From Wikipedia, the free encyclopedia
Ahmadiya 1889-yilda Hindistonning shimolida Mirzo Gʻulom Ahmad (1835-1908) taʼlimoti asosida vujudga kelgan islomiy diniy harakat boʻlib, u oʻzini Mahdiy va Masih sifatida Xudo tomonidan tayinlanganini daʼvo qilgan va oxirzamonda musulmonlar kutayotgan Masihdir.
2016-yil holatiga koʻra, Hamjamiyat Janubiy Osiyo, Gʻarbiy Afrika, Sharqiy Afrika va Indoneziyada kontsentratsiyalar bilan birgalikda dunyoning 209 mamlakatida tashkil etilgan. Jamiyat dunyoning deyarli barcha mamlakatlaridagi ozchilik musulmon guruhidir.
Baʼzi mamlakatlarda Ahmadiy musulmon boʻlish amalda noqonuniy hisoblanadi. Masalan, Pokistonda XX farmonga koʻra, Ahmadiylar oʻzlarini musulmon deb atashlari, islom eʼtiqodiga ochiq eʼtiqod qilishlari yoki oʻzlarining ibodat joylarini masjid deb atashlari mumkin emas. „Qadioniy“ diniy tuhmati Ahmadiy musulmonlariga qarshi qoʻllangan va jamiyat ham taʼqibga uchragan. Bu omillar birgalikda ham Jamiyatning oʻzi, ham mustaqil tashkilotlar uchun Ahmadiya aholisini hisoblashni qiyinlashtiradi. Shu sababli hamjamiyat „oʻnlab millionlar“ raqamini beradi, ammo, aksariyat mustaqil manbalar turlicha hisob-kitoblariga koʻra, Ahmadiya taʼlimoti aholi soni dunyo boʻylab kamida 10 dan 20 milliongacha boʻlib, budunyo musulmon aholisining taxminan 1 foizini tashkil qiladi.
Jahon xristian entsiklopediyasiga koʻra, Ahmadiya harakati 21-asr boshlarida eng tez rivojlanayotgan islomiy guruhdir.[n 1] Ahmadiya aholisi eng koʻp boʻlgan davlat Pokiston boʻlib, taxminan 4 million Ahmadiy musulmonlari bor.[1] Kichik xalqlarni hisobga olmaganda, Ahmadiy musulmonlarining musulmon aholisi orasida eng katta ulushi boʻlgan mamlakat Gana boʻlib, 16 % ni tashkil qiladi. Umumiy aholining eng yuqori foiziga ega boʻlgan mamlakat Syerra-Leone boʻlib, 8 foizdan oshadi.
Ahmadiya umumiy aholisi deyarli butunlay Xalifa boshchiligidagi Ahmadiya Musulmon Jamiyati (AMJ) deb ataladigan yagona, uyushgan va birlashgan harakat boshchiligida boshqariladi. Shuningdek, Lahor Ahmadiya Harakati ham mavjud boʻlib, tarixan ahamiyatli boʻlsa-da, Ahmadiya umumiy aholisining 0,2 % dan kamrogʻini tashkil etadi.[n 2]
Quyidagi xaritalar jadvalda keltirilgan maʼlumotlarni umumlashtiradi.
Quyidagi raqamlarda Ahmadiy musulmonlar soni va ularning mamlakatlar boʻyicha foizlari koʻrsatilgan. Ammo unda Ahmadiya mavjud boʻlgan barcha mamlakatlar roʻyxati keltirilmagan. Xususan, u Ahmadiylar koʻp boʻlgan bir qator davlatlarni sanab oʻtmaydi. Bunga Benin, Burkina Faso, Fil Suyagi qirgʻogʻi, Gvineya, Gambiya va bir qator arab davlatlari kiradi.
