Remove ads
Shanghai (Chinees: 上海;) is 'n megastad in die ooste van China en die grootste stad van die Volksrepubliek China. Shanghai is een van die munisipaliteite van die Volksrepubliek China, wat gelykstaande is aan 'n provinsie in China se administratiewe struktuur. Die Shanghai-munisipaliteit grens aan die Jiangsuprovinsie in die noorde en weste, Zhejiangprovinsie in die weste en suide, en die Oos-Chinese See in die ooste.
| 上海市 (Shànghǎi Shì) Shanghai-munisipaliteit | |
|---|---|
 | |
| Ligging in die Volksrepubliek China | |
 | |
| Basiese inligting | |
| Oorsprong van die naam: | 上 shàng – aan, op 海 hǎi – see "aan die see" |
| Afkorting: | 申 Shēn |
| Oppervlakte: | 6 341 km² (munisipaliteit) 14 923 km² (metro) 687 km² (water) |
| Bevolking (2021): | 24 890 116 (munisipaliteit) 41 354 149 (metro) |
| Bevolkingsdigtheid (2021): | 3 900/km² (munisipaliteit) 2 800/km² (metro) |
| BBP (2021): - per kapita | VS$680 miljard (12de) VS$27 342 (3de) |
| Stadsblom: | Yulan magnolia |
| Hoogte bo seespieël: | 4 m (13 vt) |
| Hoogste punt (Sheshan): | 118 m (387 vt) |
| Poskode: | 200000 – 2021000 |
| Areakode: | +86/21 |
| Nommerplaat-identifikasie: | 沪A, B, D, E, F, G 沪C (buite die stadsgebied) |
| Tydsone: | UTC+8 |
| Webwerf: | www.shanghai.gov.cn |
| Regering | |
| Administratiewe tipe: | Munisipaliteit |
| KPC Shanghai- komiteesekretaris: | Li Qiang |
| Burgemeester: | Gong Zheng |
Remove ads
Shanghai is 'n hoofvervoersentrum, met dosyne spoorlyne, paaie en hoofweë in alle rigtings. Shanghai vorm die finansiële en kommersiële sentrum van die Volksrepubliek China. Shanghai is ook een van die vier groot geskiedkundige hoofstede van China.
Shanghai word beskryf as die "pronkstuk" van die bloeiende ekonomie van China. Met verskeie argitektoniese style soos Art Deco en shikumen, is die stad bekend vir sy hoë geboue, museums en historiese geboue insluitend die City God Temple, Yu-tuin, die China Pavilion en geboue langs die Bund, wat die Oriental Pearl TV-toring insluit. Shanghai is ook bekend vir sy soetgebak, kenmerkende plaaslike taal (Shanghainees) en lewendige internasionale flair.
As 'n belangrike internasionale stad is Shanghai die setel van die Nuwe Ontwikkelingsbank, 'n multilaterale ontwikkelingsbank gestig deur die BRICS state en die stad huisves meer as 70 buitelandse verteenwoordigers en talle nasionale en internasionale geleenthede elke jaar, soos die Shanghai Modeweek, die Chinese Grand Prix en ChinaJoy. Shanghai is die toeristestad met die hoogste verdienste in die wêreld,[1] met die sewende meeste vyfster hotelle ter wêreld,[2] en die wêreld se derde hoogste gebou, die Shanghai-toring.
Remove ads
1553 tot 1900
Voordat die stad Shanghai gestig is, was dit 'n dorpie Huating (華亭 鎮), deel van Songjiang, wat deur die Suzhou-prefektuur beheer is. Onder die Tang-dinastie het dit 'n onafhanklike prefektuur geword, wat sedert die Song-dinastie Shanghai genoem word.
'n Stadsmuur is in 1553 gebou, wat algemeen beskou word as die ontstaan van die stad Shanghai. Tydens die eerste Opiumoorlog in die vroeë 19de eeu het Engelse troepe Shanghai oorgeneem. Toe die oorlog in 1842 met die Verdrag van Nanking beëindig is, is sommige hawestede vir internasionale handel geopen, insluitend die hawe van Shanghai.
In 1850 het die Taiping-opstand begin en in 1853 is Shanghai beset deur 'n triade van rebelle wat hulself die Klein Swaard-genootskap genoem het. Die baie gevegte het die plattelandse gebiede rondom die stad vernietig, maar die buitelandse nedersettings is nie aangeval nie. Baie Chinese, vir wie dit voorheen verbode was om buitelandse nedersettings te betree, het hierheen gevlug. In 1854 is nuwe regulasies uitgereik wat meer grond aan die Chinese inwoners beskikbaar gestel het. In dieselfde jaar is ook die eerste jaarlikse vergadering van die stadsraad van Shanghai gehou om buitelandse nedersettings te bestuur. In 1863 het die Britse en Amerikaanse nedersettings saamgesmelt in die Internasionale Konsessie. Tussen 1850 en 1900 het die bevolking van die stad gegroei van ongeveer 250 000 tot ongeveer 650 000.
