From Wikipedia, the free encyclopedia
Abdulla Toʻqay nomidagi Qozon xalqaro aeroporti ((tatarcha: Габдулла Тукай исемендәге Казан Аэропорты, Gabdulla Tukay isemendage Qozon aeroporti) (IATA: KZN, ICAO: UWKD) — Qozon shahridagi federal ahamiyatga ega xalqaro aeroport[2], Volga daryosi boʻyida joylashgan shaharlar orasida yoʻlovchi tashish boʻyicha eng katta hisoblanadi. Shahardan 26 km janubi-sharqda, Tataristonning Laishevskiy tumani hududidagi Stolbishe qishlogʻi yaqinida joylashgan.
Qozon xalqaro aeroporti Qazan Xalıqara Aeroportı / Казан Халыкара Аэропорты Международный аэропорт Казань | |||
---|---|---|---|
IATA kodi: KZN – ICAO kodi: UWKD | |||
Qisqacha bayon | |||
Aeroport turi | Xalqaro | ||
Operator | "Qozon xalqaro aeroporti" AJ | ||
Xizmat doirasi | Qozon, Rossiya | ||
Havo yoʻli tuguni | UVT Aero, Rossiya | ||
Dengiz sathidan balandligi | 410 ft / 125 m | ||
Koordinatalari | 55°36′24″N 049°16′54″E | ||
Vebsayti | |||
Xarita | |||
| |||
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari | |||
Uzunligi | Yuzasi | ||
ft | m | ||
11L/29R | 12,218 | 3,724 | Beton |
Maʻlumotlar (2018) | |||
Yoʻlovchilar soni | 3,141,776 | ||
Vaqt mintaqasi | UTC +4 | ||
Faoliyat koʻrsatadigan vaqti | 7,00−24,00, butun yil davomida | ||
Eng mashhur xalqaro yoʻnalish | Istanbul, Turkiya | ||
Manba: Rossiya federal havo transporti agentligi (2018-yilgi statistikani ham qarang)[1] |
Aeroport Kazan Aviation Enterprise aviakompaniyasi tomonidan boshqariladi, shuningdek, UVT Aero aviakompaniyasi uchun bazalardan biri hisoblanadi. Ilgari, u sobiq Tatariston aviakompaniyasining bazasi, shuningdek, Ak Bars Aero aviakompaniyasining bazalaridan biri boʻlgan.
2021-yil oxirida aeroportning yoʻlovchi tashish hajmi 3 876 000 kishini tashkil etdi, bu Rossiyadagi eng gavjum aeroportlar orasida 12-oʻrinni egalladi[3].
Hozirgi joyida va hozirgi koʻrinishida, u 1979-yilda shahar ichidagi eski joydan olib tashlanganidan keyin Sovetskiy tumanida 1930-yillardan beri mavjud boʻlgan va 1980-yillarning oxirigacha Qozon mahalliy liniyalari aeroportida ochilgan. 1979-yilda bu yerda deyarli barcha Sovet fuqarolik samolyotlari, masalan, Tu-154, Il-18, Tu-134, An-12, An-24, Yak-40 va boshqalar qabul qilindi. 1982-yildan beri aeroport yirik Il-86 aerobusini qabul qilish uchun zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlangan. Aeroportning yillik yoʻlovchi oqimi yiliga — 1,6 million yoʻlovchini tashkil etdi.
1986-yilda u „1-darajali xalqaro aeroport“ maqomini oldi. 1987-yilda Berlinga birinchi xalqaro parvoz Tu-154 samolyotida amalga oshirildi. Shu paytdan boshlab Polsha, Albaniya, Germaniya, Bolgariya, Moʻgʻuliston, Xitoy va boshqa mamlakatlarga muntazam reyslarga xizmat koʻrsatish boshlandi. 1992-yilda Qozondan Istanbulga reyslar ochildi va 1997-yil mart oyida Lufthansa A-319 samolyotlarida Frankfurt-Qozon-Frankfurt yoʻnalishi boʻyicha muntazam parvozlar yoʻlga qoʻyildi. Shaharlarni rivojlantirishning zamonaviy jadal surʼatlari aeroportga uning jihozlanishi, yoʻlovchilar va transport vositalariga yuqori darajada xizmat koʻrsatish boʻyicha yangi talablarni qoʻya boshladi. 1992-yil iyun oyidan Qozon xalqaro aeroporti Tatariston aviakompaniyasidan ajralib chiqdi va mustaqil korxonaga aylandi.
