From Wikipedia, the free encyclopedia
Wuhu (Weedy koʻli) — Xitoyning janubi-sharqidagi Anxuy provinsiyasidagi prefektura darajasidagi shahar. Yanszi daryosining janubi-sharqiy qirgʻogʻida joylashgan Wuhu janubi-sharqda Xuancheng, janubi-gʻarbda Chizhou va Tongling, shimoli-gʻarbda Xefei, shimoli-sharqda Maanshan shahri, sharqda Jiangsu provinsiyasi bilan chegaradosh va taxminan 90 km (56 mi) ga teng. Nankindan janubi-gʻarbda. Nankinning janubiy qismidagi urbanizatsiya tendensiyasi bilan Nankin, Maanshan va Wuhu oʻrtasidagi 10,660,000 dan ortiq aholiga ega boʻlgan konkurbatsiya qurilmoqda.
Wuhu 芜湖市 | |
|---|---|
| Prefektura darajasidagi shahar | |
 | |
| Aholisi (2020-yil) |
3,644,420 |
| Vaqt mintaqasi | UTCXitoy standart vaqti |
Prefektura darajasidagi Wuhu shahri 8 ta okrug darajasidagi boʻlinmalarni, shu jumladan 5 tuman, 1 okrug va 1 okrug darajasidagi shaharni boshqaradi[1].
| Ism | Soddalashtirilgan xitoy tili | Pinyin | Aholi | Pochta kodi |
|---|---|---|---|---|
| Jinghu tumani | 镜湖区 | Jinghu Qu | 478 658 | 241000 |
| Yijiang tumani | 弋江区 | Yìjiāng Qū | 422 620 | 241002 |
| Jiujiang tumani | 鸠江区 | Jiūjiang Qu | 721 521 | 241000 |
| Vanji tumani | míngān | Wānzhǐ Qū | 344 016 | 241100 |
| Fanchang tumani | 繁昌区 | Fáncāng Qū | 243 907 | 241200 |
| Nanling tumani | 南陵县 | Nanlin Xian | 431,148 | 241300 |
| Vuvey shahri | 无为市 | Wúwéi Shi | 817 997 |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2020-yilgi Xitoy aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Wuhuda jami 3,644,420 aholi istiqomat qiladi, ularning 1,622,799 nafari Jiujiang tumani, Jinghu tumani va Yijiang tumanlari hududida istiqomat qilgan. Shaharda 47 tadan ortiq etnik jihatdan ozchiliklarni tashkil etib, ularning eng koʻp qismi musulmonlardir. Shaharda 500 dan ortiq aholisi boʻlgan boshqa etnik tumanlar mavjud: Yi, Tujia, Miao, Chjuang va Manchu.
Mandarin — Xitoy tilining bir tarmogʻi boʻlgan, shaharlarda keng tarqalgan, okruglardagi baʼzi odamlar esa Vu xitoy tilida gaplashadi. Putonghua yoki standart mandarin odatda bu sohada ishlatilgan.
Wuhu kamida miloddan avvalgi 770 yildan beri yashab kelganligi maʼlum. U Sharqiy Vu tomonidan nazorat qilingan. Uch Qirollik davrida (milodiy 220-280) strategik muhim shaharga aylandi. Oʻsha paytda u Jiuzi (Chiu- 鸠兹)deb nomlangan. Ming sulolasi davrida Wuhu yirik savdo markazi va daryo portiga aylandi va shu vaqtdan boshlab guruch savdosi markazi sifatida tanildi.
1644-yilda Ming sulolasining soʻnggi imperatorlaridan biri boʻlgan Hongguang imperatori (yaxshiroq Fu shahzodasi nomi bilan tanilgan) Wuhuda yangi Qing sulolasi qoʻshinlari tomonidan qoʻlga olindi. Taypin qoʻzgʻoloni paytida Wuhu Taypin va imperator kuchlari oʻrtasida besh marta qoʻl almashadi. Shahar 1876-yilda shartnoma portiga aylandi va oʻsha vaqtdan beri savdo markazi boʻlib qoldi. Yanszi daryosi boʻyidagi shahar markazining koʻp qismi Britaniya konsessiyasida berilgan.
Guruch, yogʻoch va choy savdosi Wuhuda 1920—1930-yillardagi urush qoʻmondoni davrigacha, bu hududda qaroqchilar faol boʻlgan paytgacha gullab-yashnagan.
Ikkinchi Jahon urushining bir qismi boʻlgan Ikkinchi Xitoy-Yaponiya urushi boshida Wuhu 1937-yil 10-dekabrda Yaponiya tomonidan bosib olingan. Bu Nankin jangining debochasi boʻlib, Nankin qirgʻini bilan yakunlanadi. Yaponiya istilosi ostida Xitoy qarshilik jangchilari Wuhu atrofidagi koʻllarda yashirinib, qamishlar orasidan nafas olishdi.
Wuhuda ikkinchi jahon urushidan keyin toʻqimachilik sanoati, kemasozlik, qogʻoz fabrikalari rivojlanishi bilan asosiy sanoat tarmoqlari rivojlana boshladi. Shunga qaramay, Wuhu Xitoy Xalq Respublikasi tashkil topganidan keyin bir necha oʻn yillar davomida sanoat ishlab chiqarishida Maanshan va Tonglingdan orqada qolib, birinchi navbatda guruch, ipak, paxta, choy, bugʻdoy va tuxum savdosi boʻyicha tijorat markazi boʻlib qoldi. Biroq, soʻnggi yillardagi iqtisodiy yuksalish bilan Wuhu ishlab chiqarish markaziga aylandi.
