端足类(学名:Amphipoda),亦作片脚类,是一个没有甲壳及两侧扁平的目级甲壳类动物。其学名的意思是“不同的足”,是指它们拥有不同的附属肢形态。它们长1-340毫米不等,栖息在所有的水生环境及一些潮湿的陆生环境。当中有7000个物种,其中5500个被分类到钩虾亚目中,其余的则分到余下的二或三个亚目

Quick Facts 科学分类, 亚目 ...
端足目
化石时期:始新世至现今
Thumb
Gammarus roeseli
科学分类 编辑
界: 动物界 Animalia
门: 节肢动物门 Arthropoda
亚门: 甲壳亚门 Crustacea
纲: 软甲纲 Malacostraca
亚纲: 真软甲亚纲 Eumalacostraca
总目: 囊虾总目 Peracarida
目: 端足目 Amphipoda
Latreille, 1816[1]
亚目
Close

特征

Thumb
Leucothoe incisa的身体构造。

端足类的身体共分13节,可以分类为头部胸部腹部[2]头部与胸部融合,有两对触角及一对复眼[3]头上亦有一个口器,不过大部分的口器都是隐藏的。[4]胸部及腹部各有不同,且有不类别的脚。它们一般都是两侧扁平的,且没有甲壳。[3]胸部有八对单肢附足,第一对是辅助口器的,其后四对向前,最后三对向后。[3]鳃位于胸节,循环系统是开放的,拥有心脏血青蛋白血淋巴中运送至身体组织。触角上有特别的腺来控制吸收及排出份。[2]腹部分为两部分:前尾有游泳肢,后尾有尾节及三对腹足,腹足并不会组成尾扇。[3]

端足类一般短于10毫米,但最长活生生的端足类可以达28厘米,是生活在太平洋5300米水深处的地方。[5]大西洋发现的标本重组后就发现长达34厘米,属于Alicella gigantea的。[6]最细小的就只有1毫米长。[7]端足类的大小受到溶氧供应的限制,如在海拔3800米的的的喀喀湖中,端足类就可以生长达22毫米;而在海拔455米的贝加尔湖,其中的端足类就长达90毫米。[8]

繁殖及生命周期

成熟的雌性有育幼袋,可以带着受精卵[2],直至幼体孵化为止。[3]雌性的年纪越大就会产更多的卵。卵的死亡率约为25–50%。[2]它们没有幼体阶段,卵会直接孵化出幼生。经过6次脱壳后,它们就达至性成熟。[2]一些物种在脱壳后会吃下自己的壳。[2]

多样性及分类

卡尔·林奈在其第十版的《自然系统》(Systema Naturae)中描述了两种端足类,不过描述得十分简单且适用于差不多所有端足类。[9]现时约已描述了7000种端足类,分类在3或4个亚目中。钩虾亚目下就包含了多过5500种,包括了所有淡水及陆生物种[4]英高虫亚目包含了2科约40种[10],但这类有时被认为是与钩虾亚目相同,而非独立的一个亚目。[4]

端足类因其体型细小而很难辨认,往往都需要将之解剖才能确认。生态及环境研究很多都会将它们混为一谈。[11]端足类的分类尚未得到共识,当中以钩虾亚目内的关系产生最多混乱。[12]以下是其中一个建议的分类法:[12]

