Riyod viloyati

Ar-Riyod viloyati (arabcha: منطقة الرياض Manṭiqat ar-Riyāḍ), shuningdek, Riyod viloyati shakli ham qoʻllanadi va rasmiy ravishda Ar-Riyod viloyati amirligi, Saudiya Arabistonining mintaqasi boʻlib, mamlakatning geografik markazida joylashgan. Maydoni 404,240 km² (156,080 kv mi)ni tashkil qiladi va 2017-yilda 8,216,284 kishilik aholi bilan^[1] hududi va aholisi boʻyicha Sharqiy va Makka viloyatidan keyin ikkinchi oʻrinda turadi. Viloyatning poytaxt-mintaqasi Ar-Riyod boʻlib, qirollik poytaxti Riyod sharafiga shunday nomlangan. Mintaqadagi va qirollikning eng gavjum shahri, mintaqa aholisining uchdan ikki qismini tashkil qiladi. Viloyatni 1963-yildan 2011-yilgacha qariyb ellik yil davomida shahzoda Salmon bin Abdulaziz boshqargan.

Riyod viloyati
منطقة الرياض

Aholi	8216284 kishi (2017)
Maydoni	404240 km²
Vaqt mintaqasi	Arab Standart mintaqasi
Pochta indeksi	01
Rasmiy sayti	riyadh.gov.sa
Xaritada
23°0′0″N 45°30′0″E

Ar-Riyod viloyati gubernatorliklari

Mintaqadagi boshqa aholi zich joylashgan shaharlar: Al-Gʻat, Zulfi va Majmaa. Mintaqa hududining taxminan yarmi choʻl boʻlib, faqat qirollikning boshqa hududlari bilan chegaradosh; xalqaro chegaralari mavjud emas. Mintaqa shimoldan soat yoʻnalishi boʻyicha Sharqiy, Najron, Asir, Makka, Madina va Al-Qassim viloyatlari bilan chegaradosh. Qirollikning qirgʻoq chizigʻiga ega boʻlmagan 7 mintaqasidan biridir.

1992-yildan boshlab aholining oʻsish surʼatlari:

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1992	3,834,986	—
2004	5,458,273	—
2010	6,792,776	—
2018	8,446,866	—

Boʻlimlar

Riyod munitsipalitetidan tashqari, mintaqa 19 ta muhofaza va 1 ta markazga boʻlingan:

• Layla
• Afif
• Al-Duvadmiy
• Al-Gʻat
• Al-Gʻvayiyya
• Al-Harigʻ
• Al-Xarj
• Al-Majmaʼa
• Al-Muzahmiyya
• As-Sulayyil
• Dhruma
• Dariyya
• Hotat Bani Tamim
• Huraymila
• Rima
• Shagʻra
• Tadigʻ
• Vodiy ad-Davosir
• Marat (markaz)
• Yabrin
• Zulfiy shahri

Ar-Riyod viloyati va Saudiya Arabistonining zamonaviy tarixi

Davr	Yildan	Yilgacha	Vaqt jadvali
Birinchi Saudiya davlati	1744	1818	74 yil
Xadivlarning bosqinchi	1818	1824	6 yil
Ikkinchi Saudiya davlati „birinchi davr“	1824	1838	14 yil
Xedev istilosi „ikkinchi davr“	1838	1843	5 yil
Ikkinchi Saudiya davlati „ikkinchi davr“	1843	1865	22 yil
Fuqarolar urushi	1865	1887	22 yil
(Abdul Aziz Al-Saudning fathlari „u Ar-Riyodga boshladi“) Uchinchi Saudiya davlati	1902	1932	30 yil
(Fathlarning oxiri) „Saudiya Arabistoni Qirolligi“	1932	. . . .	. . .

Amirlar roʻyxati

Ism[2]	Sana
Muhammad bin Saad bin Zayd	1929–1936-yillar
Shahzoda Nosir bin Abdulaziz	1937-yil 28-may – 1947-yil
Shahzoda Sulton bin Abdulaziz	1947-yil 29-may – 1952-yil 19-dekabr
Shahzoda Nayif bin Abdulaziz (shahzoda Sulton nomidan)	1952-yil 3-mart – 19-dekabr
Shahzoda Nayif bin Abdulaziz	1952-yil 20-dekabr – 1955-yil 18-aprel
Shahzoda Salmon bin Abdul-Aziz (shahzoda Nayif nomidan)	1954-yil 16-mart – 1955-yil 18-aprel
Shahzoda Salmon bin Abdulaziz	1955-yil 18-aprel – 1960-yil 22-sentyabr
Shahzoda Turki bin Abdul-Aziz (shahzoda Salmon nomidan)	10-21 oktyabr 1956 – 1957-yy.; 1960-yil 31-oktyabr
Shahzoda Favaz bin Abdulaziz	1961-yil 11-sentyabr – 1963-yil 20-yanvar
Shahzoda Badr bin Saud bin Abdulaziz	1963-yil 20-yanvar – 5-fevral
Shahzoda Salmon bin Abdulaziz	1963-yil 5-fevral – 2011-yil 5-noyabr
Shahzoda Sattam bin Abdulaziz	2011-yil 5-noyabr – 2013-yil 12-fevral
Shahzoda Xolid bin Bandar Al Saud	2013-yil 14-fevral – 2014-yil 14-may
Shahzoda Turki bin Abdulloh Al Saud	2014-yil 14-may – 2015-yil 29-yanvar
Shahzoda Faysal bin Bandar Al Saud	2015-yil 29-yanvardan hozirgacha

Manbalar

1. „Population Characteristics surveys“. General Authority for Statistics (2017). 2019-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-avgust.
2. „Riyadh Princes“. Riyadh.gov.sa. Qaraldi: 2012-yil 27-mart.

Havolalar

• „Official website“ (en). 2011-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-avgust.^(ingl.)
• „Riyadh Province“. Splendid Arabia.
• Markaziy statistika va axborot boshqarmasi (CDSI), 2004-yildagi rasmiy Saudiya Arabistoni aholini roʻyxatga olish maʼlumotlari:
  • „Distribution of Population in the Kingdom's Administrative Regions by Gender and Nationality (Saudis, Non-Saudis)“. 2008-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  • „Distribution of Population in the Governorates of the Kingdom by Sex and Nationality (Saudis, Non-Saudis)“. (CDSI). 2008-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.