2016-yil iyul oyida Nanling va Vuvey tumanlari kuchli yomg‘irdan jiddiy zarar ko‘rdi.
Shahar provinsiya poytaxti Xefeydan keyin Anxuydagi ikkinchi yirik iqtisodiyotdir. 2019-yilda Wuhu YaIM 361,826 milliard yuanga yetdi. Uning jon boshiga yalpi ichki mahsuloti 96533 yuanni (taxminan 13790 dollar) tashkil etdi[2].
1993-yilda ishga tushirilgan shahar shimolidagi Wuhu iqtisodiy va texnologik rivojlanish hududi Anhui provinsiyasidagi birinchi davlat darajasidagi iqtisodiy va texnologik rivojlanish hududlaridan biridir. Bu viloyatda yagona eksportni qayta ishlash zonasiga ega[3]. Chery Automobile va Anhui Conch Cement kompaniyasining bosh qarorgohi ushbu rivojlanish hududida joylashgan.
Wuhu — Yanszi daryosi boʻyida joylashgan beshinchi yirik port, Yuxikou Pier — Xitoydagi eng yirik ichki daryo koʻmir bandargohi hisoblanadi.
Shaharga 2021-yil 30-aprelda ochilgan Wuhu Syuanchjou aeroporti xizmat koʻrsatadi.
Wuhuda bitta Yanszi daryosi oʻtish joyi bor. 2000-yilda ochilgan Wuhu Yanszi daryosi koʻprigi G5011 Wuhu-Xefey ekspress yoʻli va Huainan temir yoʻlidan olib oʻtadi.
Vuhuga Anhui-Jiangxi, Nankin-Tongling va Huainan temir yoʻllari xizmat koʻrsatadi. Shanxaydan Wuxuga kelish uchun tezyurar poyezdda atigi 2,5 soat ketadi.
Vuhu temir yoʻl tranziti 2021-yil 3-noyabr va 28-dekabrda ochilgan ikkita liniyadan (1 va 2-qator) iborat[4][5].
Mashhur shoir Li Bay oʻzining soʻnggi umrini Wuhuda oʻtkazgan deyiladi. Li Bay Markaziy Osiyodagi qadimgi Ipak yo‘li shahri Suyabda tug‘ilgan va Xitoyning janubi-g‘arbiy qismida o‘sgan.
Tang sulolasi davrida (619-907) shoir Du Mu mashhur „Wuhuda qolish haqidagi fikrlar“ sheʼrini yozgan.
Wuhu shahridagi zavod temirdan ishlangan suratlar yasash boʻyicha mahalliy hunarmandchilikni amalga oshiradi. Song sulolasi davridagi (milodiy 1000-yillar) mahalliy voqealarni aks ettiruvchi Wuhu shahridagi mashhur tosh lavha taniqli xattot Mi Funing durdona asari hisoblanadi.
Wuhu va Anqing Yanszyan oshxonasining mashhur markazlari hisoblanadi. U chuchuk suv baliqlari va parranda goʻshtiga ixtisoslashgan boʻlib, maydalash, shakllantirish va boʻyashning maxsus usullariga ega.
Nyu-York Metodistlar Missiyasi Jamiyatining boshligʻi Virgil C. Xart 1881-yilda Wuxu shahriga shaharning birinchi metodist cherkovi va Gʻarb uslubidagi kasalxonani qurish uchun mulk sotib olish niyatida keladi. Xart konsullik va dengiz bazasini qurishni istagan inglizlar oldida Yichisan tepaligini himoya qila oldi. Yichisan kasalxonasi Anhuining eng qadimgi gʻarbiy kasalxonasidir. Doktor Edgerton X. Xart (VC Xartning toʻngʻich oʻgʻli) 1895-yilda kasalxona direktori boʻldi va 1913-yil aprel oyida vafotigacha shu lavozimda ishladi[6] Kerolin Maddok 1904-yil oktyabr oyida Wuhu shahriga umumiy kasalxonaning bosh hamshirasi boʻlib xizmat qilish uchun keldi. Kerolin Maddok 1907-yil oktyabr oyida doktor Edgerton Xartga turmushga chiqdi. 1909-yilda Karolin va boshqa toʻrtta hamshira Xitoyning hamshiralar uyushmasini tashkil etdi va u uning birinchi prezidenti boʻlib ishladi; bu assotsiatsiya hali ham Xitoyning hamshiralik kasbini ifodalaydi[7][8].
Uxu shahridagi bir nechta joylar Xitoyning asosiy milliy tarixiy va madaniy yodgorliklari roʻyxatiga kiritilgan. Ularga 广济寺 ibodatxonasi kiradi), buddistlar ibodatxonasi dastlab Tang sulolasi davridagi boʻlib, unda Shimoliy Song sulolasidan boʻlgan Chje pagodasi joylashgan.
Roʻyxatga kiritilgan boshqa yodgorliklar 19-asrga toʻgʻri keladi, oʻshanda Vuhu Britaniyaning shartnoma porti boʻlgan. Ular orasida Avliyo Jozef sobori, sobiq Britaniya konsulligi joylashgan joy, Yantszi daryosidagi sobiq bojxona binosi va sobiq Sent-Jeyms o‘rta maktabi joylashgan[9].
Kōchi, Kōchi Prefecture, Japan
Pavia, Lombardy, Italy
Torrejón de Ardoz, Madrid, Spain
West Covina, California, United StatesSeamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
