Ìpínlẹ̀ Abia

Ìpínlẹ̀ Abia (Igbo: Ȯha Abia) jẹ́ ìpínlẹ̀ kan ní agbègbè gúúsù-ìlà-oòrùn orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, tí ó pín ààlà sí àríwá àti àríwá-ìlà-oòrùn pẹ̀lú àwọn Ìpínlẹ̀ Enugu, àti Ebonyi, Imo State sí ìwọ̀-oòrùn, ìpínlẹ̀ Cross River sí ìlà-oòrùn, ìpínlẹ̀ Akwa Ibom sí gúúsù-ìlà-oòrùn, àti ní ìpínlẹ̀ Rivers sí gúúsù. Tí wọ́n sọ lórúkọ látara ìbẹ̀ẹ̀rẹ̀ orúkọ àwọn agbègbè mẹ́rin tí ó pọ̀ jùlọ ní ìpínlẹ̀ náà: Aba, Bende, Isuikwuato, àti Arochukwu.^[3] Olú-ìlú rẹ̀ ni Umuahia tí agbégbè tí ó gbòòrò jùlọ tí ó sì lajú jẹ́ Aba.^[4]

Ìpínlẹ̀ Ábíá
Ìpínlẹ̀
Nickname(s):  God's Own State / Ulo Chi/Chukwu in Igbo Language.
Ibudo ni Naijiria
Orile-ede	Nigeria
Oluilu	Umuahia
Ijoba Ibile	17
Idasile	27 August 1991
Government
• Gomina	Okezie Ikpeazu(People Democratic party)
• Awon Alagba	Eyinnaya Abaribe, Uche Chukwumerije, Nkechi Justina Nwaogu
• Awon aranise Ile-igbimo Asofin	Akojo
Area
• Total	6,320 km2 (2,440 sq mi)
Population  (2006 ikaniyan)[1]
• Total	2,833,999
Time zone	UTC+0 (GMT)
Geocode	NG-AB
GIO (2007)	$18.69 billion[2]
GIO ti Enikookan	$3,003[2]
Ede ibise	Igbo Geesi
Website	www.abiastateonline.com/

Ìpínlẹ̀ Abia jẹ́ ìpínlẹ̀ ẹlẹ́ẹ̀kejìlélọ́gbọ̀n tí ó gbòòrò jùlọ ní ààyè tàbí agbègbè àti ẹlẹ́ẹ̀kẹtàdínlọ́gbọ̀n ní iye pẹ̀lú ènìyàn tí ó tó mílíọ́nnù mẹ́rindínlọ́gọ́rùn-ún-lọ́nà-igbalélọ́gọ́rin gẹ́gẹ́ bí àbájáde ọdún 2016.^[5]

Lóde-òní àwọn olùgbé ìpínlẹ̀ Abia láti bí ọ̀pọ̀ ọdún sẹ́yìn kúnfún àwọn oríṣiríṣi ẹ̀yà, ṣùgbọ́n àwọn Igbo ni wọ́n gbilẹ̀ jù nínú àwọn olùgbé yìí.

Ní ti ètò ọrọ̀-ajé, iṣẹ́ wíwa epo àti ohun àlùmọ́nì gáààsì ni ó jẹ́ gbòóógì ní ìpínlẹ̀ Abia pẹ̀lụ́ iṣẹ́ àgbẹ̀, nípàtàkì iṣu, àgbàdo, taro, epo pupa, àti pákí. Ilé-iṣẹ́ kékeré kan ń ṣàgbéjáde, pàápàá jùlọ ní agbègbè Aba.^[6] Tí ó sì ń gbèrú kíákíá ní iye àti ní Ilé-iṣẹ́, Abia ní ìsopọ̀-ẹlẹ́ẹ̀kẹ́jọ atọ́ka ìdàgbàsókè ènìyàn tó ga jùlọ lórílẹ̀ èdè.^[7]

Àwọn Agbègbè Ìjọba Ìbílẹ̀

Àwọn Agbègbè Ìjọba Ìbílẹ̀ (17):

• Àríwá Aba
• Gúúsù Aba
• Arochukwu
• Bende
• Ikwuano
• Àríwá Isiala-Ngwa
• Gúúsù Isiala-Ngwa
• Isuikwuato
• Obi-Ngwa
• Ohafia
• Osisioma-Ngwa
• Ugwunagbo
• Ìlaòrùn Ukwa
• Ìwọòrùn Ukwa
• Àríwá Umuahia
• Gúúsù Umuahia
• Umu-Nneochi

Awon eeyan pàtàkì

• Eucharia Oluchi Nwaichi

Itokasi

1. Federal Republic of Nigeria Official Gazette (15 May 2007). "Legal Notice on Publication of the Details of the Breakdown of the National and State Provisional Totals 2006 Census" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2007-07-04. Retrieved 2007-05-19.
2. "C-GIDD (Canback Global Income Distribution Database)". Canback Dangel. Retrieved 2008-08-20.
3. "History of Abia State Nigeria" (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Archived from the original on 2021-09-18. Retrieved 2021-09-18.
4. "Aba | History & Facts | Britannica". www.britannica.com (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Retrieved 2022-03-12.
5. "Figure 1. Map of abia State showing the 17 local government areas.". ResearchGate (in Èdè Gẹ̀ẹ́sì). Retrieved 2022-03-12.
6. "Abia". Encyclopædia Britannica. Retrieved 14 December 2021.
7. "Human Development Indices". Global Data Lab. Retrieved 15 December 2021.