Thumb
Gammaridea藤钩虾科下的短角双眼钩虾
Thumb
Gammaridea琴钩虾科下的Lepidepecreum longicorne
钩虾亚目(Gammaridea)
  • Ampeliscoidea
  • Crangonyctoidea
  • Dexaminoidea
  • Eusiroidea
  • Gammaroidea
  • Hadzioidea
  • Iphimedioidea
  • Kurioidea
  • Leucothoidea
  • Liljborgioidea
  • 琴钩虾总科 Lysianassoidea
  • Melphidippoidea
  • Oedicerotoidea
  • Pardaliscoidea
  • Phoxocephaloidea
  • Stegocephaloidea
  • Stenothoidea
  • Synopioidea
  • Talitroidea
  • Thurstonelloidea
Thumb
麦杆虫亚目麦杆虫科下的Pariambus typicus
Thumb
𧊕亚目𧊕科下的𧊕属未命名种。
麦杆虫亚目(Caprellidea)
  • Caprellida
  • Caprelloidea
  • Phtisicoidea
  • Cyamida
𧊕亚目(Hyperiidea)
  • 体箱𧊕次目(Physosomata)
  • 锥𧊕总科(Scinoidea)
  • 小矛𧊕总科(Lanceoloidea)
  • 头箱𧊕次目(Physocephalata)
  • 路𧊕总科(Vibilioidea)
  • 慎𧊕总科(Phronimoidea)
  • 拟狼𧊕总科(Lycaeopsoidea)
  • 宽腿𧊕总科(Platysceloidea)
英高虫亚目(Ingolfiellidea)
  • 英高虫科(Ingolfiellidae)
  • Metaingolfiellidae
端足目包括以下科:
  • Acanthogammaridae
  • Acanthonotozomatidae
  • Acanthonotozomellidae
  • Acidostomatidae
  • Adeliellidae
  • Aetiopedesidae
  • Alicellidae
  • Allocrangonyctidae
  • Amaryllididae
  • Amathillopsidae
  • Ambasiidae
  • Ampeliscidae
  • Amphilochidae
  • Amphithyridae
  • 藻钩虾科 Ampithoidae
  • Anapronoidae
  • 异钩虾科 Anisogammaridae
  • Aoridae
  • Archaeoscinidae
  • Arcitalitridae
  • Argissidae
  • Aristiidae
  • Artesiidae
  • Astyridae
  • Atylidae
  • Australomicroprotopidae
  • Austroniphargidae
  • Baikalogammaridae
  • Bateidae
  • Bathyporeiidae
  • Behningiellidae
  • Bogidiellidae
  • Bolttsiidae
  • Bougisidae
  • Brachyscelidae
  • Brevitalitridae
  • Calliopiidae
  • 麦秆虫科 Caprellidae
  • Caprellinoididae
  • Caprogammaridae
  • Carangoliopsidae
  • Carinogammaridae
  • Caspicolidae
  • Cebocaridae
  • Ceinidae
  • Cheidae
  • 强螯钩虾科 Cheirocratidae
  • Cheluridae
  • Chevaliidae
  • Chillagoeidae
  • Chiltoniidae
  • Chuneolidae
  • Colomastigidae
  • Condukiidae
  • Conicostomatidae
  • Corophiidae
  • Crangonyctidae
  • Crangoweckeliidae
  • Cressidae
  • Crymostygidae
  • Crypturopodidae
  • Curiotalitridae
  • 鲸虱科 Cyamidae
  • Cyclocaridae
  • Cyllopodidae
  • Cyphocarididae
  • Cyproideidae
  • Cystisomatidae
  • Dairellidae
  • Derjugianidae
  • Dexaminidae
  • Didymocheliidae
  • Dikwidae
  • Dogielinotidae
  • Dulichiidae
  • Dussartiellidae
  • Endevouridae
  • Eophliantidae
  • Epimeriidae
  • Eriopisidae
  • Eulimnogammaridae
  • Eupronoidae
  • Eurytheneidae
  • Eusiridae
  • Exoedicerotidae
  • Falklandellidae
  • Gamaridae
  • Gammaracanthidae
  • Gammarellidae
  • 钩虾科 Gammaridae
  • Gammaroporeiidae
  • Giniphargidae
  • Hadziidae
  • Haustoriidae
  • Hirondelleidae
  • Hornelliidae
  • Hyalellidae
    • Hyalella S.I.Smith, 1874
      • Hyallela troglofugia Bastos-Pereira, Oliveira & Ferreira, 2018
      • Hyalella yashmara Tomikawa, Kawasaki, Leiva & Arroyo, 2023[13]
  • Hyalidae
  • Hyperiidae
  • Hyperiopsidae
  • Iciliidae
  • Ingolfiellidae
  • Ipanemidae
  • Iphigenellidae
  • Iphimediidae
  • Isaeidae
  • 壮角钩虾科 Ischyroceridae
  • Iulopididae
  • Izinkalidae
  • Kairosidae
  • Kamakidae
  • Kergueleniidae
  • Kergueleniolidae
  • Kotumsaridae
  • Kuriidae
  • Lafystiidae
  • Lanceolidae
  • Laphystiopsidae
  • Lepechinellidae
  • Lepidepecreellidae
  • Lestrigonidae
  • Leucothoidae
  • Liljeborgiidae
  • Luciobliviidae
  • Lycaeidae
  • Lycaeopsidae
  • 琴钩虾科 Lysianassidae
  • Macrohectopidae
  • Maeridae
  • Magnovidae
  • Makawidae
  • Maxillipiidae
  • Megalanceolidae
  • Megaluropidae
  • Melitidae
  • Melphidippidae
  • Mesogammaridae
  • Metacrangonyctidae
  • Metaingolfiellidae
  • Metalanceolidae
  • Microphasmidae
  • Microprotopidae
  • Microprotopodidae
  • Microscinidae
  • Micruropidae
  • Micruropodidae
  • Mimonecteolidae
  • Mimonectidae
  • Mimoscinidae
  • Miramarassidae
  • Miramassidae
  • Najnidae
  • Neomegamphopidae
  • Neoniphargidae
  • Nihotungidae
  • Niphargidae
  • Nuuanuidae
  • Ochlesidae
  • Odiidae
  • Oedicerotidae
  • Ommatogammaridae
  • Opisidae
  • Otagiidae
  • Oxycephalidae
  • Pachyschesidae
  • Pagetinidae
  • Pakynidae
  • Pallaseidae
  • Parabogidiellidae
  • Paracalliopidae
  • Paracalliopiidae
  • Paracercopidae
  • Paracrangonyctidae
  • Paragammaropsidae
  • Paraleptamphopidae
  • Paraliscidae
  • Paramelitidae
  • Paramphithoidae
  • Paraphronimidae
  • Parargissidae
  • Parascelidae
  • Pardaliscidae
  • Perthiidae
  • Phliantidae
  • Photidae
  • Phoxocephalidae
  • Phoxocephalopsidae
  • Phreatogammaridae
  • Phronimidae
  • Phrosinidae
  • Platyischnopidae
  • Platyscelidae
  • Pleustidae
  • Plioplateidae
  • Plioplateiidae
  • Podoceridae
  • Podoprionidae
  • Podosiridae
  • Pontogammaridae
  • Pontogeneiidae
  • Pontoporeiidae
  • Priscillinidae
  • Priscomilitaridae
  • Prolanceolidae
  • Pronoidae
  • Proscinidae
  • Protodulichiidae
  • Protorchestiidae
  • Pseudamphilochidae
  • Pseudingolfiellidae
  • Pseudocrangonyctidae
  • Pseudoniphargidae
  • Rakiroidae
  • Regaliidae
  • Salentinellidae
  • Sanchoidae
  • Sandroidae
  • Scinidae
  • Scopelocheiridae
  • Sebidae
  • Seborgiidae
  • Sensonatoridae
  • Sicafodiidae
  • Sinurothoidae
  • Sophrosynidae
  • Stegocephalidae
  • Stenothoidae
  • Sternophysingidae
  • Stilipedidae
  • Synopiidae
  • Talitridae
  • Temnophliantidae
  • Thamneidae
  • Thoriellidae
    • Chevreuxiella Stephensen, 1915
    • Chevreuxiopsis Halfter & Coleman, 2019
      • Chevreuxiopsis franki Halfter & Coleman, 2019[14]
    • Danaella Stephensen, 1925
    • Parachevreuxiella Andres, 1987
    • Thoriella Stephensen, 1915
  • Thurstonellidae
  • Trischizostomatidae
  • Tryphanidae
  • Tryphantidae
  • Tryphosidae
  • Tulearidae
  • Typhlogammaridae
  • Uhlorchestiidae
  • Unciolidae
  • Uristidae
  • Urohaustoriidae
  • Uronyctidae
  • Urothoidae
  • Valettidae
  • Valettiidae
  • Valettiopsidae
  • Vemanidae
  • Vibiliidae
  • Vicmusiidae
  • Vitjazianidae
  • Wandinidae
  • Zaramillidae
  • Zobrachoidae
科的地位未定的属:
  • Anisopus Templeton, 1837
  • Apocyamus Margolis, McDonald & Bousfield, 2000
  • Austrohyalella Bousfield, 1996
  • Axelboekia
  • Cylindrimolaris Ortiz & Lalana, 1999
  • Electicus Lowry & Stoddart, 1997
  • Gainella Chevreux, 1911
  • Gammaroidorum Jarzembowski, Chény, Fang & Wang, 2020
  • Humilomoera Staude, 1995
  • 细螯虾属 Leptochela Boeck, 1876
  • Mesocyamus Margolis, McDonald & Bousfield, 2000
  • Mesohyalella Bousfield, 1996
  • Moanamoera Staude, 1995
  • Paraneohela Oldevig, 1959
  • Poeckilogammarus
  • Polichinellobizarrocomic
  • Praegmelina Derjavin, 1929
  • Rhithromoera Staude, 1995
  • Rosagammarus McMenamin, Zapata & Hussey, 2013
  • Stenia Dana, 1849
  • Transitroides Bousfield & Poinar, 1994
  • Variogammarus Tachteew, 1995

