From Wikipedia, the free encyclopedia
Barbara Charline Jordan (1936-yil 21-fevral — 1996-yil 17-yanvar) amerikalik huquqshunos, oʻqituvchi va Fuqarolik huquqlari harakati yetakchisi boʻlgan siyosatchi edi[1]. U qayta qurishdan keyin Texas Senatiga saylangan birinchi afro-amerikalik va Amerika Qoʻshma Shtatlari Vakillar palatasiga saylangan birinchi janubiy afro-amerikalik ayol edi[2]. Jordan Richard Niksonga qarshi impichment jarayoni paytida Vakillar palatasining sudyalar qoʻmitasi tinglovlarida oʻzining maʼnoli ochilish bayonoti bilan mashhur edi[3]. 1976-yilda u Demokratik partiyaning milliy konventsiyasida nutq soʻzlagan birinchi afro-amerikalik va birinchi ayol boʻldi. U boshqa koʻplab mukofotlar qatorida Prezidentning „Ozodlik“ medali bilan taqdirlangan. U Texas shtati qabristoniga dafn etilgan birinchi afro-amerikalik ayol edi[4][5]. Jordan AQSh Immigratsiya islohoti komissiyasi raisi sifatidagi faoliyati bilan ham tanilgan.
Barbara Jordan | |
---|---|
Texasning 18-okrugidan AQSh Vakillar Palatasi a'zosi | |
Mansab davri 1973-yil 3-yanvar – 1979-yil 3-yanvar | |
Shaxsiy maʼlumotlari | |
Tavalludi |
Barbara Charline Jordan 1936-yil 21-fevral Xyuston, Texas, AQSh |
Vafoti |
1996-yil 17-yanvar (59 yosh) Ostin, Texas, AQSh |
Siyosiy partiyasi | Demokratik |
Taʼlim |
Janubiy Texas universiteti (BA) Boston universiteti (LLB) |
Barbara Charline Jordan Xyustonda, Texasning beshinchi okrugida tugʻilgan. Uning bolaligi cherkov hayotiga qaratilgan. Jordanning onasi cherkovda oʻqituvchi boʻlgan Arlyne Patten Jordan edi[6] va otasi Benjamin Jordan, baptist voiz edi. Onasi orqali Jordan Jim Crow davrida qora Texasliklarning saylov huquqidan mahrum qilinishidan oldin Texas Vakillar Palatasining soʻnggi afro-amerikalik aʼzolaridan biri boʻlgan Edward Pattonning nevarasi edi. Barbara Jordan uchta farzandning eng kichigi edi. Jordan Roberson boshlangʻich maktabida oʻqigan. U 1952-yilda Phillis Wheatley oʻrta maktabini imtiyozli diplom bilan tugatganlar qatorida boʻlgan[7].
Jordan 1962 va 1964-yillarda Texas Vakillar palatasi uchun saylovoldi kampaniyasini muvaffaqiyatsiz yakunladi[8]. U 1966-yilda Texas Senatida oʻrinni egallab, 1883-yildan beri Texasdagi birinchi afro-amerikalik shtat senatori va bu organda xizmat qilgan birinchi qora tanli ayol boʻldi. 1968-yilda Texas Senatida toʻliq muddatga qayta saylandi, u 1972-yilgacha xizmat qildi. U shtat senatining vaqtinchalik prezidenti lavozimini egallagan birinchi afro-amerikalik ayol boʻldi va bir kun, 1972-yil 10-iyunda Texas gubernatori vazifasini bajaruvchi sifatida ishladi[9][10].Jordan shtat gubernatori lavozimini egallagan birinchi afro-amerikalik ayol edi[11]. Texas qonunchilik palatasidagi faoliyati davomida Jordan 70 ga yaqin qonun loyihasiga homiylik qilgan yoki homiylik qilgan[12].
1972-yilda u AQSh Kongressining Vakillar palatasiga aʼzo boʻlib saylandi, bu palatada Texas shtatidan vakillik qilish uchun oʻz huquqi bilan saylangan birinchi ayol. U sobiq prezident Lindon B. Johnsondan keng koʻlamli yordam oldi va unga Vakillar Palatasining Adliya qoʻmitasidagi oʻrnini egallashga yordam berdi. 1974-yilda u Vakillar palatasi Adliya qoʻmitasi oldida Johnsonning vorisi boʻlgan prezident Richard Nixonning impichmentini qoʻllab-quvvatlagan televideniye orqali taʼsirchan nutq soʻzladi[13]. 1975-yilda u AQSh Kongressi Vakillar Palatasining oʻsha paytdagi spikeri Carl Albert tomonidan Demokratik boshqaruv va siyosat qoʻmitasiga tayinlangan.
AQSh Milliy arxivi Barbara Jordanni Kongressdagi birinchi LGBTQ+ ayol sifatida taʼrifladi[14]. Jordanning taxminan yigirma yillik sherigi 1960-yillarning oxirida Jordan bilan lagerda uchrashgan pedagogik psixolog Nancy Earl edi[15]. Earl vaqti-vaqti bilan Jordan uchun nutq muallifi boʻlgan[16] va keyinchalik 1973-yilda koʻp sklerozga chalinganida unga gʻamxoʻrlik qilgan[17]. Jordanning Xyuston Chronicle nekrologida Earl oʻzining „uzoq yillik hamrohi“ deb taʼriflangan boʻlsa[18] va boshqa manbalar Earl Jordanning bir jinsli sherigi ekanligini taʼkidlagan boʻlsa-da[18][19][17], ham Maʼlumki, ayol oʻzaro ishqiy munosabatda boʻlganligini ochiqchasiga aytgan[19][20].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.