Die Eerste Sino-Japannese Oorlog (1894–1895) vir mag in Korea is beëindig met die Verdrag van Shimonoseki. Met hierdie verdrag is China genoodsaak om Korea se onafhanklikheid te erken en sekere gebiede (insluitende Taiwan) aan Japan af te staan. Dit het ook die opkoms van Japan as 'n bykomende buitelandse mag in Shanghai beteken. Japan het die eerste fabrieke in Shanghai gebou en hierdie voorbeeld is vinnig gevolg deur die ander buitelandse magte wat teenwoordig was. Dit was die begin van die industrialisering van Shanghai.
20ste eeu
Shanghai was nou die belangrikste finansiële stad in die Verre Ooste. Onder die heerskappy van die Republiek van China is die stad in 1927 'n "spesiale stad" verklaar en in 1930 tot 'n provinsie verhef.
Op 28 Januarie 1932 het die Japannese Keiserlike Vloot tydens die voorval in Shanghai die stad gebombardeer in 'n poging om studentebetogings te onderdruk wat begin het as gevolg van die Manchuria-voorval en die daaropvolgende besetting van Manchuria. Shanghai is in 1937 deur Japan tydens die Slag van Shanghai verower en bly onder Japannese besetting tot die oorgawe van Japan in 1945. Tydens die Tweede Wêreldoorlog was Shanghai 'n streeksentrum vir vlugtelinge uit Europa. Teen daardie tyd was dit ook die enigste stad in die wêreld wat sonder voorwaardes vir Jode oop was.
In die eerste dekades van die 20ste eeu het die bevolking van die stad fenomenale groei getoon. Die bevolking was in 1900 ongeveer 650 000, maar in 1918 is die 1 miljoen punt reeds bereik. In 1940 het die bevolking ontplof tot 3,6 miljoen. Behuisingskonstruksie het nie tred gehou met hierdie groei nie, dus was die lewensomstandighede van die meerderheid van die bevolking ondraaglik.
Op 27 Mei 1949 het Shanghai onder die beheer van die Kommunistiese Party van China gekom. Shanghai en Beijing was die enigste stede wat onafhanklik was in die Republiek van China, wat daardie onafhanklike status behou het. Ander stede het weer onder beheer van die plaaslike provinsies gekom. In die volgende dekade is die grense van die distrikte en provinsies in Shanghai gereeld aangepas.
Ná 1949 het die meeste buitelandse maatskappye hul kantore na Hongkong verskuif weens die kommunistiese regering wat nou aan bewind gekom het. In die 1950's en 1960's het Shanghai 'n industriële sentrum en 'n linkse revolusionêre vesting geword. Ten spyte hiervan het Shanghai daarin geslaag om hoë produktiwiteit en sosiale stabiliteit gedurende hierdie tyd te handhaaf. Shanghai het in die geskiedenis van die Volksrepubliek China byna altyd die grootste bydrae tot staatsbelasting gemaak. In die vroeë 1980's het 70-80% van die nasionale belastinginkomste uit Shanghai gekom. Dit het egter verreikende gevolge vir die Shanghai-ekonomie gehad omdat die hoë belastinglas ten koste van kapitaalbou- en instandhoudings- en infrastruktuurbeleggings was. Grootskaalse hervormings is gedurende die 1980's in die suidelike provinsie Guangdong deurgevoer. As gevolg van China se hoë finansiële afhanklikheid van Shanghai, is hervormings in Shanghai eers na 1990 begin.
Vir 'n lang tyd is Shanghai beskou as 'n intreepunt vir poste binne die sentrale regering van die Volksrepubliek China. In die 1990's is die "Shanghai-kliek" dikwels gebruik, waaronder die president van die Volksrepubliek China, Jiang Zemin, en premier Zhu Rongji. Jiang en Zhu was beide burgemeesters en partysekretarisse van Shanghai in die laat-1980's. Sedert 1992 het Jiang Zemin begin met die hervorming van die Shanghai-belastingbeleid. Die skerp verminderde belastinglas het baie plaaslike en buitelandse maatskappye na die stad gelok en Shanghai 'n sterk ekonomiese sentrum in Oos-Asië gemaak. Sedertdien het die stad 'n ekonomiese groei van 9-15% per jaar gehandhaaf.
In die konteks van stedelike uitbreiding is daar ook besluit om nege satellietstede in die One City, Nine Towns-projek te bou.
