Khiu-môo-lô-si̍p
From Wikipedia, the free encyclopedia
Khiu-môo-lô-si̍p(devanāgarī [en]: कुमारजीव, IAST [en]: Kumārajīva; 鳩摩羅什,344 – 413 )[1] lâi-tsū Kutsi (kin-á-ji̍t ê Tiong-kok Sin-kiong Aksu Tē-khu) ê Hu̍t-kàu tsing-jîn [en], tsáu-thiàu teh Tong Chìn Ngó͘-ô͘ Si̍p-lio̍k-kok ê sî-kî, sī hàn-thuân hu̍t-kàu tshut-miâ ê i̍k-su [en]. Kumārajīva mā hông khuàñ-tsò Tiong-kok ê Hu̍t-kàu siōng uí-tāi ê huan-i̍k-tsiá tsi-it. Lio̍k sîng [en] jīm-uî: Kumārajīva ê huan-i̍k "Bô-lūn teh huan-i̍k ê ki-khá siōng, iah-sī teh tiong-si̍t-tōo tíng-kuân; lóng-sī hōo-lâng bē pí-phīng-e̊.[2] Kumārajīva huan-i̍k ê tù-tsok ū Kim-kong king [en], Huat-huâ king [en], Tiong lūn [en], Tuā tì-tōo lūn tíng-tíng king-tén.
Khiu-môo-lô-si̍p | |
---|---|
| |
Chhut-sì |
344 SL |
Koè-sin |
413 SL |
Chit-gia̍p | huê-siūñ [en], ha̍k-tsiá [en], huan-i̍k-tsiá, hām tiat-ha̍k-chiá [en] |
Tù-miâ | Kā tsiâñ-tsē huān-bûn ê hu̍t-king huan-i̍k tsò hàn-bûn, mā-sī Tāi-sîng hu̍t-kàu [en] Sam-lūn tsong [en] ê tshòng-sú-jîn. |
Kumārajīva thâu-sing sī o̍h Sarvastivada [en] ê kàu-huat, liáu-āu si-tsiông Buddhasvamin [en] (tsing-jîn); tsuè-āu tsiâñ-tsò tsi̍t-ê tāi-sîng hu̍t-kàu [en] ê sìn-tôo, ha̍k-sip Nagarjuna (Liông-tshiū) tiong-kuan ha̍k-phài [en] ê kàu-gī. Teh tsiáng-ak tiong-bûn liáu-āu, Kumārajīva tsiū tīng-ku tī Tiông-an (tāi-iok kong-guân 401-nî), tsiâñ-tsò tsi̍t-ê huan-i̍k-tsiá hām ha̍k-tsiá.[3] Kumārajīva sī tsi̍t-ê huan-i̍k thuân-tuī ê hū-tsik-jîn, kî-tiong ê huan-i̍k-tsiá hām tsing-jîn pau-kua i-ê tāi-su [en] Sing Uē [en].[4] Tsit-ê huan-i̍k thuân-tuī hū-tsik kā tsiâñ-tsē huān-bûn hu̍t-king huan-i̍k tsò hàn-bûn. Kumārajīva koh-kā hu̍t-kàu tet-ha̍k lāi-té ê tiong-kuan ha̍k-phài [en] ín-ji̍p tiong-kok, āu-lâi hông kiò-tsò Sam-lūn tsong [en].[5]