From Wikipedia, the free encyclopedia
In biologie is abiogenese of die oorsprong van lewe[3][4] die natuurlike proses waardeur lewe, soos eenvoudige organiese verbindings, uit nie-lewende materie ontstaan het.[5][4][6][7] Alhoewel die besonderhede van hierdie proses nog onbekend is, is die heersende wetenskaplike hipotese dat die oorgang van nie-lewende na lewende entiteite nie 'n enkele gebeurtenis was nie, maar 'n evolusionêre proses van toenemende kompleksiteit wat molekulêre selfreplikasie, selfsamestelling, outokatalise, en die opkoms van selmembrane behels het.[8][9] Alhoewel die voorkoms van abiogenese nie omstrede is onder wetenskaplikes nie, word die moontlike meganismes daarvan swak verstaan. Daar is verskeie beginsels en hipoteses vir hoe abiogenese kon plaasgevind het.[10]
Die studie van abiogenese het die doel om vas te stel hoe chemiese reaksies aanleiding gegee het tot lewe onder toestande wat opvallend verskil van dié op die Aarde vandag.[11] Dit gebruik hoofsaaklik idees uit biologie, chemie en geofisika,[12] met meer onlangse benaderings wat 'n sintese van al drie probeer maak sowel as astrobiologie, biochemie, biofisika, geochemie, molekulêre biologie, oseanografie en paleontologie.[13]
Lewe funksioneer deur die gespesialiseerde chemie van koolstof en water, en bou grootliks op vier sleutelfamilies van chemikalieë: lipiede (selmembrane), koolhidrate (suikers, sellulose), aminosure (proteïenmetabolisme) en nukleïensure (DNS en RNS). Enige suksesvolle teorie van abiogenese moet die oorsprong en interaksies van hierdie klasse molekules verduidelik.[14] Baie benaderings tot abiogenese ondersoek hoe selfrepliserende molekules, of hul komponente, ontstaan het. Navorsers dink oor die algemeen dat die huidige lewe van 'n RNS-wêreld begin het. Die skrywers van "The Origin of an RNA world" sê "Die voorstel dat lewe op aarde uit 'n RNS-wêreld ontstaan het, word algemeen aanvaar."[15] Daar is ander selfrepliserende molekules wat RNS moontlik voorafgegaan het en ook kandidate kan wees.[16][17]
Die klassieke Miller-Urey-eksperiment van 1952 en soortgelyke navorsing het getoon dat die meeste aminosure, die chemiese bestanddele van die proteïene wat in alle lewende organismes gebruik word, uit anorganiese verbindings gesintetiseer kan word onder toestande wat bedoel is om dié van die vroeë Aarde te herhaal. Verskeie eksterne energiebronne kan hierdie reaksies veroorsaak het, insluitend weerlig en bestraling. Ander benaderings (bv. die "metabolisme-eerste"-hipoteses) fokus daarop om te verstaan hoe katalise in chemiese stelsels op die vroeë Aarde die voorlopermolekules kon verskaf het wat nodig is vir selfreplikasie.[18]
Die Aarde bly die enigste plek in die heelal wat bekend is om lewe te huisves,[19][20] en fossielbewyse van die Aarde lig die meeste studies van abiogenese in. Die ouderdom van die Aarde is 4,54 miljard jaar;[21][22][23] die vroegste onbetwiste bewyse van lewe op Aarde dateer van ten minste 3,5 miljard jare gelede.[24][25][26] In 2017 is moontlike bewyse van vroeë lewe op land gevind in 3,48 miljard jaar oue geiseriet en ander verwante mineraalafsettings (dikwels gevind rondom warmwaterbronne en geisers) wat in die Pilbara-kraton van Wes-Australië ontbloot is.[27][28][29][30] Ander ontdekkings dui daarop dat lewe moontlik selfs vroeër op Aarde verskyn het. Mikrofossiele (gefossileerde mikroörganismes) binne hidrotermiese ventilasie-neerslae, gevind in rotse in Quebec, Kanada, wat in 2017 gedateer is tot tussen 3,77 en 4,28 miljard jaar oud mag die oudste rekord van lewe op Aarde huisves. Dit was kort ná die vorming van die oseaan 4,4 miljard jare gelede.[1][2][31][32][33]
Die NASA-strategie oor abiogenese poog om interaksies, intermediêre strukture en funksies, energiebronne en omgewingsfaktore te identifiseer wat bygedra het tot die diversiteit, seleksie en replikasie van evolueerbare makromolekulêre stelsels. Die koms van polimere wat kon repliseer, genetiese inligting stoor en eienskappe toon onderhewig aan seleksie was waarskynlik 'n kritieke stap in die opkoms van prebiotiese chemiese evolusie.[34]
{{cite book}}: |journal= ignored (hulp)Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
