Mircea Lucescu

Mircha Luchesku (rumincha: mirtʃe̯a luˈtʃesku; 1945-yil 29-iyulda tugʻilgan) – ruminiyalik professional futbol murabbiyi va sobiq futbolchisi. U barcha davrlarning eng koʻp mukofotlangan mmurabbiylaridan biri^[4].

Mircea Lucescu

Lucescu in 2017
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi	Mircea Lucescu[1]
Tavallud sanasi	29-iyul 1945-yil (1945-07-29) (79 yosh)
Tavallud joyi	Buxarest, Ruminiya
Boʻyi	1.77 m (5 ft 9 1⁄2 in)
Ampluasi	Vinger
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
1961–1963	Școala Sportivă 2 București
Professional faoliyati*
Yillar	Jamoa	Isht.	(Gol.)
1963–1977	Dinamo București	250	(57)
1965–1967	→ Știința București (ijara)	39	(12)
1977–1982	Corvinul Hunedoara	111	(21)
1990	Dinamo București	1	(0)
Total		401	(90)
Milliy terma jamoa
1966–1979	Ruminiya[izoh 1]	70	(9)
Boshqargan klublari
1978–1982	Corvinul Hunedoara Oʻynovchi murabbiy
1981–1986	Ruminiya
1985–1990	Dinamo București
1990–1991	Pisa
1991–1995	Brescia
1995–1996	Brescia
1996	Reggiana
1997–1998	Rapid București
1998–1999	Inter Milan
1999–2000	Rapid București
2000–2002	Galatasaroy
2002–2004	Beşiktaş
2004–2016	Shakhtar Donetsk
2016–2017	Zenit Sankt Peterburg
2017–2019	Turkiya
2020–2023	Dinamo (Kiyev)
2024–	Ruminiya
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

Luchesku, shuningdek, Ruminiya chempionatining eng muvaffaqiyatli oʻyinchilaridan biri boʻlib^[5], Dinamo Buxarest bilan yettita chempionlikni qoʻlga kiritgan. Lucescu shuningdek, „Ştiinta Bucureshti“ va „Korvinul Xunedoara“ klublarida ham oʻynagan va 1970-yilgi FIFA Jahon chempionatida Ruminiya terma jamoasiga sardorlik qilgan. Ruminiya terma jamoasida 70 ta oʻyinda maydonga tushgan^[6].

Luchesku Ruminiya, Italiya, Turkiya, Ukraina va Rossiyada turli jamoalarni boshqargan. Mircea oʻn ikki yill davomida Donetskning „Shaxtyor“ klubini boshqargan faoliyati bilan mashhur. Bu davrda Donetsk jamoasi bilan birgalikda sakkiz marta Ukraina Premyer ligasi, oltita Ukraina kubogi, yettita Ukraina Superkubogi va 2008/2009-yilgi UEFA kubogida gʻalaba qozonib, jamoa tarixidagi eng muvaffaqiyatli murabbiyga aylangan^[7]. Mircea shuningdek, „Shaxtyor“ jamoasining raqibi „Dinamo Kiyev“ bilan ham Ukrainada sovrinlarni qoʻlga kiritgan. Lucescu faoliyati davomida shuningdek, Dinamo Buxarest va Rapid Buxarest bilan Divizia A chempionligini, Galatasaroy va Beshiktosh bilan Turkiya Superligasi chempionligini qoʻlga kiritgan.

Luchesku 2004, 2010, 2012, 2014 va 2021-yillarda Ruminiyada, 2006 va 2008 va 2014-yillarda Ukrainada yilning eng yaxshi murabbiyi deb topilgan^[8]. 2013-yilda u Ruminiyada oʻn yillikning eng yaxshi murabbiyi mukofotiga sazovor boʻlgan^[9] va 2015-yilda Alex Ferguson, Carlo Ancelotti, Arsène Wenger va José Mourinho kabi UEFA Chempionlar Ligasida 100 ta oʻyinida murabbiylik qilgan beshinchi shaxs boʻlgan. Mircea murabbiylik faoliyatida gʻalaba qozonilgan rasmiy sovrinlar soni (38 ta) boʻyicha ham uchinchi oʻrindadir^[10].

Murabbiylik faoliyati

Ruminiya

2024-yil 6-avgustda u birinchi bor Ruminiyani boshqarganidan 38 yil oʻtib yana Ruminiya terma jamoasi murabbiyi sifatida qaytdi^[11][12].

