Franse departement From Wikipedia, the free encyclopedia
Die Côtes-d'Armor is 'n département in die région Bretagne, Frankryk, met 'n oppervlakte van 6 878 km² en sowat 569 500 inwoners (2006). Die naam van die département is afgelei van die Bretonse Arvot - "kusland", maar ook "land in die see" as 'n verwysing na die talle eilande langs die kus, in teenstelling met Argoad, die binneland – en sy vroeëre naam, Côtes-du-Nord (Bretons: Aodoù-an-Arvor).
| Côtes-d'Armor (22) | |
|---|---|
 | |
| Gewes | Bretagne |
| Prefektuur | Saint-Brieuc |
| Onderprefekture | Dinan Guingamp Lannion |
| Bevolking | 569 500 inw. (2006) |
| Bevolkingsdigtheid | 82 inw./vk km |
| Oppervlakte | 6 878 vk km |
| Arrondissemente | 4 |
| Kantonne | 52 |
| Munisipaliteite | 373 |
| President van die Conseil général |
Alain Cadec (Les Républicains) |
Die Côtes-d'Armor het 'n kuslyn van 350 kilometer langs die suidelike Engelse Kanaal, met die bekende rotswande van Plouha, die strande van Saint-Michel en die Kus van die Pienk Graniet (Frans: Côte de Granit Rose). Die tradisies en rykdom van die streek is nou met die see verbind, en daar is baie visserhawens met 'n kleurryke geskiedenis.
Die fynproewers vergader in die najaar en lente in die baai van Saint-Brieuc, om van die Sint-Jakobsmossels te proe wat vars gevang is. Die département met sy talle jaghawens is ook 'n paradys vir watersport-entoesiaste.
Die hartland van die Côtes-d'Armor is 'n gebied van pragtige natuurskoon, rustigheid en stilte. Sy kulturele erfenis sluit landelike kastele, ou dorpies, kapelle en megaliete in.
Die département word op 4 Maart 1790 geskep en beslaan feitlik die gebied van die vroeëre hertogdom Saint-Brieuc. Vir tweehonderd jaar word die naam Côtes-du-Nord gebruik, wat deur baie inwoners as ongeskik geag word. In 1990 is die naam verander na Côtes-d'Armor.
Die gebied van Côtes-d'Armor was eeue lank 'n belangrike sentrum van die Bretonse laken- en linnedoeknywerheid, en stede soos Moncontour met sy indrukwekkende stadsmuur en Dinan met sy graniet- en vakwerkhuise is pragtige voorbeelde van hierdie ryke verlede.
Op 16 Maart 1978 is die kuslyn van Côtes-d'Armor deur een van die grootste olie-seerampe in die geskiedenis van die moderne seevaart getref, toe die tenker Amoco Cadiz naby Portsall voor die Bretonse kus vergaan het. Sowat 220 000 ton ru-olie het binne 'n kort tyd uitgeloop en meer as 400 kilometer kuslyn in Bretagne besmet.
Duisende seevoëls het as gevolg van die ramp gesterf, wat 'n skade van 750 miljoen VSA-dollar vir die Bretonse ekonomie berokken en veral die vissery en die toerisme getref het. Die sensitiewe ekostelsel van die Bretonse kuslyn het eers jare ná die ramp volledig herstel.
Die Côte de Granit Rose (Bretons: Aod ar Vein Ruz) is 'n kusstreek en gewilde toeristebestemming in die noorde van die départemment, geleë tussen Paimpol en Trébeurden, wat vir sy kenmerkende rooskleurige granietrotse bekend staan. Die graniet het sy opvallende kleur aan veldspaat te danke.
Die rotsformasies het sowat ses miljoen jaar gelede ontstaan, toe magma in 'n diepte van ses kilometer afkoel en geleidelik lae van graniet begin vorm het. Ingevolge van erosie en hoër seevlakke ná die einde van die ystydperk, waardeur die boonste lae van die graniet deur water afgeslyp is, word die druk op die laer vlakke van die gesteente verlig. Die graniet is mettertyd gespleet en kry sy huidige vorm.
Baie van die rotse het tradisionele name soos "Die olifant", "Die doodshoof" of "Die heks". Die bekendste granietrots lê digby Perros-Guirec en voor die hawe van Ploumanac'h en het die naam "Napoléon se hoed" gekry. Hy verwerf bekendheid danksy die Britse uitsaaidiens BBC, wat op 3 April 1943 om ses uur saans met sy vraag "Is Napoléon se hoed nog steeds in Perros-Guire?" die sinjaal vir die begin van die gewapende weerstand teen die Duitse besetters gegee het.
Vroeër is 'n aantal groot villas tussen die rotse opgerig, maar die kusgebied is lankal tot bewaringsgebied verklaar, sodat boubedrywighede nie meer toegelaat word nie.
Tussen Ploumanac'h en Perros-Guirec lê ook een van die bekendste bedevaartsoorde in Bretagne, die kerk Notre-Dame-de-Clarté. Die kerk, wat uit die graniet van die omgewing gebou is, dateer uit die 15de eeu en is veral gewild onder Bretonse seevaarders, wat dit met modelskepe en ander vissersimbole versier het.
Landbou, veeteelt en voedselverwerking vorm die belangrikste ekonomiese basis van Côtes-d'Armor, en die gebied is een van die vernaamste verskaffers van varkvleis in Europa.
Danksy die lang kuslyn beskik die département oor sewe handels- en sewentien visseryhawens met 'n hoogs ontwikkelde visserybedryf. Die gebied staan veral bekend vir sy Sint-Jakobsmossels, 'n gewilde seekos in Frankryk.
Lannion het tot 'n belangrike Franse sentrum van die telekommunikasie- en hoëtegnologiebedryf ontwikkel. Die Museum van die Telekommunikasie van France Télécom in Pleumeur-Bodou behandel die geskiedenis van die bedryf.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