2005-yilda shaharning Mingyilligi arafasida Tatariston Vazirlar Mahkamasi aeroportni rekonstruksiya qilish toʻgʻrisida qaror qabul qildi va loyiha-smeta hujjatlarini ishlab chiqdi. „Qozon GiproNIIaviaprom“ OAJ bosh loyihachi etib tayinlandi va rekonstruksiya qilingan aeroportni jihozlash uchun Fransiyaning Thomson-CSF kompaniyasi jalb etildi.
2012-yil 15-dekabrda yangi 1A terminali ochildi. Shu bilan birga, eski Terminal 1 katta taʼmirlash ishlari uchun yopildi va 2013-yil 22-iyunda yangilangan fasad bilan qayta ochildi[4][5]. Aeroportga shoir Gabdulla Toʻqay nomi berilgan[6].
2017-yilda aeroport nufuzli Skytrax konsalting kompaniyasi[7] maʼlumotlariga koʻra ketma-ket toʻrtinchi marta „Rossiya va MDHdagi eng yaxshi mintaqaviy aeroport“ deb tan olindi.
Aviakompaniya | Manzillar |
---|---|
Aeroflot | Antaliya, Dubay–Al-Maktum (2023-yil 30-oktyabrdan boshlanadi)[8], Mineralnye Vodi, Moskva–Sheremetyevo, Sochi |
Air Arabia | Abu-Dabi[9], Sharja |
Air Serbia | Belgrad[10] |
Avia Traffic Company, Qirgʻiziston | Bishkek |
Azerbaijan Airlines | Boku (2023-yil 29-oktyabrdan qayta tiklanadi)[11] |
Azur Air, Rossiya | Mavsumiy charter: Antaliya, Dalaman, Hurgada, Sharm ash-Shayx |
Belavia | Minsk |
Buta Airways | Boku (2023-yil 28-oktyabrdan tugaydi)[11] |
flydubai | Mavsumiy: Dubay–Xalqaro |
IrAero, Rossiya | Boku |
Kostroma Air Enterprise, Rossiya | Kostroma |
Nordstar Airlines, Rossiya | Krasnoyarsk–Xalqaro, Norilsk, Perm |
Nordwind Airlines, Rossiya | Barnaul, Dushanbe, Gorno-Altaysk, Grozniy, Irkutsk, Kaliningrad, Kemerovo, Krasnoyarsk–Xalqaro, Maxachqala, Mineralnye Vodi, Moskva–Sheremetyevo, Murmansk, Novokuznetsk, Omsk, Sankt-Peterburg, Sochi, Tomsk, Vladikavkaz, Xoʻjand Mavsumiy charter: Antaliya[12], Nha Trang[12] |
Pegasus Airlines | Antaliya, Istanbul–Sabiha Goʻkchen |
Pobeda | Istanbul, Moskva–Sheremetyevo, Sochi |
Red Wings Airlines, Rossiya | Antaliya, Aqtau, Istanbul, Noviy Urengoy, Olmaota, Omsk, Ostona, Yekaterinburg, Yerevan, Chelyabinsk Mavsumiy charter: Hurgada, Sharm ash-Shayx |
Rossiya havo yoʻllari, Rossiya | Sankt-Peterburg Mavsumiy charter: Hurgada |
Ruslayn, Rossiya | Naryan-mar, Sankt-Peterburg, Xanti-mansiysk |
Severstal Air Company, Rossiya | Cherepovets |
S7 aviakompaniyasi | Moskva–Domodedovo, Novosibirsk |
SCAT Airlines | Taroz (2023-yil 27-oktyabrdan boshlanadi)[13] |
Smartavia | Moskva–Sheremetyevo, Sankt-Peterburg, Sochi |
Somon Air | Dushanbe |
Southwind Airlines, Turkiya[14] | Mavsumiy charter: Antaliya[15] |
Turkish Airlines | Istanbul Mavsumiy: Antaliya[16], Bodrum, Dalaman |
Turkmaniston havo yoʻllari | Ashxobod |
Ural Airlines | Bishkek, Dushanbe, Sochi, Xoʻjand, Yekaterinburg, Oʻsh |
Utair | Omsk, Samara, Surgut, Tyumen, Ufa |
UVT Aero, Rossiya | Astraxan, Barnaul, Gorno-Altaysk, Grozniy, Kemerovo, Krasnoyarsk–Xalqaro, Maxachqala, Murmansk, Nijnevartovsk, Nijniy Novgorod, Noviy Urengoy, Omsk, Orenburg, Perm, Petrozavodsk, Samara, Saransk, Saratov, Sochi, Surgut, Tobolsk, Tomsk, Usinsk, Yaroslavl |
Oʻzbekiston havo yoʻllari | Fargʻona, Samarqand, Toshkent |
Yamal Airlines, Rossiya | Salexard |
Aeroport terminal majmuasi uchta yoʻlovchi terminalidan iborat. Terminallari bir-biriga yaqin joylashgan va oʻzaro bogʻlangan. Barcha tablolar va belgilar uchta tilda — rus, tatar va ingliz tillarida tayyorlangan.