Yozuvchilik faoliyati

Mircha Luchesku 1980-yilda „Drumul Socialismului“ gazetasida xronikalar, sharhlar va oʻyinlar tahlilini yozishni boshlagan^[13]. U futbol haqida ikki jild ham yozgan:^[14][15][16]

• Maysazor sarobi (1981)
• Shaxtyorske zhyttya (Shaxtyor hayoti) (2011)

Shaxsiy hayot

Luchesku poliglot. U oʻz ona tilidan tashqari ingliz, portugal, ispan, italyan, fransuz va rus tillarini biladi^[17][18]. U koʻpincha oʻz oʻyinchilariga teatrga borish yoki kitob oʻqish klublar yoki restoranlarga borishdan koʻra foydaliroq ekanligini aytadi. Shuningdek, u oʻz futbolchilarini universitetga borishlari uchun bosim oʻtkazdi^[19]. Uning oʻgʻli Razvan Luchesku ham futbolchi boʻlgan va hozirda PAOK jamoasini boshqarmoqda.

2009-yil 15-iyulda Luchesku angina xuruji boʻldi va infarktga uchragan. Donetskdagi tez tibbiy yordam shifoxonasida operatsiya qilingan^[20].

2012-yil 6-yanvarda Buxarestda yoʻl-transport hodisasiga uchragan va jiddiy jarohat olgan^[21].

Faoliyat statistikasi

Luchesku (oldingi oʻrinda, oq libosda) shahar boʻylab raqib boʻlgan Steaua Bucureshtiga qarshi derbi oʻyinida.

Futbolchi

^[22][23]

Jamoa	Mavsum	Liga			Kubok		Yevropa		Jami
		Divizion	Oʻyin	Gol	Oʻyin	Gol	Oʻyin	Gol	Oʻyin	Gol
Dinamo București	1963–64	Divizia A	2	0			–		2	0
	1964–65	Divizia A	1	0			–		1	0
	1967–68	Divizia A	17	1			–		17	1
	1968–69	Divizia A	28	8			1	0	29	8
	1969–70	Divizia A	24	4			–		24	4
	1970–71	Divizia A	23	3			3	0	26	3
	1971–72	Divizia A	26	7			3	0	29	7
	1972–73	Divizia A	28	12			–		28	12
	1973–74	Divizia A	25	5			2	1	27	6
	1974–75	Divizia A	31	4			3	1	34	5
	1975–76	Divizia A	26	6			2	1	28	7
	1976–77	Divizia A	19	7			1	0	20	7
	Jami		250	57			15	3	265	60
Știința București (ijara)	1965–66	Divizia B					–
	1966–67	Divizia B					–
	Jami		39	12					39	12
Corvinul	1977–78	Divizia A	34	7			–		34	7
	1978–79	Divizia A	27	5			–		27	5
	1979–80	Divizia B					–
	1980–81	Divizia A	27	7			–		27	7
	1981–82	Divizia A	23	2			–		23	2
	Jami		111	21					111	21
Dinamo București	1989–90	Divizia A	1	0			–		1	0
Umumiy faoliyat statistikasi			401	90			15	3	416	93

Terma jamoadagi gollar

Gollar va natijalar birinchi boʻlib Ruminiyaning gollari roʻyxatini koʻrsatadi, ballar ustuni Lucheskuning har bir golidan keyin hisobni koʻrsatadi.^[2]

Mircha Luchesku tomonidan kiritilgan xalqaro gollar roʻyxati

Gol	Sana	Joy	Raqib	Hisob	Natija	Musoboqa
1	1966-yil 3-dekabr	GSP Stadium, Nicosia, Kipr	Kipr Respublikasi	2–1	5–1	Yevro-1968 saralashi
2	1967-yil 23-aprel	Stadionul 23 August, Buxarest, Ruminiya	Kipr Respublikasi	1–0	7–0	Yevro-1968 saralashi
3	1970-yil 9-fevral	Estadio San Martín de Porres, Lima, Peru	Peru	1–0	1–1	Oʻrtoqlik
4	1971-yil 22-sentyabr	Olympic Stadium, Helsinki, Finland	Finlandiya	4–0	4–0	Yevro-1972 saralashi
5	1971-yil 24-noyabr	Stadionul 23 August, Buxarest, Ruminiya	Uels	2–0	2–0	Yevro-1972 saralashi
6	1974-yil 29-may	Stadionul 23 August, Buxarest, Ruminiya	Gretsiya	3–1	3–1	1973–1976 Bolqon kubogi
7	1975-yil 19-mart	İnönü Stadium, Istanbul, Turkiya	Turkiya	1–1	1–1	Oʻrtoqlik
8	1975-yil 11-may	Stadionul 23 August, Buxarest, Ruminiya	Daniya	5–0	6–1	Yevro-1976 saralashi
9	1976-yil 5-iyun	Stadio San Siro, Milan, Italiya	Italiya	1–2	2–4	Oʻrtoqlik