化石纪录

估计端足类源自三叠纪,但其化石纪录很稀有,至今只有11个物种标本被发现,最远追溯至上始新世[15]

生态

Thumb
欧洲沙蚤广泛分布在欧洲的沙滩。
Thumb
维多利亚多管发光水母𧊕亚目共生。

端足类分布在所有水生环境,由淡水至含有两倍份的海水也有。[2]它们是水生生态系统的重要组件。[11]大部分钩虾亚目物种都是浅水底栖的。𧊕亚目是浮游的。[3]很多都是与凝胶状动物,如水母管水母目放射虫栉水母等具有共生关系,而大部分𧊕亚目的生命周期都会涉及这些凝胶状动物。[16]

一些击钩虾科是陆生的,栖息在潮湿的环境,如叶堆等。[17]它们的分布很广,包括属于以往冈瓦那大陆部分,与及部分欧洲北美洲地区。

约有750种端足类是穴居的,分布在差不多所有适合的环境。它们的多样性中心在地中海盆地、北美洲东南部及加勒比地区[18]

与其他甲壳类(如等足目)比较,端足类较少是寄生的。最著名寄生的端足类是鲸虱,它们是腹背扁平的,有强壮及很大的爪,用来将自己附在须鲸之上。它们是唯一寄生的甲壳类不懂游泳的。[19]

大部分端足类都是吃碎屑或食腐动物[2],另有一些是吃藻类杂食性或掠食细小昆虫及甲壳类。[2][3]它们会用最前两对有爪的脚来抓食物吃。[2]

参考

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.