1A terminali 20 ming kvadrat metr maydonga ega. Terminal 1A toʻrtta zinapoya, 19 ta roʻyxatga olish stoli, 6 ta pasport nazorati kabinasi va 4 ta xavfsizlik nazorati punkti bilan jihozlangan. Terminal 1 Volga boʻylab mintaqalararo aviatsiya parvozlariga, shuningdek, qoʻshni mamlakatlarga parvozlarning bir qismiga xizmat koʻrsatadi. Terminal 2 — VIP yoʻlovchilar va biznes aviatsiya yoʻlovchilariga xizmat koʻrsatadigan alohida bino boʻlib, u 2005-yilda Qozonning 1000-yilligi munosabati bilan qurilgan. Aeroportning sigʻimi yiliga 2 million yoʻlovchini tashkil etadi.
2002-yilda qurilgan 11l/29p uchish-qoʻnish yoʻlagi asosiy yoʻlak vazifasini bajaradi, u rekonstruksiya qilingan 11/29 uchish-qoʻnish yoʻlagi bilan almashtirilgandan soʻng, 2- ICAO toifasi boʻyicha sertifikatlangan va noqulay ob-havo sharoitida havo kemalarini har 7 daqiqada uchib-qoʻnishi mumkin[17].
Uchish-qoʻnish yoʻlagi har qanday turdagi samolyotlarni, jumladan Airbus A380 va Boeing 747[18] ni qabul qilishga qodir. Aeroport 30 dan ortiq turdagi yoʻlovchi va yuk samolyotlari, jumladan An-124-100, Il-86, Airbus A330, Boeing 777, MD-80, shuningdek, barcha quyi toifadagi samolyotlar va vertolyotlarni qabul[19] uchun ruxsatga ega.[20][21].
2018-yilda aeroportning marshrut tarmogʻi 81 ta yoʻnalishdan iborat boʻlib, 48 tasi xalqaro[22] edi. Yoʻlovchi tashishning 40% dan ortigʻi Moskva reyslariga toʻgʻri keldi[23]. 2021-yil oxiriga kelib esa yoʻnalishlar soni 73 taga, shu jumladan, 30 ta xalqaro yoʻnalishlarga koʻpaydi .
Yil | Yoʻlovchi tashish, kishi. | Yuk tashish, tonna | Turlar soni | Sharq |
---|---|---|---|---|
2019 | 3 470 742 | maʼlumotlar yoʻq | 17 694 | [24] |
2018 | 3 141 776 | maʼlumotlar yoʻq | 18 042 | [25] |
2017 | 2,623,423 | maʼlumotlar yoʻq | 15 631 | [26] |
2016 | 1 912 954 | 2224 | 13914 | [27] |
2015 | 1 794 735 | 2538 | 13 292 | [28] |
2014 | 1 942 408 | 3653 | 15 389 | [29] |
2013 | 1 847 258 | 4250 | 13,317 | [30] |
2012 | 1 486 904 | maʼlumotlar yoʻq | 11 847 | [31] |
P245 avtomagistrali Orenburg trakti bilan kesishgan joydan (P239 avtomagistrali) (Qozon shahri chegarasigacha 15 km) boshlanadigan aeroportga olib boradi. Aeroport hududida 700 ta mashina va 50 ta avtobus uchun moʻljalllangan toʻxtash joyi mavjud.
Shaharga avtobus qatnovi 1979-yilda, eski aeroportdan 121-yoʻnalish ishga tushirilganda ochilgan; vaqt oʻtishi bilan 122 va 123-sonli marshrutlar bir xil yoʻnalish boʻylab ketishni boshladi[32][33]. 1990-yillarning oxiriga kelib, oxirgi ikkitasi olib tashlandi. 2007-yildan boshlab, yangi avtobus harakati sxemasi joriy etilgandan soʻng, 97-sonli avtobus Sotsgoroddan aeroportgacha harakatlana boshladi[34].
Qozon va uning atrofida aerodromlar ham mavjud:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.