Bốc Đáp Thất Lý
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bốc Đáp Thất Lý(tiếng Mông Cổ: ᠪᠤᠳᠢᠰᠢᠷᠢ, Chuyển tự Latinh: Buddhašri;tiếng Hoa: 卜答失里; 1305 - 1340), nguyên phối và là chính thất Hoàng hậu của Nguyên Văn Tông Đồ Thiếp Mục Nhi, Hoàng đế thứ 8 và thứ 10 của triều Nguyên trong lịch sử Trung Quốc[1].
Bốc Đáp Thất Lý hoàng hậu 卜答失里皇后 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nguyên Văn Tông hoàng hậu | |||||
![]() | |||||
Nhiếp chính nhà Nguyên | |||||
Tại vị | 1332 – 1333 | ||||
Quân chủ | Nguyên Ninh Tông Nguyên Huệ Tông (1 năm) | ||||
Tiền nhiệm | Hoằng Cát Lạt Bát Bất Hãn | ||||
Kế nhiệm | Nhiếp chính cuối cùng | ||||
Chính hậu nhà Nguyên | |||||
Tại vị | 1328 – 1329 (lần 1) | ||||
Tiền nhiệm | Hoằng Cát Lạt Bát Bất Hãn | ||||
Kế nhiệm | Nãi Mã Chân Bát Bất Sa | ||||
Phục vị | 1329 – 1332 (lần 2) | ||||
Tiền nhiệm | Nãi Mã Chân Bát Bất Sa | ||||
Kế nhiệm | Hoằng Cát Lạt Đáp Lý Dã Thắc Mê Thất | ||||
Hoàng thái hậu nhà Nguyên | |||||
Tại vị | 1332 – 1333 | ||||
Tiền nhiệm | Hoằng Cát Lạt Bát Bất Hãn | ||||
Kế nhiệm | Hoàng thái hậu cuối cùng | ||||
Thái hoàng thái hậu nhà Nguyên | |||||
Tại vị | 1333 – 1340 | ||||
Tiền nhiệm | Hoằng Cát Lạt Đáp Kỷ | ||||
Kế nhiệm | Thái hoàng thái hậu cuối cùng | ||||
Thông tin chung | |||||
Sinh | 1305 {{{nơi sinh}}} | ||||
Mất | 1340 | ||||
Phối ngẫu | Nguyên Văn Tông | ||||
| |||||
Hoàng tộc | Hoằng Cát Lạt thị (xuất thân) Bột Nhi Chỉ Cân (hôn nhân) |
Bà là vị Trung cung Hoàng hậu duy nhất tại ngôi hai lần trong lịch sử nhà Nguyên, vì Nguyên Văn Tông từng thoái vị nhường ngôi cho huynh trưởng là Nguyên Minh Tông, không lâu sau giết Minh Tông đoạt ngôi. Văn Tông mất, Bốc Đáp Thất Lý trở thành Hoàng thái hậu nhiếp chính từ lúc Nguyên Ninh Tông đăng cơ đến khi Nguyên Huệ Tông làm Hoàng đế được một năm. Sau đó, Huệ Tông tôn bà làm Thái hoàng thái hậu và nắm lại triều chính, bà mất dần quyền lực mãi đến khi bị ban chết năm 1340.
Trong hậu cung nhà Nguyên, bà là một trong hai vị Hoàng hậu duy nhất được ghi nhận nhiếp chính, người kia là Bát Bất Hãn, Hoàng hậu của Nguyên Thái Định Đế. Bà cũng là Hoàng hậu duy nhất đạt ngôi vị Thái hoàng thái hậu, trở thành Thái hoàng thái hậu thứ hai và cũng là cuối cùng của triều Nguyên; người đầu tiên là Đáp Kỷ, tổ mẫu của bà và 3 vị Hoàng đế Nguyên Anh Tông, Nguyên Văn Tông, Nguyên Minh Tông.