Remove ads
| Jaar | Inwoners | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1954[3] | 6 204 400 | — |
| 1964[3] | 10 816 500 | +5.72% |
| 1982[3] | 11 859 700 | +0.51% |
| 1990[3] | 13 341 900 | +1.48% |
| 2000[3] | 16 407 700 | +2.09% |
| 2010[3] | 23 019 200 | +3.44% |
| 2015[4] | 24 152 700 | +0.97% |
| 2016[4] | 24 197 000 | +0.18% |
| 2017[4] | 24 183 300 | −0.06% |
| 2018[5] | 24 237 800 | +0.23% |
| 2019[6] | 24 281 400 | +0.18% |
| Bevolkingsgrootte kan beïnvloed word deur veranderinge aan administratiewe afdelings. | ||
Sedert 2019 het Shanghai 'n totale bevolking van 24 281 400, insluitend 14 504 300 (59.7%) hukou-houers (plaaslik geregistreer).[6] volgens die 2010 nasionale sensus, woon 89,3% van Shanghai se bevolking in stedelike areas, en 10,7% woon in landelike areas.[7] Gebaseer op die bevolking van sy totale administratiewe gebied, is Shanghai die tweede grootste van die vier munisipaliteite van China, na Chongqing, maar word oor die algemeen as die grootste Chinese stad beskou omdat die stedelike bevolking van Chongqing baie kleiner is.[8] Volgens OESO, het Shanghai se metropolitaanse gebied 'n geskatte bevolking van 34 miljoen.[9]
Volgens Shanghai se Munisipale Statistiekburo is ongeveer 157 900 inwoners in Shanghai buitelanders, insluitend 28 900 Japannese, 21 900 Amerikaners en 20 800 Koreane.[10] Die werklike aantal buitelandse burgers in die stad is waarskynlik veel hoër.[11] Shanghai is ook 'n binnelandse immigrasiestad; 40,3% (9,8 miljoen) van die stad se inwoners is uit ander streke van China afkomstig.[6]
Shanghai-inwoners het 'n lewensverwagting van 83,6 jaar vir die stad se geregistreerde bevolking,[12] die hoogste lewensverwagting van alle stede op die vasteland van China. Dit het ook veroorsaak dat die stad veroudering van die bevolking ervaar het – in 2017 was 33,1% (4,8 miljoen) van die stad se geregistreerde bevolking 60 jaar of ouer.[13] In 2017 het die Chinese regering bevolkingsaanwasbeheer vir Shanghai geïmplementeer, wat gelei het tot 'n bevolkingsafname van 10 000 mense teen die einde van die jaar.[14]
Godsdiens
.jpg)
Weens sy kosmopolitiese geskiedenis het Shanghai 'n mengsel van godsdienstige erfenis; godsdienstige geboue en instellings is reg oor die stad versprei. Volgens 'n 2012-opname behoort slegs 13,1% van die stad se bevolking aan georganiseerde godsdienste, insluitend Boeddhiste met 10,4%, Protestante met 1,9%, Katolieke met 0,7%, en ander gelowe met 0,1% terwyl die oorblywende 86,9% van die bevolking óf ateïste óf betrokke kan wees by die aanbidding van natuurgode en voorouers of volksgodsdienstige sektes.[15]
Religie in Shanghai (2012) ██ Chinese volksgodsdiens, of ateïs (86.9%)██ Boeddhisme (10.4%)██ Protestantisme (1.9%)██ Rooms-Katolieke Kerk (0.7%)██ Ander (0.1%)
Boeddhisme, in sy Chinese variëteite, het 'n teenwoordigheid in Shanghai sedert die Drie Koninkryke-tydperk, waartydens die Longhua-tempel en die Jing'an-tempel gestig is.[16] Nog 'n belangrike tempel is die Jade Buddha Temple, wat vernoem is na 'n groot standbeeld van Boeddha wat in die tempel uit jade gekerf is.[17] Teen 2014 het Boeddhisme in Shanghai 114 tempels, 1 182 geestelike personeel en 453 300 geregistreerde volgelinge gehad.[16] Die godsdiens het ook sy eie kollege, die Shanghai Buddhist College, en sy eie drukker, Shanghai Buddhological Press.[18]
Katolisisme is in 1608 in Shanghai ingebring deur die Italiaanse sendeling Lazzaro Cattaneo.[19] Die Apostoliese Vikariaat van Shanghai is in 1933 opgerig, en is verder verhef tot die Bisdom Shanghai in 1946.[20] Belangrike Katolieke terreine sluit die St. Ignatius-katedraal in Xujiahui in—die grootste Katolieke kerk in die stad,[21] die St. Francis Xavier-kerk, en die She Shan-basiliek.[22] Ander vorme van Christenskap in Shanghai sluit in Oosters-Ortodokse minderhede en, sedert 1996, geregistreerde Christelike Protestantse kerke.
Alhoewel dit tans 'n fraksie van die godsdienstige bevolking in Shanghai uitmaak, het Jode 'n invloedryke rol in die stad se geskiedenis gespeel. Nadat die Verdrag van Nanking die Eerste Opiumoorlog in 1842 beëindig het, is die stad oopgestel vir westerse bevolkings en handelaars het na Shanghai gereis vir sy ryk sakepotensiaal, insluitend baie prominente Joodse gesinne. Die Sassoons het groot rykdom in die opium- en tekstielbedrywe versamel en hul status versterk deur baie van die geboue te finansier wat ikonies in Shanghai se luglyn geword het, soos die Cathay Hotel in 1929.[23] Die Hardoons was nog 'n prominente Baghdadi Joodse familie wat hul besigheidsukses gebruik het om Shanghai in die 20ste eeu te definieer. Die hoof van die familie, Silas Hardoon, een van die rykste mense in die wêreld gedurende die 1800's, het Nanjingweg gefinansier, wat toe departementele winkels in die Internasionale Nedersetting gehuisves het, wat nou een van die besigste winkelsentrums ter wêreld is.
