmente estremable pola carúncula na base del picu y per los círculos concéntricos que formen los güeyos de l'ave.[40] Dacuando ye retratáu como un dios con cuerpu humanu y una cabeza d'ave.[40] Según la mitoloxía maya, esti dios de cutiu sirvía de mensaxeru ente los seres humanos y otros dioses.[32] Tamién representaba a Cozcaquauhtli, la trecena númberu 16 del calendariu maya (13 Reed).[40] Anque se consideró tamién la posibilidá de que podría representar un pavu ocelado (Meleagris ocellata), el picu agabitáu y la carúncula apunten na direición del Sarcoramphus papa.[41] Na medicina tradicional, el sangre y les plumes de l'ave fueron utilizaes pa curar enfermedaes.[24] Ye tamién una tema popular na filatelia de los países dientro del so área de distribución. Apaeció en sellos d'El Salvador en 1963, Belize en 1978, Guatemala en 1979, Hondures en 1997, Bolivia en 1998, y Nicaragua en 1999.[42]
Por cuenta del so gran tamañu y la so guapura, ye una atraición popular nos parques zoolóxicos del mundu enteru. Ye una de delles especies d'aves que tienen un rexistru xenealóxicu de l'Asociación de Zoolóxicos y Acuarios (AZA), que se caltién nel parque zoolóxicu de Fort Worth nos Estaos Xuníos.[43]
Por causa de tan estensa área de distribución, tien numberosos nomes vulgares; según cada país de norte a sur los más frecuentes son: zamuro rei, rei zamuro o zopilote rei (Méxicu, Venezuela),[44] rei zope (Hondures), zopilote real (Nicaragua), rei gallote (Panamá), rei de los gallinazos (Colombia), cóndor de los llanos (Venezuela), cóndor de la selva (Perú), cuervu real (Paraguái),[45] y jote real o cóndor real (Arxentina).
Hai dos teoríes qu'espliquen l'orixe de la denominación «rei» en munches de les sos denominaciones populares. La primera caltién que se trata d'una referencia al so vezu de mover les utres más pequeñes d'un cadabre y comer mientres esperen los demás.[46] Una teoría alternativa ye que'l nome derivar de lleendes Mayes, nes que l'ave yera un rei que sirvía de mensaxeru ente los humanos y los dioses.[17] Esta ave ye tamién conocida como como «cuervu blancu» na población española de Paraguái.[13] Llamábase cozcacuauhtli en náhuatl, una derivación de les pallabres cozcatl («pescuezu») y cuauhtli («aves de rampiña»).[41]
Sarcoramphus papa foi orixinalmente descritu como Vultur papa por Carlos Linneo en 1758 na décima edición de Systema Naturae,[47] l'espécime tipu foi prindáu en Surinam.[16] Foi reasignado al xéneru Sarcoramphus en 1805 pol zoólogu francés André Marie Constant Duméril. El nome xenéricu ye un compuestu neolatín formáu a partir de les pallabres griegues σάρξ (sarx, «carne», que la so forma combinada ye σαρκο) y ῥάμφος (rhamphos, «picu torcíu d'aves de rampiña»).[48] El nome del xéneru ye de cutiu mal escritu como Sarcorhamphus, calteniendo equivocadamente l'espíritu aspru griegu a pesar de l'aglutinación cola pallabra anterior.
Foi tamién asignáu al xéneru Gyparchus por Constantin Wilhelm Lambert Gloger en 1841, pero esti nome pasó a la sinonimia de Sarcoramphus pos esti postreru tien prioridá por ser el nome con mayor antigüedá.[49] El nome de la especie derivar de la pallabra llatín papa que significa «obispu», n'alusión al plumaxe de l'ave que tien dalguna semeyanza cola túnica d'obispos.[21] Xenéticamente, el so pariente más cercanu ye'l cóndor andín (Vultur gryphus).[50] Dellos autores han inclusive asitiáu estes especies nuna subfamilia separada de los demás utres americanes, anque la mayoría de los autores nun consideren necesaria esta subdivisión.[50]
Al igual que les otros 6 especies d'utres americanes, nun esiste claridá sobre'l so exactu allugamientu taxonómica.[51] A pesar de que les utres americanes y les utres eurasiáticos y africanos tienen una apariencia y funciones ecolóxiques asemeyaes, dambos grupos evolucionaron d'ancestros distintos en distintos partes del mundu. La midida en que son distintes ye anguaño l'enfoque del alderique, con delles autoridaes suxiriendo que les utres americanes pueden ser Ciconiiformes polo que taríen más estrechamente rellacionaos coles cigüeñes.[52] Autoridaes taxonómiques más recién asitien a les utres americanes nel orde Accipitriformes xunto colos utres del Vieyu Mundu,[53][54][4] o los asitien nel so propiu orde: Cathartiformes.[55][56] Esta ye la posición del Comité de Clasificación d'América del Sur que retiró les utres americanes del orde Ciconiiformes pa treslladalos al orde Cathartiformes.[55][51][57]
