Josip Broz Tito
From Wikipedia, the free encyclopedia
Josip Broz Tito (Tiếng Serbia: Јосип Броз Тито, (7 hay 25 tháng 5 năm 1892 – 4 tháng 5 năm 1980) là nhà cách mạng và chính khách người Nam Tư.[1] Ông là Tổng Thư ký và sau đó là Chủ tịch của Liên đoàn Những người Cộng sản Nam Tư (từ năm 1939 đến năm 1980), tham gia và lãnh đạo kháng chiến nhân dân Nam Tư trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai.[2] Sau cuộc chiến ông lên giữ quyền[3][4][5] Thủ tướng (1945–1963) và sau đó lên chức Tổng thống (1953–1980) của Cộng hòa Liên bang Xã hội chủ nghĩa Nam Tư. Từ năm 1943 cho đến khi ông mất, Tito còn giữ cấp bậc Nguyên soái, Tổng chỉ huy Quân đội Nhân dân Nam Tư (JNA).
Josip Broz Tito | |
---|---|
Tổng thống đầu tiên của Nam Tư | |
Nhiệm kỳ 14 tháng 1 năm 1953 – 4 tháng 5 năm 1980 27 năm, 111 ngày | |
Thủ tướng | Bản thân (1953–1963) Petar Stambolić (1963–1967) Mika Špiljak (1967–1969) Mitja Ribičič (1969–1971) Džemal Bijedić (1971–1977) Veselin Đuranović (1977–1980) |
Phó Tổng thống | Aleksandar Ranković (1963–1966) Koča Popović (1966–1967) |
Tiền nhiệm | Ivan Ribar (Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Hội đồng Nhân dân) |
Kế nhiệm | Lazar Koliševski (Chủ tịch Đoàn Chủ tịch) |
Thủ tướng thứ 23 của Nam Tư | |
Nhiệm kỳ 2 tháng 11 năm 1944 – 29 tháng 6 năm 1963 18 năm, 239 ngày | |
Chủ tịch | Ivan Ribar |
Tiền nhiệm | Ivan Šubašić |
Kế nhiệm | Petar Stambolić |
Tổng Thư ký Phong trào không liên kết | |
Nhiệm kỳ 1 tháng 9 năm 1961 – 5 tháng 10 năm 1964 3 năm, 34 ngày | |
Tiền nhiệm | Chức vụ thành lập |
Kế nhiệm | Gamal Abdel Nasser |
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nam Tư | |
Nhiệm kỳ 7 tháng 3 năm 1945 – 14 tháng 1 năm 1953 7 năm, 313 ngày | |
Tiền nhiệm | Ivan Šubašić |
Kế nhiệm | Ivan Gošnjak |
Chủ tịch thứ 4 của Liên đoàn Những người cộng sản Nam Tư | |
Nhiệm kỳ 5 tháng 1 năm 1939 – 4 tháng 5 năm 1980 41 năm, 120 ngày | |
Tiền nhiệm | Milan Gorkić |
Kế nhiệm | Lazar Mojsov |
Thông tin cá nhân | |
Sinh | 7 tháng 5 năm 1892 Kumrovec, Vương quốc Croatia-Slovenia, Đế quốc Áo-Hung |
Mất | 8 tháng 5 năm 1980 (88 tuổi) Ljubljana, Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Slovenia, Cộng hoà Liên bang Xã hội Chủ nghĩa Nam Tư |
Đảng chính trị | Liên đoàn Những người cộng sản Nam Tư Đảng Cộng sản Nga |
Phối ngẫu | Pelagija Broz (1920–1939) Herta Haas (1940–1943) Jovanka Broz (1952–1980) |
Con cái | Zlatica Broz Hinko Broz Žarko Leon Broz Aleksandar Broz |
Chữ ký | |
Phục vụ trong quân đội | |
Thuộc | Đế quốc Áo-Hung Nam Tư |
Phục vụ | Quân đội Đế quốc Áo-Hung Quân đội Nhân dân Nam Tư |
Năm tại ngũ | 1913–1915 1941–1980 |
Cấp bậc | Thống chế |
Tham chiến | Chiến tranh thế giới thứ nhất Nội chiến Nga Chiến tranh thế giới thứ hai |
Tito là người sáng lập quốc gia Nam Tư thứ hai, tồn tại từ Chiến tranh thế giới lần thứ hai đến năm 1991. Mặc dù là một trong những thành viên ban đầu của Cominform, Tito là người đầu tiên và duy nhất của châu Âu có khả năng chống lại điều khiển của Liên Xô với tư cách là một quốc gia nhỏ, còn trên thế giới thì có hai chính phủ cộng sản không thuộc Liên Xô đó là Nam Tư và chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa của Mao Trạch Đông ly khai Liên Xô vào năm 1959 nhưng lại là một quốc gia lớn, ngoài ra chính phủ Khmer Đỏ của Pol Pot tuy không thuộc Liên Xô nhưng lại thân Trung Quốc. Do không thuộc Liên Xô nên Nam Tư thuộc Phong trào không liên kết, không chống nhưng cũng không ngả theo phe nào trong hai phe đối đầu của Chiến tranh lạnh.