Taal
Die volkstaal wat in die stad gepraat word, is Shanghainees, 'n dialek van die Taihu Wu-subgroep van die Wu-taalfamilie. Dit is anders as die amptelike Chinese dialek, Standaard Chinees (Standaard Noord-Mandaryns), wat wedersyds onverstaanbaar is met Wu-Chinees.[24] Moderne Shanghainees is gebaseer op ander dialekte van Taihu Wu: Suzhounees, Ningbonees, en die plaaslike dialek van die Songjiang Prefektuur.[25]
Voor sy uitbreiding was die taal wat in Shanghai gepraat is ondergeskik aan dié wat rondom Jiaxing en later Suzhou gepraat is,[25] en was bekend as "die plaaslike taal", wat nou slegs in voorstede gebesig word.[26] In die laat 19de eeu, het middestad-Shanghainees (上海闲话) voorgekom, en het vinnige veranderinge ondergaan en Suzhounees vinnig vervang as die verkose dialek van die Yangtzerivier-delta streek. Destyds was die meeste van die stad se inwoners immigrante uit die twee aangrensende provinsies, Jiangsu and Zhejiang, dus was Shanghainees meestal 'n baster tussen Suidelike Jiangsu- en Ningbo-dialekte. Na 1949, het Putonghua (Standaard Mandaryn) ook 'n groot impak op Shanghainese gehad as gevolg van streng bevordering deur die regering.[25]Sedert die 1990's het baie migrante buite die Wu-sprekende streek na Shanghai gekom vir onderwys en werk. Hulle kon dikwels nie die plaaslike taal praat nie en gebruik daarom Putonghua as 'n lingua franca. Omdat Putonghua en Engels meer bevoordeel was, het Shanghainees begin afneem, en vlotheid onder jong sprekers het verswak. In onlangse jare was daar bewegings binne die stad om die plaaslike taal te bevorder en te beskerm teen vervaging.[27][28]
Remove ads
Shanghai word beskryf as die "pronkstuk" van die bloeiende ekonomie van China.[29][30] Die stad is 'n globale sentrum vir finansies en innovasie,[31][32] en 'n nasionale sentrum vir handel en vervoer,[33] met die wêreld se besigste houerhawe — die hawe van Shanghai.[34] Vanaf 2019 het Shanghai 'n BBP van CN¥3,82 triljoen (VS$539 miljard) gehad wat 3,85% van China se BBP uitmaak,[35] en 'n BBP per capita van CN¥157 138 (VS$22 186).[6] Vanaf 2020 was die ekonomie van Shanghai na raming $1 biljard (PPP), wat dit die mees produktiewe metrogebied van China maak en onder die top tien grootste metropolitaanse ekonomieë in die wêreld rangskik.[36] Shanghai se ses grootste nywerhede — kleinhandel, finansies, IT, eiendom, masjienvervaardiging en motorvervaardiging — beslaan ongeveer die helfte van die stad se BBP.[37] In 2021 was die gemiddelde jaarlikse besteebare inkomste van Shanghai se inwoners CN¥78 027 (VS$12 287) per capita, wat dit een van die rykste stede in China maak,[38] maar ook die duurste stad op die vasteland van China om in te woon volgens 'n 2017-studie deur die Economist Intelligence Unit.[39]
In 2021 was Shanghai die duurste stad ter wêreld.[40][41] Shanghai is die 5de rykste stad in die wêreld, met 'n totale rykdom wat $1,8 biljard beloop,[42] en huisves die vyfde meeste miljardêrs volgens Forbes.[43] Shanghai se nominale BBP sal na verwagting VS$1,3 biljard in 2035 bereik (eerste plek in China), wat dit een van die wêreld se Top 5 groot stede in terme van GRP maak volgens 'n studie deur Oxford Economics.[44]
Finansies
Shanghai is 'n globale finansiële sentrum, en beklee die eerste plek in die hele Asië en Oseanië-streek en derde wêreldwyd (na New York en Londen) in die 28ste uitgawe van die Global Financial Centres Index.[45] Shanghai is ook 'n groot spil van die Chinese en globale tegnologie-industrie en die tuiste van 'n groot afskop-ekosisteem.
