From Wikipedia, the free encyclopedia
Valls ye un municipio catalán situato en a provincia de Tarragona, capital d'a comarca d'Alto Campo y d'o partiu chudicial de Valls.
 |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Valls | ||
| Municipio de Catalunya | ||
| ||
| Entidat • Estau • Comunidat • Provincia • Comarca |
Municipio Espanya CatalunyaTarragona Alto Campo | |
| Superficie | 55,28 km² | |
| Población • Total • Densidat |
25 014 hab. (2013) 439,31 hab/km² | |
| Altaria • Meyana |
215 m. | |
| Distancia • 19 km |
enta Tarragona | |
| Alcalde | Dolors Farré i Cuadras | |
| Codigo postal | 43800 | |
| Chentilicio | vallenc / vallenca (en catalán) vallense (en castellano) | |
| Coordenadas | ||
  Valls Valls en Catalunya | ||
| Web oficial | ||
A suya población ye de 25 014 habitants, en una superficie de 55,28 km² con una densidat de población de 439,31 hab/km².
Valls ye situato a 215 metros d'altaria sobre o ran d'o mar, a una distancia de 19 km de Tarragona, a capital d'a suya provincia.
D'o suyo termin municipal fan parte os lugars de Picamoixons, Fontscaldes y Masmolets y a urbanización d'El Bosc de Valls, amás d'os despoblatos de L'Espinavesa, El Palau de Reig y Olivet.
En estar situato en un puesto de paso, en a plana, a man d'o río Francolí, o termin municipal de Valls ya fue ocupato en a Prehistoria, como muestra, entre atros, un chacimiento arqueolochico en Picamoixons.
Ista ocupación d'o territorio s'intensificó con os ibers, y mes encara mientres l'Imperio Romano, cuan a ocupación espacial estió muit intensa.
Sindembargo, no se puet charrar propiament d'a existencia de Valls dica o sieglo XII, cuan a Corona d'Aragón ya heba conquerito a comarca.
Tradicionalment, a economía de Valls yera basata en l'agricultura, con vinya, olivera, cerials, almendrera y avellanera. Actualment, destaca tamién a ganadería, en especial l'avicultura.[1]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1497-1553: fuegos; 1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Os castellers, agrupatos en as ditas colles castelleres, son uno d'os sinyals d'identidat de Valls y d'as comarcas amanatas (Penedés y Campo de Tarragona), y bi naixioron en o sieglo XVIII; a colla castellera mas antiga conoixita ye a Colla dels Pagesos, establita en 1801 en Valls.[2] Os castellers construyen castells (castiellos, en aragonés) humans, feitos sin aduya mecanica de dengún tipo, que gosan plegar ta os nueu u diez pisos d'altaria.
Os calçots son uns brunos (d'a variedat Blanca Tardana de Lérida) que se puet trobar en zonas d'as comarcas de l'Alto Campo, Baixo Campo, Tarragonés y Baixo Penedés, y que se calzan (d'aquí o suyo nombre) con tierra sobre os suyos brotz ta que creixcan en altaria, quedando un tallo blanco d'arredol de 20–25 cm de largaria.
A suya temporada de cautivo ye en zaguerías d'hibierno y primerías de primavera, y se fan a la brasa, sobre un fuego y brasa de ixarmientos de vinya, fendo cremar a parte exterior d'o bruno y dexando o suyo interior tierno y cremoso. Ta minchar-los, s'elimina con as mans a parte cremada, s'alzan y se minchan enteros, mullatos en una salsa especial. Ye menester fer servir uns babers ta no ensuciar-se. En zagueras, ye una actividat turistica en a comarca, con as ditas calçotades.
O suyo orichen ye en Valls, que tien una Denominación d'Orichen ta a protección d'os suyos calçots. Se diz que estió un labrador u pagès de Valls, dito o Xat de Benaiges quien descubrió o procedimiento a finals d'o sieglo XIX.
| Partiu | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 |
| PSC | 6 | 9 | 9 | 10 | 8 | 7 | 8 | 7 | 3 |
| CiU | 5 | 6 | 6 | 9 | 10 | 8 | 9 | 10 | 13 |
| CC-UCD | 2 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| CUP | - | - | - | 1 | -[3] | - | 1 | 1 | 3[4] |
| ERC | 1 | - | 2 | 1 | 2 | 5 | 2 | 2 | 1 |
| PP | - | 1.[5] | - | - | - | 1 | 1 | 1 | 1 |
| PSUC/IC | 3[6] | 1[6] | - | - | 1[7] | - | - | - | - |
| Total | 17 | 17 | 17 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | |
Fuent: MUNICAT, en a pachina web d'a Generalitat de Catalunya.
| Lechislatura | Nombre | Partiu politico |
|---|---|---|
| 1979–1983 | Pau Nuet | PSC |
| 1983–1987 | Pau Nuet | PSC |
| 1987–1991 | Pau Nuet | PSC |
| 1991–1995 | Alfred Pérez de Tudela | PSC |
| 1995–1999 | Jordi Castells | ERC |
| 1999–2003 | Jordi Castells/Francesc Moreno | ERC/PSC |
| 2003–2007 | Dolors Batalla i Nogués | CiU |
| 2007–2008 | Dolors Batalla i Nogués | CiU |
| 2008–2011 | Albert Batet Canadell | CiU |
| 2011–2015 | Albert Batet Canadell | CiU |
| 2015–2019 | Albert Batet Canadell | PDeCAT |
Se veigan as imáchens de Commons sobre Valls.Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