Davlatlar nomi | Ahmadiya
taʼlimotiga sigʻinadigan aholi soni |
Mamlakatdagi musulmonlar soniga (%) nisbatan ulushi | Mamlakat aholisiga nisbatan (%) ulushi | Ilova va manbalari |
---|---|---|---|---|
Algeria | 2,000 | < 0.1 | < 0.1 | [2][3] |
Argentina | 15,500 | 2.0 | < 0.1 | [4] |
Australia | 3,000 | 0.8 | < 0.1 | [5] |
Austria | 300 | 0.1 | < 0.1 | [6] |
Bangladesh | 100,000 | 0.1 | 0.1 | [7] |
Belarus | 30 | 0.2 | < 0.1 | [8] |
Belgium | 1,250 | 0.2 | < 0.1 | [9] |
Belize | 50 | 1.8 | < 0.1 | [10] |
Brazil | 20 | 0.1 | < 0.1 | [11] |
Bulgaria | 400 | < 0.1 | < 0.1 | [12] |
Kamerun | 430,000 | 12.0 | 2.2 | PRC[13] |
Canada | 25,000 | 2.5 | 0.1 | [14] |
Chad | 220,000 | 4.0 | 2.0 | PRC[13] |
Kongo Demokratik Respublikasi | 540,000 | 6.0 | 0.7 | PRC[13] |
Denmark | 600 | 0.3 | < 0.1 | [15] |
Egypt | 50,000 | 0.1 | < 0.1 | [16] |
Fiji | 2,000 | 3.6 | 0.3 | 1996 Census[n 3] |
France | 1,000 | < 0.1 | < 0.1 | [17] |
Germany | 45,000 | 0.9 | < 0.1 | [18][19][20] |
Ghana | 635,000 | 16.0 | 2.5 | PRC[13][n 4] |
Guatemala | 1,000 | 10 | < 0.1 | [21] |
Gvineya Bissau | 13,000 | 2.0 | 0.8 | PRC[13] |
Guyana | 200* | 0.4 | < 0.1 | [n 5] |
India | 1,000,000 | 0.6 | < 0.1 | [22][23] |
Indonesia | 400,000 | 0.2 | 0.2 | ARDA[24][25] |
Ireland | 500 | 1.2 | < 0.1 | [26] |
Israel | 2,200 | 0.2 | < 0.1 | [27] |
Italy | 500 | < 0.1 | < 0.1 | [28] |
Jamaica | 100 | 2.0 | < 0.1 | [29] |
Japan | 300 | 0.3 | < 0.1 | [30] |
Kazakhstan | 500 | < 0.1 | < 0.1 | [31] |
Kenya | 198,000 | 4.0 | 0.3 | PRC[13] |
Kyrgyzstan | 1,000 | < 0.1 | < 0.1 | [32] |
Lesotho | 350 | 35.0 | < 0.1 | AMC[33]:76 |
Liberia | 85,000 | 10.0 | 1.2 | PRC[13] |
Malaysia | 2,000 | < 0.1 | < 0.1 | [34] |
Mali | 260,000 | 2.0 | 1.6 | PRC[13] |
Marshall Orollari | 10 | 100.0 | < 0.1 | [35] |
Mauritius | 4,000 | 1.9 | 0.3 | [36] |
Mexico | 100 | 2.7 | < 0.1 | [37] |
Morocco | 500 | < 0.1 | < 0.1 | [38] |
Netherlands | 1,500 | 0.2 | < 0.1 | [39] |
New Zealand | 400 | 1.0 | < 0.1 | [40] |
Niger | 970,000 | 6.0 | 5.5 | PRC[13] |
Nigeriya | 2,840,000 | 3.0 | 1.3 | PRC[13] |
Norway | 1,600 | 1.0 | < 0.1 | [41] |
Pakistan | 600,000 — 4,900,000 | 0.3 — 2.2 | 0.3 — 2.2 | Various s[n 6] |
Poland | 38 | 0.2 | < 0.1 | [42] |
Russia | 50 | < 0.1 | < 0.1 | [31] |
Senegal | 116,000 | 1.0 | 0.9 | PRC[13] |
Sierra Leone | 500,000 | 12.0 | 8.1 | AMC |
Singapore | 200 | < 0.1 | < 0.1 | 1970s[43] |
Solomon Orollari | 1,000 | 50.0 | 0.2 | [n 7] |
Spain | 500 | < 0.1 | < 0.1 | [44] |
Suriname | 14,000 | 18.9 | 2.6 | 2012 Census[n 8] |
Esvatini | 250 | 12.5 | < 0.1 | AMC[33]:107 |
Sweden | 800 | 0.2 | < 0.1 | .[n 9] |
Switzerland | 800 | 0.2 | < 0.1 | [45] |
Tanzania | 2,540,000 | 15.0 | 4.5 | PRC[13] |
Thailand | 300 | < 0.1 | < 0.1 | AMC[46] |
Trinidad and Tobago | 500* | 0.7 | < 0.1 | [n 10] |
Tuvalu | 50 | 100.0 | 0.5 | 2005[47] |
Uganda | 192,000 | 4.0 | 0.5 | PRC[13] |
United Kingdom | 30,000 | 1.0 | < 0.1 | [48] |
United States | 15,000 | 0.6 | < 0.1 | [49] |
Zambia | 500 | 0.8 | < 0.1 | [50] |
Islom:
Boshqa dinlar:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.