Teen 2019 het die Shanghai Aandelebeurs 'n markkapitalisasie van VS$4,02 biljard gehad, wat dit die grootste aandelebeurs in China en die vierde grootste aandelebeurs ter wêreld maak.[46] In 2009 was die handelsvolume van ses sleutelkommoditeite (insluitend rubber, koper en sink) op die Shanghai-termynbeurs almal wêreldwyd eerste geplaas.[47] Teen die einde van 2017 het Shanghai 1 491 finansiële instellings gehad, waarvan 251 buitelandse beleggings was.[48]
Toerisme
Toerisme is 'n groot bedryf van Shanghai. In 2017 het die aantal binnelandse toeriste met 7,5% tot 318 miljoen toegeneem, terwyl die aantal oorsese toeriste met 2,2% tot 8,73 miljoen toegeneem het.[48] In 2017 was Shanghai die toeristestad met die hoogste verdienste ter wêreld, wat na verwagting tot 2027 gehandhaaf sal word.[1] Shanghai het 71 vyfsterhotelle, 61 viersterhotelle, 1 758 reisagentskappe, 113 gegradeerde toeristeaantreklikhede en 34 rooi toeristeaantreklikhede in 2017 gehad.[6]
Die konferensie- en vergadersektor groei ook. Volgens die Internasionale Kongres- en Konvensievereniging het Shanghai 82 internasionale vergaderings in 2018 aangebied, 'n toename van 34% sedert 2017.[49][50]
Vryhandelsone
Shanghai huisves die eerste vryhandelsone op die vasteland van China[162] en beslaan 'n gebied van 240,22 km² met die integrasie van vier bestaande gebonde sones—Waigaoqiao Free Trade Zone, Waigaoqiao Free Trade Logistics Park, Yangshan Free Trade Port Area, en Pudong Airport Comprehensive Free Trade Zone.[164][165] Verskeie voorkeurbeleide is geïmplementeer om buitelandse beleggings in verskeie nywerhede na die sone te lok. Omdat die sone nie tegnies as Chinese gebied vir belastingdoeleindes beskou word nie, is kommoditeite wat die sone binnekom vrygestel van belasting en doeaneklaring.[166]
Vervaardiging
As een van die belangrikste industriële sentrums van China, speel Shanghai 'n sleutelrol in huishoudelike vervaardiging en swaar nywerhede. Verskeie nywerheidsones—insluitend Shanghai Hongqiao Ekonomiese en Tegnologiese Ontwikkelingsone, Jinqiao Ekonomiese Uitvoerverwerkingsone, Minhang Ekonomiese en Tegnologiese Ontwikkelingsone, en Shanghai Caohejing Hoëtegnologieontwikkelingsone—is ruggrate van Shanghai se sekondêre sektor. Shanghai is die tuiste van China se grootste staalvervaardiger Baosteel Group, China se grootste skeepsboubasis Hudong-Zhonghua Shipbuilding Group, en een van China se oudste skeepsbouers, die Jiangnan Shipyard.[51][52] Motorvervaardiging is nog 'n belangrike bedryf. Die Shanghai-gebaseerde SAIC Motor is een van die drie grootste motormaatskappye in China, en het strategiese vennootskappe met Volkswagen en General Motors.[53]
Remove ads
.jpg)
Shanghai is aan die Yangtze-riviermond van China se ooskus geleë, met die Yangtze-rivier in die noorde en Hangzhou-baai in die suide, en die Oos-Chinese See aan die ooste. Die land is gevorm deur die Yangtze se natuurlike afsettings en moderne grondherwinningsprojekte. As gevolg hiervan het dit sanderige grond, en wolkekrabbers moet met diep betonstapels gebou word om te verhoed dat dit in die sagte grond wegsak.[54]
Shanghai is op 'n alluviale vlakte geleë. As gevolg daarvan is die oorgrote meerderheid van sy 6 340,5 km2 grondgebied plat, met 'n gemiddelde hoogte van 4 m.[55] Getyvlak-ekosisteme bestaan rondom die riviermonding, maar hulle is lank gelede reeds vir landboudoeleindes herwin.[56] Die stad se paar heuwels, soos Sheshan-heuwel, lê in die suidweste, en sy hoogste punt is die piek van Dajinshan-eiland (103 m) in Hangzhou-baai.[55] Shanghai het baie riviere, kanale, strome en mere, en dit is bekend vir sy ryk waterbronne as deel van die Tai-meer opvanggebied.[57]
Remove ads
Shanghai het 'n vogtige subtropiese klimaat (Cfa), met 'n gemiddelde jaarlikse temperatuur van 15,8 °C vir stedelike distrikte en 15,2–15,7 °C vir voorstede.[54] Die stad beleef vier afsonderlike seisoene. Winters is gematig tot koud en klam—noordwestewinde uit Siberië kan veroorsaak dat nagtemperature tot onder vriespunt daal. Elke jaar is daar gemiddeld 6,2 dae met sneeuval en 2,8 dae met sneeubedekking.[54] Somers is warm en vogtig, en af en toe reënbuie of donderstorms kan verwag word. Gemiddeld oorskry 8,7 dae jaarliks 35 °C. In die somer en die begin van die herfs is die stad vatbaar vir tifone.[58]
Die aangenaamste seisoene is oor die algemeen lente, hoewel wisselvallig en dikwels reënerig, en herfs, wat gewoonlik sonnig en droog is. Met die maandelikse persentasie moontlike sonskyn wat wissel van 34% in Maart tot 54% in Augustus, ontvang die stad jaarliks 1 895 ure helder sonskyn. Uiterste waardes sedert 1951 het gewissel van -10,1 °C op 31 Januarie 1977 tot 40,9 °C op 21 Julie 2017 by 'n weerstasie in Xujiahui.[59][60]
Remove ads
Shanghai is 'n internasionale sentrum van navorsing en ontwikkeling en is 5de in die hele Asië- en 2de in die Oseanië-streek (na Beijing) volgens wetenskaplike navorsingsuitsette, soos nagespeur deur die Natuurindeks.[61] Dit is ook 'n belangrike sentrum van hoër onderwys in China. Teen die einde van 2019 het Shanghai 64 universiteite en kolleges, 929 sekondêre skole, 698 laerskole en 31 spesiale skole gehad.
'n Aantal van China se mees gesogte universiteite wat op die wêreldwye universiteitsranglys verskyn, is in Shanghai geleë. Shanghai is 'n setel van twee lede (Fudan Universiteit en Shanghai Jiao Tong Universiteit) van die C9-liga, 'n alliansie van elite Chinese universiteite wat omvattende en toonaangewende onderwys bied,[62] en hierdie twee universiteite is gerangskik in die wêreldwye top 100 navorsing omvattende universiteite volgens die mees invloedryke universiteitsranglys in die wêreld soos QS Rankings, Shanghai Rankings, en Times Higher Education Rankings.[63][64] Die ander twee lede van die "Projek 985", Tongji Universiteit en East China Normal University, is ook gebaseer in Shanghai en internasionaal; hulle word beskou as van die mees gerespekteerde Chinese universiteite deur die Times Higher Education World Reputation Rankings waar hulle wêreldwyd 150-175ste gerangskik het.[65]
In Shanghai bestaan daar nege jaar van gratis verpligte onderwys – insluitend vyf jaar primêre onderwys en vier jaar junior sekondêre onderwys, met 'n bruto inskrywingsverhouding van meer as 99,9%. Die stad se verpligte onderwysstelsel is van die beste ter wêreld: in 2009 en 2012 het 15-jarige studente van Shanghai die eerste plek ingeneem in alle vakke (wiskunde, lees en wetenskap) in die Program vir Internasionale Studente-assessering, 'n wêreldwye studie van akademiese prestasie uitgevoer deur die OESO.[66][67] Die opeenvolgende driejaar- senior sekondêre onderwys word hoog aangeslaan, en gebruik die Senior Hoërskool-toelatingseksamen (Zhongkao) as 'n keuringsproses, met 'n bruto inskrywingsverhouding van 98%.[68]
Remove ads
Die kultuur van Shanghai is gevorm deur 'n kombinasie van die nabygeleë Wuyue-kultuur en die "Oos ontmoet Wes" Haipai-kultuur. Wuyue-kultuur se invloed word gemanifesteer in die Shanghainese taal — wat dialektiese elemente van nabygeleë Jiaxing, Suzhou en Ningbo bevat—en Shanghai-kookkuns, wat deur Jiangsu- en Zhejiang-kookkuns beïnvloed is.[69] Haipai-kultuur het ontstaan nadat Shanghai 'n welvarende hawe in die vroeë 20ste eeu geword het, met talle buitelanders van Europa, Amerika, Japan en Indië wat hul intrek in die stad geneem het.[70] Die kultuur versmelt elemente van Westerse kulture met die plaaslike Wuyue-kultuur, en die invloed daarvan strek tot die stad se literatuur, mode, argitektuur, musiek en kookkuns.[71] Die term Haipai – wat oorspronklik na 'n skilderskool in Shanghai verwys – is in 1920 deur 'n groep Beijing-skrywers geskep om sommige Shanghai-geleerdes te kritiseer omdat hulle kapitalisme en Westerse kultuur bewonder het.[72] In die vroeë 21ste eeu is Shanghai erken as 'n nuwe invloed en inspirasie vir kuberpunkkultuur.[73] Futuristiese strukture, soos die Oriental Pearl-toring en die neonverligte Yan'an verhewe pad, is voorbeelde wat Shanghai se kuberpunk-beeld ’n hupstoot gegee het.
Museums
Kulturele aktiwiteite in Shanghai het aansienlike groei beleef sedert 2013, met verskeie nuwe museums wat in die stad geopen is.[74] Dit is deels te danke aan die stad se 2018-ontwikkelingsplanne, wat daarop gemik is om van Shanghai "'n uitstekende globale stad" te maak.[75] Die Shanghai Museum het een van die grootste versamelings van Chinese artefakte in die wêreld, insluitend 'n groot versameling van antieke Chinese brons en keramiek.[76] Die China Kunsmuseum, geleë in die voormalige China Pavilion van Expo 2010, is een van die grootste museums in Asië en vertoon 'n geanimeerde replika van die 12de eeuse skildery Langs die Rivier tydens die Qingming-fees.[77] Die Shanghai Natuurhistoriese Museum en die Shanghai Wetenskap- en Tegnologiemuseum is noemenswaardige natuurgeskiedenis- en wetenskapmuseums.
Kookkuns
- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Shanghai-kookkuns.