El xéneru Sarcoramphus, que güei namái contién a esta especie, tenía una distribución más amplia nel pasáu. La especie Sarcoramphus kernense, vivió nel suroeste d'América del Norte a mediaos del Pliocenu (Piacenziense), fai 3,5 hasta 2,5 millones d'años. Yera un componente pocu conocíu de la etapa faunal del periodu Blancano/Delmontiano. L'únicu material ye un húmeru distal fósil quebráu, topáu en Pozu Creek, nel Condáu de Kern, California. Acordies cola descripción orixinal de Loye H. Miller: «[c]omparado con [S. papa] el tipu conformar na so forma y combadura xeneral sacante'l so mayor tamañu y robustez».[58] El llargu ralu de tiempu ente la esistencia de dambes especies puede indicar que Sarcoramphus kernense podría ser distinta, pero como'l fósil ta daqué estropiáu y non bien aptu para fines diagnósticos, la asignación a esti xéneru nun ye del tou ciertu.[20] Mientres el Pleistocenu, hubo en Perú otra especie que probablemente ye asignable al mesmu xéneru: Sarcoramphus fisheri.[59] Los restos fósiles d'otru supuestu pariente, topaos de los depósitos cuaternarios d'una cueva en Cuba, resultaron ser los güesos del Ferre de Borrás, Buteogallus borrasi (antes en Titanohierax).[60]
Poco puede dicise de la hestoria evolutiva del xéneru Sarcoramphus, sobremanera porque los restos fósiles d'otres utres americanes neógenos suelen ser más nueves o entá más fragmentarios. Los teratornítidos (Teratornithidae) apoderaron el nichu ecolóxicu de los grupos esistentes, especialmente n'América del Norte. Sarcoramphus kernense paez preceder llixeramente'l choque principal del Gran Intercambiu Americanu, y ye notable que la diversidá de los utres americanes vivos paez habese aniciáu n'América Central.[58] S. kernense, poro, podría representar una diverxencia escontra'l norte, posiblemente hermana al llinaxe de S. fisheri – S. papa. El rexistru fósil, anque escasu, sofita la teoría de que los Sarcoramphus ancestrales y los cóndores d'América del Sur del xéneru Vultur dixebrar dende hai a lo menos unos 5 millones d'años.[61]
Una utre pintada» (Sarcoramphus sacra o S. papa sacra) foi descritu por William Bartram nel rellatu de los sos viaxes en Florida mientres la década de 1770. La descripción d'esta ave coincide cola apariencia de Sarcoramphus papa, cola esceición de la cola que yera blanca, y non de color negru.[62] Bartram describe que la especie yera relativamente común en Florida, ya inclusive afirmó prindar a una.[62] Sicasí, nengún otru naturalista pudo confirmar la esistencia de la utre pintada na Florida, y dempués de sesenta años del rexistru orixinal, la so validez empezó a ser cuestionada, dando llugar a lo que John Cassin describió como'l problema más curiosu de la ornitoloxía d'América del Norte.[62]
Anque de primeres la mayoría de los ornitólogos defendió la honestidá de Bartram, Joel Asaf Allen argumentó que la utre pintada yera una ave mítica y que Bartram entemecía elementos de distintes especies pa crear esta ave.[62] Allen señaló que'l comportamientu de les aves, según lo rexistrao por Bartram, yera en total alcuerdu col del caracara;[62] por casu, Bartram reparó que l'aves siguíen quemes pa recoyer los inseutos y les tortugues caja quemaes. Tal comportamientu ye típicu de los caranchos, pero Sarcoramphus papa, pol so tamañu grande y les sos pates más curties, nun ta bien afechu pa caminar. Esta ave, creíase, yera común y bien visible nos díes de Bartram, pero la so ausencia nel rellatu de Bartram ye notable, si acepta l'utre pintada como un Sarcoramphus.[62] Sicasí, Francis Harper argumenta que l'ave podría, como na década de 1930, ser pocu común na zona que Bartram visitó y podría habese -y pasáu por altu.[62]
Harper alvirtió que les notes de Bartram fueron alteriaes y ampliaes considerablemente na edición impresa, y el detalle de la cola blanca apaeció per primer vegada impresa nesti rellatu revisáu. Harper cree que Bartram podría tratar de completar los detalles de les aves de memoria y que s'equivocar na coloración de la cola.[62] Nesta fecha tardida, Harper y otros investigadores intentaron comprobar la esistencia anterior na Florida d'un pariente del Sarcoramphus papa, suxiriendo que la so población taba en procesu d'estinción y que finalmente sumió mientres una fola de fríu.[62][63] Amás, William McAtee, teniendo en cuenta l'enclín de les aves na Florida de formar subespecies, suxirió que la cola blanca podría interpretase como una indicación de que la utre pintada representaba una subespecie de Sarcoramphus papa.[64]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