Murabbiylik

o'yin 2023 yil 3 noyabrda bo'lib o'tdi

Jamolarda murabbiylik davri boʻyicha natijalari

Jamoa	Dan	Gacha	Natijalar
			G	W	D	L	GF	GA	GD	Win %
Ruminiya	1981-yil 1-noyabr	1986-yil 2-oktyabr	58	24	19	15	77	63	+14	041
Dinamo București	1985-yil 1-noyabr	1990-yil 30-iyun	177	132	28	17	494	167	+327	075
Pisa	1990-yil 1-iyul	1991 yil 11 mart	24	8	5	11	32	49	−17	033
Brescia	1991-yil 1-iyul	1995 yil 19 fevral	151	47	59	45	197	188	+9	031
Brescia	1995-yil 1-iyul	1996 yil 25 fevral	29	7	9	13	32	36	−4	024
Reggiana	1996-yil 1-iyul	1996 yil 25 noyabr	13	1	4	8	13	22	−9	008
Rapid București	1997-yil 1-iyul	1998 yil 25 noyabr	57	41	11	5	122	42	+80	072
Inter Milan	1998-yil 1-dekabr	1999 yil 21 mart	17	4	4	9	26	26	+0	024
Rapid București	1999-yil 1-aprel	2000 yil 30 iyun	49	32	9	8	103	49	+54	065
Galatasaray	2000-yil 1-iyul	2002 yil 30 iyun	106	64	22	20	210	111	+99	060
Beşiktaş	2002-yil 1-iyul	2004 yil 17 may	89	53	19	17	162	98	+64	060
Shakhtar Donetsk	2004-yil 17-may	2016 yil 24 may	573	395	90	88	1 220	452	+768	069
Zenit Saint Petersburg	2016-yil 24-may	2017-yil 28-may	40	25	7	8	74	34	+40	060
Turkiya	2017-yil 2-avgust	2019-yil 11-fevral	17	4	6	7	17	25	−8	024
Dinamo Kiyev	2020-yil 23-iyul	2023-yil 3-noyabr	126	70	21	35	216	126	+90	056
Ruminiya	2024-yil 6-avgust	present	0	0	0	0	0	0	+0	!—
Jami			1 526	907	313	306	2 896	1 388	+1508	059

Shaxtyordagi murabbiylik davri

^[24][25]

Musoboqalar	Oʻyin	Gʻalaba	Durang	Magʻlubiyat	UG	OʻG
Ukraina Premyer ligasi	357	273	49	35	817	234
Ukraina kubogi	71	57	7	7	175	45
Ukraina Superkubogi	11	5	4	2	22	12
Yevropa	134	60	30	44	206	161
Total	573	395	90	88	1220	452

Yutuqlar

Futbolchi sifatida

Dinamo București^[26]

• Divizia A: 1963–64, 1964–65, 1970–71, 1972–73, 1974–75, 1976–77, 1989–90
• Cupa României: 1967–68

Corvinul Hunedoara

• Divizia B: 1979–80

Individual

• Ruminiyada yilning eng yaxshi futbolchisi (toʻrtinchi oʻrin): 1971

Murabbiy sifatida

Corvinul Hunedoara

• Divizia B: 1979–80

Dinamo București

• Divizia A: 1989–90

• Ruminiya kubogi: 1985–86, 1989–90

Brescia

• Serie B: 1991–92
• Anglo-Italian Cup: 1993–94

Rapid București

• Divizia A: 1998–99
• Ruminiya kubogi: 1997–98
• Ruminiya Superkubogi: 1999

Galatasaray

• Süper Lig: 2001–02
• UEFA Superkubogi: 2000

Beşiktaş

• Süper Lig: 2002–03

Shakhtar Donetsk^[27]

Luchesku „Shaxtyor“ bilan 2010-11-yilgi Ukraina kubogini zabt etgan.

• Ukraina Premyer ligasi: 2004–05, 2005–06, 2007–08, 2009–10, 2010–11, 2011–12, 2012–13, 2013–14
• Ukraina kubogi: 2003–04, 2007–08, 2010–11, 2011–12, 2012–13, 2015–16
• Ukraina Superkubogi: 2005, 2008, 2010, 2012, 2013, 2014, 2015
• UEFA kubogi: 2008–09

Zenit Saint Petersburg

• Rossiya Superkubogi: 2016

Dynamo Kyiv

• Ukraina Premyer ligasi: 2020–21
• Ukraina kubogi: 2020–21
• Ukraina Superkubogi: 2020

Individual

• Sport gazetasi: Ruminiyada yilning eng yaxshi murabbiyi: 2004, 2010, 2012, 2014, 2021
• Ukraina Premyer ligasi Oyning amg yaxshi murabbiyi (3): 2020-21 (mart, aprel, may),

Orders

• III darajali „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni (Ukraina) (2006)^[28]

• III darajali „Sportdagi xizmatlari uchun“ ordeni (Ruminiya). (2008)^[29][30]

• Ruminiya yulduzi ordeni (2009)^[31]

