Vos (sterrebeeld)

Die Vos of Vossie (Latyn: Vulpecula) is ’n dowwe sterrebeeld in die noordelike hemelruim. Dit is in die laat 17de eeu deur die sterrekundige Johannes Hevelius geskep.

Vos
Latynse naam	Vulpecula
Genitief	Vulpeculae
Afkorting	Vul
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming	20h
Deklinasie	25º
Grootte	268 vk. grade (55ste)
Kwadrant	NQ4
Besonderhede
Hoofsterre	5, 20
Helderste ster	Anser (Alpha Vulpeculae)
Naaste ster	Ross 165
Sterre helderder as 3 m	0
Sterre met planete	4
Messier-voorwerpe	1
Bayer-/Flamsteed-sterre	33
Aangrensende sterrebeelde
Swaan, Lier, Hercules, Pyl, Dolfyn, Vlieënde Perd
Portaal    Sterrekunde

Ruimtevoorwerpe

Daar is geen sterre met ’n helderheid van meer as 4 mag in die Vos nie. Die helderste ster, Alpha Vulpeculae, is ’n rooi reusester van 4,44 mag wat 297 ligjare van die Aarde af is. Dit is ’n dubbelster en word ook Anser genoem, wat verwys na die gans wat die vossie in sy bek hou.

In 1967 is die eerste pulsar, PSR B1919+21, in die sterrebeeld ontdek deur Antony Hewish en Jocelyn Bell. Die Vos huisves ook HD 189733 b, die naaste planeet buite ons sonnestelsel wat tans deur Nasa se Spitzer-ruimteteleskoop bestudeer word. Op 12 Julie 2007 het die Financial Times (Londen) berig dat die chemiese aanduiding van waterdamp in die planeet se atmosfeer bespeur is. Hoewel die planeet se atmosfeertemperatuur, wat hoër as 1 000 °C kan word, dit onbewoonbaar maak, het die ontdekking die hoop laat groei dat water, ’n noodsaaklike komponent vir lewe, in die toekoms op ’n planeet meer soos die Aarde ontdek kan word.

Die Handgewig-newel (Messier 27) is ’n groot, helder planetêre newel wat in 1764 deur die Franse sterrekundige Charles Messier ontdek is as die eerste voorwerp van sy soort. Dit kan op ’n donker nag met ’n goeie verkyker gesien word. Dit word ook soms die Hanger genoem na aanleiding van sy vorm as dit deur ’n verkyker of swakker teleskoop bekyk word. NGC 7052 is ’n spiraalvormige sterrestelsel in die Vos sowat 214 miljoen ligjare van die Aarde af. Dit het ’n stofbaan in sy middel met ’n deursnee van 3 700 ligjare en ’n groot swartkolk van 300 miljoen sonmassas in sy kern. Sterrekundiges glo dit is die oorblyfsels van ’n kleiner sterrestelsel wat met NGC 7052 saamgesmelt het.

Geskiedenis

Johannes Hevelius het die sterrebeeld in die laat 17de eeu geskep. Die oorspronklike Latynse naam was Vulpecula cum Ansere (die Vossie met die Gans). Die sterrebeeld is later verdeel in Anser en Vulpecula. Vandag is dit weer een sterrebeeld, maar die gans word net onthou deur die naam van die helderste ster, Anser.

Verwysings

• Ian Ridpath en Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.

Eksterne skakels

• The Deep Photographic Guide to the Constellations: Vulpecula
• Star Tales – Vulpecula
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Vos (sterrebeeld).
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia