Peranakan
From Wikipedia, the free encyclopedia
Peranakan hoặc Baba Nyonya là hậu duệ của người Trung Hoa từ thế kỷ 15 đến 17 nhập cư ở vùng Nam Dương thuở trước, nay là các nước Malaysia, Singapore và Indonesia.[1]
Peranakan Straits-Born Chinese / Baba Nyonya | |
---|---|
Peranakan Straits-Born Chinese / Baba Nyonya | |
Một bức ảnh về một đám cưới của một cặp đôi Peranakan: Chung Guat Hooi - là con gái của Chung Thye Phin và Khoo Soo Beow - là con trai của Khoo Heng Pan, từ một bức ảnh ở bảo tàng Peranakan | |
Tổng dân số | |
8.000.000 người (ước tính) | |
Khu vực có số dân đáng kể | |
Indonesia, Malaysia, Singapore, Thái Lan | |
Ngôn ngữ | |
Tiếng Baba Malay, tiếng Mân, tiếng Java và một số ngôn ngữ khác thuộc hệ tiếng Trung Quốc, tiếng Mã Lai và ở miền nam Thái Lan | |
Tôn giáo | |
Phật giáo Mahayana, Thiên Chúa Giáo, Khổng Giáo, Lão Giáo và Hồi Giáo Sunni | |
Sắc tộc có liên quan | |
Người Trung Quốc ở Đông Nam Á, người Chitty, người Kristang, người Peranakan gốc Ả-rập, người Benteng (Trung Quốc), Người Mã Lai gốc Hoa, Người Singapore gốc Hoa, Người Indonesia gốc Hoa |
Peranakan | |||||||||||
Tên tiếng Trung | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Phồn thể | 峇峇娘惹 | ||||||||||
Giản thể | 峇峇娘惹 | ||||||||||
| |||||||||||
Tên tiếng Việt | |||||||||||
Chữ Quốc ngữ | Peranakan/Ba Ba Nương Nhạ | ||||||||||
Hán-Nôm | Peranakan/峇峇娘惹 | ||||||||||
Tên tiếng Mã Lai | |||||||||||
Mã Lai | Peranakan/Cina Benteng/Tionghoa-Selat/Kiau-Seng | ||||||||||
Nhóm ở Malaysia thì xưng là "Baba Nyonya" nhưng đúng ra "Nyonya" dùng để chỉ riêng đàn bà còn "Baba" là những người đàn ông. Thời xưa, nhóm người này tập trung vào vào các ngành buôn bán, khi nước Anh bắt đầu chiếm thuộc địa ở eo biển Melaka thì dân Baba nonya chiếm địa vị trung gian giữa nhà cầm quyền Anh và dân bản xứ. Vì vậy họ giỏi ngoại ngữ và giao thiệp, con cháu thường thông thạo tiếng Anh, tiếng Hoa và tiếng Mã Lai.
Ngoài ra họ còn có tên là Peranakan, (tiếng Mã Lai), Straits-born Chinese trong tiếng Anh và 土生華人 Tǔshēnghuárén (âm Hán Việt: "Thổ sinh Hoa nhân") theo tiếng Hoa. Nhóm dân này còn có nhiều tên khác gọi theo địa phương cư trú như Tionghoa-Selat hoặc Tionghoa ở Indonesia; Phuket Baba, Phuket Yaya hoặc Baba Yaya ở Thái Lan (tập trung ở đảo Phuket).
Một số ít ở Ấn Độ, Trung Đông và rải rác mọi nơi ở châu Á thì có tên là Chitty, Jawi Pekan và Kristang. Riêng "Kristang" theo đúng nghĩa là "người Bồ Đào Nha Kitô giáo gốc châu Á" vì họ theo tàu thuyền buôn của người Bồ đến các cửa biển lập nghiệp. Nói chung Peranakan là người gốc Hoa đã hòa nhập ít nhiều vào cộng động bản xứ Mã Lai với văn hóa pha trộn từ cách ăn mặc, nhà cửa, ngôn ngữ (tiếng Malay Baba) và sinh hoạt.