• II darajali „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni (Ukraina) (2009)^[31]

• I darajali „Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni (Ukraina) (2011)^[32]

• Donetskning faxriy fuqarosi^[33]

Manbalar

1. „Mircea Lucescu“. Turkish Football Federation. Qaraldi: 2020-yil 20-dekabr.
2. „Mircea Lucescu“. European Football. Qaraldi: 2021-yil 27-yanvar.
3. Mircea Lucescu National-Football-Teams.com saytida
4. Rubio, Alberto; Clancy, Conor „Guardiola on his way to becoming the most successful coach of all time“. Marca (2019-yil 23-may).
5. „Best of the best! Dan Petrescu, la un titlu de recordul absolut + doi jucători-simbol de la CFR Cluj, lângă Lăcătuș, Lucescu sau Tudorel Stoica“ (ro). gsp.ro (2022-yil 15-may). Qaraldi: 2022-yil 15-may.
6. „Lucescu's band of Brazilians aim to bring down Man United“. FourFourTwo (2013-yil 2-oktyabr).
7. „How Mircea Lucescu put Shakhtar on the map“. UEFA (2016-yil 23-may).
8. „Shakhtar and Mircea Lucescu: 12 years together“. shakhtar.com (2016-yil 16-may). Qaraldi: 2016-yil 18-may.
9. источники, Внешние „Луческу был признан тренером десятилетия в Румынии“. ua-football.com (2013-yil 19-dekabr).
10. „Lucescu becomes fifth coaching centurion“. UEFA (2015-yil 21-oktyabr).
11. „Mircea Lucescu replaces Edi Iordănescu as coach of Romania’s national football team“. Romania-Insider.com (2024-yil 6-avgust). Qaraldi: 2024-yil 6-avgust.
12. „Расман: 79 ёшли Мирча Луческу Руминия терма жамоаси бош мураббийи этиб тайинланди“ (2024-yil 6-avgust).
13. „Cronicarul Mircea Lucescu“ [Chronicler Mircea Lucescu] (Romanian). Welovesport.ro (2023-yil 29-iyul). Qaraldi: 2023-yil 31-iyul.
14. „VIZIUNE: În 1981, Mircea Lucescu aloca în autobiografia "Mirajul gazonului" un capitol despre fotbalul viitorului. Principiile enunțate atunci se aplică în toată lumea azi, la 35 de ani distanță“ [VISION: In 1981, Mircea Lucescu allocated a chapter on the football of the future in his autobiography "Mirajul gazonului". The principles enunciated then apply all over the world today, 35 years later] (Romanian). Prosport.ro (2015-yil 29-iyul). Qaraldi: 2023-yil 31-iyul.
15. „Mircea Lucescu, despre "viața de miner"! Il Luce și-a lansat o carte în Ucraina“ [Mircea Lucescu, about the "miner's life"! Il Luce launched his book in Ukraine] (Romanian). Prosport.ro (2011-yil 8-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 31-iyul.
16. „Mircea Lucescu si-a lansat ultima carte in Ucraina: a fost SHOW la lansare! Ce zice despre o PLECARE de la Sahtior“ [Mircea Lucescu launched his last book in Ukraine: it was a SHOW at the launch! What about a DEPARTURE from Sahtior] (Romanian). Sport.ro (2011-yil 8-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 31-iyul.
17. Mircea Lucescu – UEFA murabbiylik natijalari (arxivlangan)
18. „Lucescu: "We were better“. 2021-yil 12-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-iyul.
19. {{Yangiliklar manbasi}} andozasidan foydalanishda title= parametri belgilanishi kerak.
20. „Mircea Lucescu a suferit un preinfarct la Doneţk!“. GSP.
21. „Mircea Lucescu, implicat într-un grav accident rutier. Antrenorul a suferit o contuzie toracică severă“. antena3.ro.
23. „Player stats“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-may.
25. „Thank you, Mister!“. shakhtar.com (2016-yil 21-may). Qaraldi: 2016-yil 22-may.
27. „Coaching Staff | First Team | FC Shakhtar Donetsk official website“. 2012-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 19-sentyabr.
28. „Про відзначення державними нагородами України“.
31. „Новости футбольного клуба "Шахтер" | Официальный сайт ФК "Шахтер" (Донецк)“. shakhtar.com.
32. „УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 579/2011 - Офiцiйне представництво Президента України“. 2014-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 24-dekabr.
33. „Мирча Луческу - почетный гражданин города Донецка“. 2014-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 24-dekabr.

Eslatmalar

1. Including 6 appearances for Romania's Olympic team.^[2][3]

Havolalar

• Mircea Lucescu IMDbda
• Mircea Lucescu National-Football-Teams.com saytida
• Mircea Lucescu murabbiylik profili Soccerway saytida