.jpg)
Benbang-kookkuns (本帮菜)[78] het in die 1600's ontstaan, met invloede van omliggende provinsies. Dit beklemtoon die gebruik van speserye terwyl die oorspronklike geure van die rou bestanddele behoue bly. Suiker is 'n belangrike bestanddeel in Benbang-kookkuns, veral wanneer dit in kombinasie met sojasous gebruik word. Kenmerkende geregte van Benbang-kookkuns sluit in Xiaolongbao, rooi gebraaide varklies, en Shanghai harige krap.[79] Haipai-kookkuns, aan die ander kant, is 'n Westers-beïnvloede kookstyl wat in Shanghai ontstaan het. Dit het elemente van Franse, Britse, Russiese, Duitse en Italiaanse kookkuns geabsorbeer en dit aangepas om by die plaaslike smaak te pas volgens die kenmerke van inheemse bestanddele.[80] Bekende geregte van Haipai-kookkuns sluit in Shanghai-styl borsjt (罗宋汤, "Russiese sop"), bros varkkotelette en Shanghai-slaai.[81] Beide die Benbang- en Haipai-kookkunste berei 'n verskeidenheid seekos, insluitend varswatervis, garnale en krappe.[82]
Kuns
Die Songjiang-skool, wat die Huating-skool bevat wat deur Gu Zhengyi gestig is,[83] was 'n klein skilderskool in Shanghai tydens die Ming- en Qing-dinastieë.[84] Dit was verteenwoordig deur Dong Qichang.[85] Die skool is beskou as 'n uitbreiding van die Wu-skool in Suzhou, die destydse kulturele sentrum van die Jiangnan-streek.[86] In die middel van die 19de eeu het die Shanghai-skoolbeweging begin, wat minder gefokus het op die simboliek wat deur die Literati-styl beklemtoon word, maar meer op die visuele inhoud van skilder deur die gebruik van helder kleure. Sekulêre voorwerpe soos blomme en voëls is dikwels as temas gekies.[87]
Chinese opera
Tradisionele Chinese opera (Xiqu) het in die laat 19de eeu 'n gewilde bron van openbare vermaak geword. In die vroeë 20ste eeu het monoloog en burleske in Shanghainese verskyn, wat elemente uit tradisionele dramas absorbeer. Die "Great World" het in 1912 geopen en was destyds 'n belangrike verhoog.[88] In die 1920's het Pingtan van Suzhou na Shanghai uitgebrei.[89] Pingtan-kuns het vinnig ontwikkel tot 103 programme elke dag teen die 1930's as gevolg van die oorvloed kommersiële radiostasies in die stad. Ongeveer dieselfde tyd het 'n Shanghai-styl van die Beijing Opera gevorm. Onder leiding van Zhou Xinfang en Gai Jiaotian het dit baie Xiqu-meesters, soos Mei Lanfang, na die stad gelok.[90]
Drama en filmbedryf
Drama het in die laat-19de eeu in sendingskole in Shanghai verskyn. Destyds is dit hoofsaaklik in Engels opgevoer. Scandals in Officialdom, opgevoer in 1899, was een van die vroegste opgeneemde toneelstukke.[91] In 1907 is Life Among the Lowly (黑奴吁天录) in die Lyceum-teater opgevoer.[92] Ná die Nuwe Kultuurbeweging het drama ’n gewilde manier geword vir studente en intellektuele om hul menings uit te druk. Die stad het verskeie groot institute van teateropleiding, insluitend die Shanghai Konservatorium vir Musiek, die Shanghai Dramatiese Kunstesentrum, die Shanghai Operahuis en die Shanghai Teaterakademie. Bekende teaters in Shanghai sluit die Shanghai Grand Theatre, die Oosterse Kunssentrum en die People's Theatre in.
Shanghai word beskou as die geboorteplek van die Chinese filmbedryf.[93] China se eerste kortfilm, The Difficult Couple (1913), en die land se eerste fiktiewe speelfilm, An Orphan Rescues His Grandfather (1923)[94] is albei in Shanghai vervaardig. Shanghai se filmbedryf het gedurende die vroeë 1930's gegroei en verskeie sterre opgelewer.
Mode
Sedert 2001 het Shanghai twee keer elke jaar in April en Oktober sy eie modeweek genaamd Shanghai Fashion Week gehou. Die hooflokaal is in Fuxing Park, en die openings- en sluitingseremonies word in die Shanghai Modesentrum gehou. Die April-sessie is ook deel van die Shanghai Internasionale Modekultuurfees van een maand.[95] Shanghai Modeweek word beskou as 'n gebeurtenis van nasionale betekenis wat beide internasionale en Chinese ontwerpers insluit. Die internasionale teenwoordigheid het baie belowende jong Britse mode-ontwerpers ingesluit.[96] Die geleentheid word aangebied deur die Shanghai Munisipale Regering en ondersteun deur die Volksrepubliek se Ministerie van Handel.[97]
Openbare vervoer
.jpg)
Shanghai het 'n uitgebreide openbare vervoerstelsel wat bestaan uit metro's, busse, veerbote en taxi's, wat almal toeganklik is met 'n Shanghai Openbare Vervoerkaart.[98]
Shanghai se snelvervoerstelsel, die Shanghai-metro, inkorporeer beide metro- en ligte metrolyne en strek tot in al die stedelike kerndistrikte sowel as naburige voorstedelike distrikte. Teen 2021 is daar 19 metrolyne (die Shanghai maglev-trein en Jinshan-spoorweg uitgesluit), 515 stasies en 803 km se lyne in werking, wat dit die langste netwerk ter wêreld maak. Op 8 Maart 2019 het dit die stad se daaglikse metropassasiersrekord opgestel met 13,3 miljoen.[99] Die gemiddelde tarief wissel van CN¥3 (VS$0.48) tot CN¥9 (VS$1.28), afhangende van die reisafstand.[100]
Die Shanghai-maglev-trein, wat in 2004 geopen is, is die eerste en die vinnigste kommersiële hoëspoed-maglev in die wêreld, met 'n maksimum werkspoed van 430 km/h.[101] Die trein kan die rit van 30 km tussen Longyang Road-stasie en Pudong Internasionale Lughawe in 7 minute 20 sekondes aflê,[102] in vergelyking met 32 minute per Metrolyn 2[103] en 30 minute per motor.[104] 'n Eenrigtingkaartjie kos CN¥50 (VS$8), of CN¥40 (VS$6,40) vir diegene met vliegtuigkaartjies of openbare vervoerkaarte. 'n Retoerkaartjie kos CN¥80 (VS$12,80), en BBP-kaartjies kos dubbel die standaardtarief.[105]
Paaie en snelweë
.jpg)
Shanghai is 'n belangrike middelpunt van China se snelwegnetwerk. Baie nasionale snelweë (voorvoegsel met die letter G) gaan deur of eindig in Shanghai, insluitend Jinghu Expressway (oorvleuel met Hurong Expressway), Shenhai Expressway, Hushaan Expressway, Huyu Expressway, Hukun Expressway (oorvleuel met Hangzhou Bay Ring Expressway), en Shanghai Ringsnelweg.[106] Teen 2019 het Shanghai 'n totaal van 12 brûe en 14 tonnels wat die Huangpu-rivier oorsteek.[107][108] Die Shanghai Yangtzerivierbrug is die stad se enigste brug-tonnelkompleks oor die Yangtzerivier.
