Hamo

Hamo (arabcha: حماة) — Suriyaning gʻarbiy qismidagi shahar, Osiy vodiysida. Hamo muhofazasining maʼmuriy markazi. Aholisi 265 ming kishi (1990-yillar oʻrtalari). Qishloq xoʻjaligi (don, paxta, mevalar) rayonining savdo markazi. Toʻqimachilik, oziq-ovqat, sement, metallurgiya sanoati korxonalari mavjud.

Hamo حَمَاة
Shahar
35°08′00″N 36°45′00″E
Mamlakat	Suriya
muhofaza	Hamo
tuman	Hamo
Hukumat
• Voliy	Mahmoud Zanubua[1]
Markazi balandligi	305 m
Rasmiy til(lar)i	arab tili
Aholisi  (2023)	996,000[2]
Vaqt mintaqasi	UTC+3
Telefon kodi	+963 33
Hamo

Tarixi

Usmonlilar hukmronligi

1742-yil qurilgan Hamodagi Azm saroyi

Mamluklar hukmronligining gullab-yashnagan davri 1516-yilda, Usmonli turklari Halab yaqinidagi Marj Dabiq jangida mamluklarni magʻlub etib, Suriyani bosib olishlari bilan tugadi. Hamo va Suriyaning qolgan qismi Konstantinopoldan mamlakatni boshqarayotgan Usmonlilar hukmronligi ostiga oʻtdi^[3]. Usmonlilar davrida Hamo asta-sekin mintaqaning maʼmuriy tuzilmasida muhim ahamiyatga ega boʻldi. U dastlab Tripolidagi iyolat („viloyat“) livalaridan („tuman“) birining markaziga aylantirilgan^[4]. Hamo Oʻrta yer dengizi sohili sharqidan Osiyoga oʻtadigan savdo yoʻllari uchun muhim markazga ham aylandi. Shaharda 1556-yildan beri mavjud boʻlgan Xon Rustum posho singari bir qancha xonlar (karvonsaroylar) qurilgan^[3]. Hamo voliysi 1692-yilda Usmonli imperiyasining qabilalarni joylashtirish dasturi doirasida turkman koʻchmanchilarini Hamo-Hims hududiga joylashtirish vazifasini yukladi^[5].

Keyin 18-asrda Damashq voliysi mulki tarkibiga kirdi.^[4]. Bu vaqtda Damashq voliylari Usmonlilar uchun Suriyaning boshqa qismlarini ham boshqargan Azmlar xonadoni edi. Ular Hamoda hashamatli qarorgohlar, jumladan Azm saroyi va Xon Asad poshoni qurdilar, bu karvonsaroylarni 1742-yilgacha Hamoni bir necha yil boshqargan Asad Posho al-Azm qurdirdi^[3]. Bu vaqtga kelib shaharda 14 ta karvonsaroy boʻlib, ular asosan chigit, paxta, jun va boshqa tovarlarni saqlash va tarqatish uchun foydalanilgan^[6]. 1864-yilda Viloyat qonuni qabul qilingandan soʻng, Hamo kattaroq Shom viloyatining bir qismi boʻlgan Hamo sanjagining poytaxti boʻldi (shahar koʻproq maʼmuriy vakolatlarga ega boʻldi)^[4]

Manbalar

1. „President al-Assad issues decrees on appointing new governors for eight Syrian provinces“. Syrian Arab News Agency (2022-yil 20-iyul). Qaraldi: 2022-yil 15-avgust.
2. „2023 official census“. cbss. Qaraldi: 2024-yil 3-yanvar.
3. Ring, 1996, p.318.
4. Dumper, Stanley, and Abu-Lughod, 2007, p.163.
5. Çakar, Enver „Les Turkmènes d’Alep à l’époque ottomane (1516–1700)“, . Aleppo and its Hinterland in the Ottoman Period / Alep et sa province à l'époque ottomane. Brill, 2019. ISBN 978-90-04-37902-2. p.25.
6. Reilly, 2002, p.72.

Adabiyotlar

• Dandamayev, Muhammad A. (1990). "Cambyses II". Encyclopaedia Iranica, Vol. IV, Fasc. 7. 726–729 b. http://www.iranicaonline.org/articles/cambyses-opers.
• Dumper, Michael; Stanley, Bruce E.; Abu-Lughod, Janet L. (2007), Cities of the Middle East and North Africa: A Historical Encyclopedia, ABC-CLIO, ISBN 9781576079195.
• Bruce, John Collingwood (1867), The Roman Wall: a historical, topographical, and descriptive account of the barrier of the lower isthmus, extending from the Tyne to the Solway, etc. With plates and maps, Longmans & Company.
• Grainger, John D. (2016), Syria: An Outline History, Pen and Sword, ISBN 9781473860834.
• Herzog, Johann Jakob; Schaff, Phillip (1911), The new Schaff-Herzog encyclopedia of religious knowledge: embracing Biblical, historical, doctrinal, and practical theology and Biblical, theological, and ecclesiastical biography from the earliest times to the present day, Funk and Wagnalls Company.
• Reilly, James (2002), A small town in Syria: Ottoman Hama in the eighteenth and nineteenth centuries, P. Lang, ISBN 9783906766904.
• Ring, Trudy; Berney, K.A.; Salkin, Robert M.; La Boda, Sharon; Watson, Noelle; Schellinger, Paul (1996), International Dictionary of Historic Places: Middle East and Africa, Routledge, ISBN 1-884964-03-6.
• Shatzmiller, Maya (1994), Labour in the medieval Islamic world, BRILL, ISBN 9789004098961.
• le Strange, Guy (1890), Palestine Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500, Committee of the Palestine Exploration Fund.
• Winckler, Onn (1998), Demographic developments and population policies in Baʻathist Syria, Sussex Academic Press, ISBN 1-902210-16-6.
• J.L. Whitaker (2008), „Hamah“, in Michael R.T. Dumper; Bruce E. Stanley (muh.), Cities of the Middle East and North Africa, Santa Barbara, USA: ABC-CLIO

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.