„Krokus Siti Holl“dagi terakt
From Wikipedia, the free encyclopedia
"Krokus Siti Holl"dagi terakt (ruscha: Теракт в «Крокус Сити Холле») — 2024-yil 22-mart kuni Moskvaning gʻarbida joylashgan Krasnogorsk shahridagi Krokus Siti Holl konsert zalida sodir etilgan terakt[3][4][5]. Ushbu hujum oqibatida 145 nafar odam halok boʻldi, 550 dan oshiq inson jarohatlandi[6][1].
| Crocus City Halldagi terakt | |
|---|---|
.jpg) Crocus City Hall konsert zali, 2019-yil | |
| Asl nomi | ruscha: Теракт в «Крокус Сити Холле» |
| Joylashgan | Crocus City Hall, Krasnogorsk, Rossiya |
| Koordinatlar | 55°49′33″N 37°23′25″E |
| Sana |
22-mart, 2024-yil 20:00 ((MSK, UTC+3)) |
| Nishon | Tinch aholi |
Hujum turi |
Ommaviy otishma, portlash, oʻt qoʻyish |
| Qurol | AK-74 |
| Halok boʻlganlar | 145[1] |
Jarohat olganlar |
551[1][2] |
| Jinoyatchilar | 4 |
2024-yilning 7-mart kuni Rossiya Federal xavfsizlik xizmati (FSB) Moskvadagi Iroq va Shom Islom Davlati (IShID)ga aloqador terrorchilar guruhini zararsizlantirganini eʼlon qilgan edi[7].
Hujumdan ikki hafta oldin Moskvadagi AQSh va Buyuk Britaniya elchixonalari[8] ekstremistlarning Moskvadagi yirik yigʻinlarni nishonga olish boʻyicha rejalari haqida ogohlantirgan edi[9]. Amerika va Buyuk Britaniyaning ogohlantirishidan soʻng, boshqa davlatlarning elchixonalari, jumladan, Kanada, Germaniya, Janubiy Koreya, Shvetsiya, Chexiya va Latviya davlatlari Moskvadagi oʻz fuqarolariga shu mazmundagi ogohlantirish berdi[10]. 2024-yil 19-mart kuni Rossiya prezidenti Vladimir Putin Rossiyada sodir boʻlishi mumkin boʻlgan teraktlar haqidagi ogohlantirishlarni „ochiq shantaj“ deb atagan[11].
2024-yil 22-mart kuni Rossiyaning Piknik guruhi Krokus Siti Hollda konsert qoʻyishi rejalashtirilgan edi[12]. Guruh oʻz chiqishlarini boshlashdan oldin, uch nafardam koʻproq niqobli, qurollangan kishi avtomat miltiqlardan foydalanib, olomonga qarata oʻt ocha boshladi[13][14]. Terrorchilar, shuningdek, odamlarga qarata benzin bombalaridan foydalangani va bu yongʻinga sabab boʻlib[13][15], boshlagani tomning qisman qulashiga sabab boʻlgani xabar qilingan[16]. Baʼzi maʼlumotlarga koʻra, qurollanganlarning baʼzilari bino chiqish eshigini toʻsib qoʻygan[17].
Hujum natijasida kamida 40 kishi halok boʻlgan va 100 dan ortiq kishi yaralangan[18]. Hujum ortidan savdo markazlari va boshqa jamoat joylari evakuatsiya qilindi[19], portlashlar natijasida yuzaga kelgan yongʻinni oʻchirish uchun vertolyotlar yuborildi.
Mahalliy munosabatlar
Moskva meri Sergey Sobyanin hujumni „katta fojia“ deb taʼrifladi[13] va u Moskvadagi barcha dam olish kunlaridagi tadbirlarni bekor qilish haqida qaror chiqardi[20]. Federal havo transporti agentligi Moskvadagi Sheremetyevo, Domodedovo, Vnukovo va Jukovskiy aeroportlarida yangi xavfsizlik choralarini joriy qildi[21].
Tashqi ishlar vazirligi matbuot kotibi Mariya Zaxarova voqeani „dahshatli jinoyat“ deb atadi[22][23].
Checheniston rahbari Ramzan Qodirov hujumni qoralab bayonot berdi[24].
Xalqaro munosabatlar
Amerika Qoʻshma Shtatlari Milliy xavfsizlik kengashi matbuot kotibi John Kirby hujum tasvirlarini „dahshatli va achinarli“ deya tariflagan. Oq uy vaziyatni „dahshatli“ deb atadi va Ukrainaning hujumga aloqadorligi haqida hech qanday maʼlumot yoʻqligini aytdi[25].
Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiyning maslahatchisi Mixaylo Podolyak oʻzining X sahifasida Ukraina bu hujumga aloqador emasligini aytib oʻtdi. Shuningdek, Ukraina mudofaa razvedkasi vakili hujum „Putin maxsus xizmatlari tomonidan amalga oshirilgan provokatsiya“ ekanligini taʼkidlagan[26].
Avstriya, Ozarbayjon, Argentina, Armaniston, Bahrayn, Belarus, Belgiya, Boliviya, Buyuk Britaniya, Venesuela, Germaniya, Gretsiya, Falastin, Pokiston, Portugaliya, Misr, Isroil, Iordaniya, Eron, Italiya, Qozogʻiston, Qatar, Qirgʻiziston, Kolumbiya, Kuba, Lyuksemburg, Malta, Meksika, Moldova, Niderlandiya, Nikaragua, Norvegiya, BAA, Abxaziya Respublikasi, Serbiya Respublikasi, Saudiya Arabistoni, Serbiya, Suriya, Slovakiya, AQSh, Tojikiston, Turkiya, Turkmaniston, Oʻzbekiston, Chernogoriya, Janubiy Osetiya ham Yevropa Ittifoqi tomonidan terror hujumi qurbonlari oilalariga hamdardlik bildirildi va terakt turli diplomatik darajalarda qoralandi[27][28][29][30].
FSB hujumlarga aloqadorlikda gumon qilingan oʻn ikki kishi hibsga olinganini eʼlon qildi, ulardan sakkiz nafari 26-mart holatiga koʻra sudga chaqirildi. Tojikistonning Vahdat shahrida teraktlar bilan bogʻliq 9-kishi hibsga olingan[31]. FSB Dogʻistonda qurollangan shaxslarni ishlatilgan qurollar bilan taʼminlaganlikda gumon qilingan toʻrt kishi hibsga olinganini eʼlon qildi[32][33]. 1-aprel kuni FSB soʻroq videosini telekanallarga ulashildi, unda gumonlanuvchilardan biri Maxachqal’adan Mytishchiga qurol olib oʻtganini tan olgan[34].
Gumon qilingan qurollanganlar
Toʻrt nafar Tojikiston fuqarosi qirgʻinni uyushtirganlikda ayblangan[35]:
Dalerjon Barotovich Mirzoev, 23-noyabr 1991-yilda tugʻilgan (32 yosh). Tojikistonlik Mirzoyev uch oy davomida Novosibirskda vaqtinchalik propiskaga ega boʻlgan. Biroq RIA Novosti uning roʻyxatdan oʻtish muddati tugaganini maʼlum qildi[36][37]. Uning akasi Ravshanjon Mirzoev 2016-yilda IShIDning markaziy boʻlimiga qoʻshilgan va 2020-yilda Suriyada oʻldirilgani taxmin qilingan. Ravshanjon Tojikiston hukumati tomonidan qidiruvga berilgan va uning oilasi kuzatuvga olingan[38].
Saidakrami Muradali Rachabalizoda, 4-fevral 1994-yil (30 yosh)[37]. U Vahdat shahrida oʻsgan va 9-sinfni tashlab, hech qachon diniy taʼlim olmagan. Rossiyaga koʻchib ketishdan oldin u shahardagi mebel fabrikasida ishlagan[39]. U tarjimon orqali muloqot qilgan[36].
Shamsidin Fariduni,1998-yil 19-sentyabrda tugʻilgan. Asli Tojikistonlik boʻlib, u Podolskdagi zavodga rasman ishga joylashtirilgan va Krasnogorsk shahrida roʻyxatga olingan[36]. Rossiyaga koʻchib oʻtishdan oldin u Hisordagi nonvoyxonada ishlagan va 2020-yilda ozodlikka chiqqunga qadar Tojikistonda jinsiy zoʻravonlik uchun qamalgan[40][41]. Uning soʻzlariga koʻra, u bilan Telegram’da „turk voizi“ bogʻlanib, "bir necha odamni otib tashlasa, unga 10 500 dollar berishni vaʼda qilgan. 2022-yilda turmushga chiqqan va sakkiz oylik oʻgʻlini uldirgan[41]. Fariduni Abdulloh Zargarov va Abu Abdulloh Zargar ismli ijtimoiy tarmoqlardagi akkauntlariga ega boʻlib, u yerda Istanbul va shahardagi Fotih masjidi yaqinida tushgan suratlarini joylashtirgan[42].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