Spoorpendel
Shanghai het vier groot spoorwegstasies: Shanghai-treinstasie, Shanghai-Suid-treinstasie, Shanghai-Wes-treinstasie, en Shanghai Hongqiao-treinstasie.[109] Almal is aan die metronetwerk gekoppel en dien as spilpunte vir die spoorwegnetwerk van China. Shanghai het ongeveer twintig spoorlyne wat onder hierdie stad loop, wat inwoners se lewe in Shanghai grootliks vergemaklik.
Lug en see
Shanghai is een van die grootste lugvervoerspilpunte in Asië.[110] Die stad het twee kommersiële lughawens: Shanghai Pudong Internasionale Lughawe en Shanghai Hongqiao Internasionale Lughawe.[111] Pudong Lughawe is die primêre internasionale lughawe, terwyl Hongqiao Lughawe hoofsaaklik binnelandse vlugte met kortafstand internasionale vlugte bedryf. In 2018 het Pudong 74,0 miljoen passasiers bedien en 3,8 miljoen ton vrag hanteer, wat dit die negende besigste lughawe volgens passasiersvolume en derde besigste lughawe volgens vragvolume maak.[112] Dieselfde jaar het Hongqiao 43,6 miljoen passasiers bedien, wat dit die 19de besigste lughawe volgens passasiersvolume maak.[112]
Sedert sy opening het die hawe van Shanghai vinnig gegroei tot die grootste hawe in China.[113] Yangshan-hawe is in 2005 gebou omdat die rivier nie geskik was om groot houerskepe aan te dok nie. Die hawe is met die vasteland verbind deur die 32-kilometerlange Donghai-brug. Alhoewel die hawe deur die Shanghai International Port Group onder die regering van Shanghai bestuur word, behoort dit administratief aan Shengsi County, Zhejiang.[114]
Nadat dit die hawe van Singapoer in 2010 verbygesteek het,[115] het die hawe van Shanghai die wêreld se besigste houerhawe geword met 'n jaarlikse TEU-vervoer van 42 miljoen in 2018.[116] Benewens vrag, het die hawe van Shanghai ook 259 bootvaarte en 1,89 miljoen passasiers in 2019 hanteer.
Van 2 tot 11 Oktober 2007 het die Spesiale Olimpiese Spele Wêreld Somerspele in die stad plaasgevind. 7 000 atlete met 'n verstandelike gestremdheid het deelgeneem. In 2008 was Shanghai besig om die infrastruktuur op allerhande plekke te verbeter, soos 'n bykomende ringpad, die bou van 'n uitgebreide metro-spoornetwerk en verbeterings aan die spoorweë en hawens. Baie aandag is ook gegee aan die voorbereidings vir die Expo 2010 wat in Shanghai plaasgevind het.
Sokker en basketbal
Shanghai is die tuiste van verskeie sokkerspanne, insluitend twee in die Chinese Superliga: Shanghai Shenhua[117] en Shanghai Port.[118] China se topvlak-basketbalspan, die Shanghai Sharks van die Chinese Basketbalvereniging, het Yao Ming ontwikkel voordat hy by die Amerikaanse NBA aangesluit het.[119][120] Shanghai se bofbalspan, die Shanghai Golden Eagles, speel in die China bofballiga.[121]
Krieket
Die Shanghai-krieketklub dateer terug na 1858 toe die eerste aangetekende krieketwedstryd tussen 'n span Britse vlootoffisiere en 'n Shanghai 11 gespeel is. Die klub is in 1994 weer op die been gebring deur uitgewekenes wat in die stad woon en het sedertdien tot meer as 300 lede gegroei. Die Shanghai krieketspan het verskeie internasionale wedstryde tussen 1866 en 1948 gespeel. Met krieket wat amper nie bestaan het in die res van China nie, was hulle vir daardie tydperk die de facto Chinese nasionale krieketspan.[122]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Shanghai.- (zh) Amptelike webwerf van die Munisipaliteit Sjanghai
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads