Marsel Provans aeroporti

Marsel Provans aeroporti (fransuzcha: Aéroport Marseille-Provence) (IATA: MRS, ICAO: LFML) – Fransiyaning Marsel shahridan 27 km (17 milya) shimoli-gʻarbda, Provence-Alpes-Côte d’Azur mintaqasidagi Bouches-du-Rhône departamentining Marignane hududida joylashgan xalqaro aeroport. Aeroportning ichki hududlari Gapdan Arlesga va Tulondan Avignon prefekturalarigacha choʻziladi.

Marsel Provans aeroporti Aéroport Marseille-Provence Advanced Landing Ground (ALG) Y-14
IATA kodi: MRS – ICAO kodi: LFML
Qisqacha bayon
Aeroport turi		Fuqarolik
Operator		Marsel provinsiyasi Savdo-sanoat palatasi
Xizmat doirasi		Marsel
Joylashuvi		Marignane, Bouches-du-Rhône, Fransiya
Ochilgan		22-oktyabr, 1922-yil (101 yil avval) (1922-10-22)
Markazi		Air France
Dengiz sathidan balandligi		70 ft / 21 m
Koordinatalari		43°26′12″N 05°12′54″E
Vebsayti		marseille-airport.com
Xaritas
Fransiya xaritasida Provence-Alpes-Côte d’Azur mintaqasi Fransiya xaritasida Provence-Alpes-Côte d’Azur mintaqasi
LFML Airport in Provence-Alpes-Côte d’Azur region
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari
	Uzunligi		Yuzasi
	m	ft
13L/31R	3,500	11,483	Asfalt
13R/31L	2,370	7,776	Asfalt
Maʻlumotlar (2019)
Yoʻlovchilar soni			10,151,743
Yoʻlovchilar sonining oʻzgarishi 18-19			8,1%
Yuk (tonna)			56,132
Manba: French [1]

Tarixi

Aeroportning havodan koʻrinishi

Roʻyxatdan oʻtish zali

Apron koʻrinishi

Aeroport ilgari Marsel-Marignan aeroporti nomi bilan atalgan, 1934-yildan beri Marsel-Provans aeroporti Savdo-sanoat palatasi (SSP) tomonidan boshqariladi^[2].

1920 va 1930-yillarda Marignane uchuvchi kema (suvga qoʻnuvchi samolyot)lar uchun Fransiyaning asosiy aeroportlaridan biri edi. U hatto qisqa vaqt ichida Pan American World Airways Clipper uchuvchi kemalari uchun terminal boʻlib xizmat qilgan^[3]. PanAmdan boshqa uchuvchi kema operatorlari Aéropostale va Air Union edi, Air Union 1931-yilda Antibga koʻchib oʻtdi. Marignaneda Lioré et Olivier fransuz kompaniyasining gidroplanlar ishlab chiqarish zavodi ham boʻlgan^{[manba kerak]}.

Antuan de Sent-Ekzyuperi "Shamol, qum va yulduzlar" asarining 8-bobida Tunisga yoʻl olishdan oldin yonilgʻi quyish uchun Marignane aeroportiga qaytishini tasvirlagan. Ekzyuperining eng shoh asari "Kichkina shahzoda" asarida ushbu samolyotning halokatli qoʻnishini tasvirlagan.

2006-yil sentyabr oyida aeroport arzon aviakompaniyalar uchun yangi MP2 terminalini ochdi. 2013-yilda aeroport hududida xarid qilish va ovqatlanish zonalari kengaytirildi, ular orasida 30 ta yangi doʻkon va restoranlar, xususan 1997-yildan beri Fransiyadagi birinchi Burger King restorani ham bor^[4][5].

Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar

Yoʻlovchi tashish

Quyidahi aviakompaniyalar Marsel Provans aeroportidan muntazam va charter reyslarni amalga oshiradi:

Aviakompaniya	Manzillar
Aegean Airlines	Mavsumiy: Afina, Iraklion
Aer Lingus	Mavsumiy: Dublin[6][7]
Air Algérie	Annoba, Batna, Bejaya, Jazoir Jijel, Qusantina, Vahron, Shlef Mavsumiy: Tilimsan[8]
Air Arabia	Qohira[9]
Air Austral	Saint-Denis de la Réunion Mavsumiy: Dzaudzi[10]
Air Corsica, Fransiya	Ayachcho, Bastiya, Kalvi, Figari
Air France	Parij–Orli, Parij–Sharl de Goll Mavsumiy: Afina, Biarritz[11], Iraklion[12], Jazoir, Korfu[13], Santorini[12], Tunis[14]
Air Senegal	Dakar–Diass[15]
Air Serbia	Mavsumiy: Belgrad[16]
Air Transat, Kanada	Montreal–Tryudo[17]
Austrian Airlines	Mavsumiy: Vena[18]
British Airways	London–Hitrou[19]
Brussels Airlines	Brussel
Corsair International, Fransiya	Dzaudzi, Mavritsiya, Saint-Denis de la Réunion
easyJet	Bazel/Mulhouse[20], Bordo, Lissabon[21], London–Gatvik Mavsumiy: Bristol
El Al, Isroil	Tel-Aviv
Ethiopian Airlines	Addis-Abeba ( Efiopiya)
Eurowings, Olmoniya	Dusseldorf
flynas	Jidda[22]
Iberia	Madrid
KLM	Amsterdam[23]
Lufthansa	Frankfurt, Myunxen
Luxair	Mavsumiy: Luksemburg[24]
Nouvelair	Monastir[25]
Pegasus Airlines	Istanbul–Sabiha Goʻkchen
Royal Air Maroc	Kasablanka, Marokash, Oujda, Rabot[26]
Ryanair	Agadir, Alikante, Bergamo, Berlin[27], Bolonya, Bordo, Bove, Budapesht, Buxarest–Otopeni, Dublin, Eyndxoven, Es-Suveyra, Fos, Kataniya, Krakov, La Rochelle[28], Lill, Lissabon, London–Stansted, Luksemburg[27], Madrid, Malaga, Malta, Marokash, Nador, Nant, Oujda, Palermo, Pafos, Portu, Praga, Rabot, Rim–Fiumichino, Santiago de Compostela, Seville, Tanjer, Tel-Aviv, Tetuan, Valensiya, Varzazat, Sharlerua Mavsumiy: Amman–Qirolicha Aliya[27], Bari, Bristol[29], East Midlands, Edinburg, Faro[30], Funchal[31], Glazgo–Prestvik[32], Ibiza, Korfu, Lanzarote[27], Manchester, Menorka, Neapol[33], Palma de Mallorka, Rodos[34], Tenerife–Janub[27], Tur[35], Treviso[34], Venetsiya, Zadar ( Xorvatiya ), Xanya, Shannon[28][36]
Sky Express, Gretsiya	Mavsumiy: Iraklion[37]
SunExpress, Turkiya	Mavsumiy: Antaliya, Izmir[38]
Swiss International Air Lines	Syurix[39]
TAP Air Portugal	Lissabon
Transavia	Brest[40], Dakar–Diass, Nant[41], Ren Mavsumiy: Jerba[42], Kasablanka[42], Lill, Marokash[42], Monastir[43], Tunis, Yerevan
Tunisair	Jerba, Monastir, Tunis
Turkish Airlines	Istanbul[44]
Twin Jet, Fransiya	Metz/Nansi, Milan–Malpensa, Pau, Strasburg[45]
Volotea, Ispaniya	Fuerteventura, Kan, Qusantina[46], Ren, Setif, Strasburg, Tilimsan, Vahron[46], Venetsiya Mavsumiy: Afina, Annoba, Barselona[47], Bejaya[48], Biarritz, Brest[49], Dubrovnik ( Xorvatiya ), Gran Kanariya[50], Iraklion, Kalyari, Kopengagen[51], Lanzarote[52], Menorka, Mikonos, Olbiya[53], Palma de Mallorka, Santorini, Split ( Xorvatiya )[54], Tenerife–Janub[55]
Vueling, Ispaniya	Barselona, Jazoir

Yuk tashish

Aviakompaniya	Manzillar
ASL Airlines France[56]	Ayachcho, Bastiya, Nitsa, Parij–Sharl de Goll, Ren
UPS Airlines, AQSh[57]	Kyoln/Bonn

Statistika

Marsel aeroporti yoʻlovchi tashish boʻyicha beshinchi, yuk tashish boʻyicha esa uchinchi eng gavjum fransuz aeroporti hisoblanadi^[58]. 2012-yilda aeroport 8 295 479 nafar yoʻlovchiga xizmat koʻrsatib (bir yil oldinga nisbatan 12,7% oʻsish), Yevropadagi yoʻlovchilar oqimining oʻsishi boʻyicha toʻrtinchi oʻrinni egalladi^[59]. Marsel Provans aeroporti Air France uchun havo tuguni hisoblanadi. 2013-yil yozida aeroport 132 ta muntazam yoʻnalishlarga xizmat koʻrsatdi, bu Fransiyadagi Parij aeroportlaridan keyingi eng koʻp yoʻnalishga ega aeroport hisoblanadi^[60].

Yer usti transporti

Aeroportga TER temir yoʻl kompaniyasining Vitrolles Marsel Provans aeroporti vokzali xizmat koʻrsatadi. Aeroport va vokzal oʻrtasida jamoat avtobusi ishlaydi.

Boshqa imkoniyatlari

• Aeroport Fransiya IIVning havo yongʻinga qarshi boʻlinmasi Sécurité Civile kompaniyasining asosiy bazasi edi^[61]. ** Sécurité Civilning bu bazasi hozirda yaqin atrofdagi Nîmes-Garons aeroportiga koʻchirilgan.
• Airbus Helicopters kompaniyasining bosh ofisi aeroport hududida joylashgan.

Baxtsiz hodisalar va falokatlar

• 1948-yil 4-fevralda Air France aviakompaniyasining SNCASE Languedoc P/7 F-BATK samolyoti taʼmirlanib boʻlmaydigan darajada shikastlandi^[62].
• 1950-yil 30-iyulda Air France aviakompaniyasining SNCASE Languedoc P/7 F-BCUI samolyoti qoʻnish chogʻida tag qismi qulab tushdi va iqtisodiy taʼmirlanib boʻlmaydigan darajada shikastlandi^[63].
• 1989-yil 6-fevralda Vickers Vanguard F-GEJE aviakompaniyasi tomonidan amalga oshirilgan Inter Cargo Service 3132-reysi parvoz paytida halokatga uchradi. Uch ekipaj aʼzosi halok boʻlgan, bortda yoʻlovchilar boʻlmagan^[64].
• 1994-yil 24-dekabrda Air France aviakompaniyasining 8969-reysi Jazoirdagi Huari Bumediyen aeroportida Qurolli islomiy guruhning toʻrt nafar aʼzosi tomonidan bortida 236 yoʻlovchi va ekipaj aʼzolari bilan oʻgʻirlab ketildi va 26-dekabr kuni Marselga yetib keldi. 15 soatlik muzokaralar soʻng, GIGN fransuz maxsus kuchlari samolyotga bostirib kirdi. Otishmada uch nafar ekipaj aʼzosi, 13 nafar yoʻlovchi va GIGNning toʻqqiz nafar xodimi jarohatlandi, toʻrt nafar bosqinchining barchasi halok boʻldi. Terrorchilar qoʻlga olgan Airbus A300B2-1C F-GBEC samolyoti hisobdan chiqarildi.

Manbalar

1. „Pari réussi pour l'aéroport de Marseille – Air&Cosmos“. Air-cosmos.com (2014-yil 19-may). 2013-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
2. „Official website: Key facts & figures“. Marseille-airport.com. 2016-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
3. „Pan American B-314 Clipper Flights“. Bluegrassairlines.com.
4. „Marseille Provence Airport unveils brand new commercial offer“. TheMoodieReport.com.
5. „La recette de Burger King pour faire son come-back dans l'Hexagone“ (fr). Capital.fr (2013-yil 21-fevral). 2016-yil 27-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
6. „Aer Lingus Official Website“. Aer Lingus Group DAC (2021-yil 25-iyun). Qaraldi: 2021-yil 25-iyun.
7. „Aer Lingus Timetable“. aerlingus.com. Qaraldi: 2021-yil 5-oktyabr.
8. „Air Algerie proposes new French routes in S17“. Routesonline.com. Qaraldi: 2018-yil 19-iyul.
9. „Air Arabia Egypt launches new route between Cairo and Marseille“. Air Arabia Egypt launches new route between Cairo and Marseille. Qaraldi: 2022-yil 24-dekabr.
10. „Air Austral adds Mayotte-Marseille link“. Routesonline.
11. Liu, Jim „Air France S20 Short-Haul Network additions as of 28JAN20“. Routesonline. Qaraldi: 2020-yil 29-yanvar.
12. „Marseille Provence : 9 lignes saisonnières avec Air France cet été – ACTU AERO /// AAF“. Actu-aero.fr (2022-yil 2-mart). Qaraldi: 2022-yil 23-mart.
13. „Summer 2021: Air France increases services to leisure destinations in France, Europe and North Africa“ (2021-yil 8-aprel).
14. „Air France renforce ses vols avec la Tunisie“. Visas Voyages Algérie (2022-yil 6-iyun). Qaraldi: 2022-yil 7-iyun.
15. „Air Senegal schedules Barcelona / Marseille launch in Dec 2019“. routesonline.com. Qaraldi: 2018-yil 2-oktyabr.
16. https://www.airserbia.com/en/footer_menu/corporate/news/news?id=955 Andoza:Bare URL inline
17. „Air Transat Unveils Its Ambitious Winter 2022-2023 Program“. Yahoo Finance. 2022-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-may.
18. https://www.austrianairlines.ag/en/2022/11/09/austrian-airlines-opens-seven-new-destinations-next-summer/ Andoza:Bare URL inline
19. „Binter Canarias desembarca en Francia e Italia“ (2021-yil 8-aprel).
20. Easy Jet
21. „EasyJet lança 13 novas rotas a partir de Lisboa“ (2022-yil 27-iyul).
22. „Connectivity Scheme Fuels Flynas' International Growth“.
24. „Luxair reveals four new routes for this summer“. anna.aero (2020-yil 8-iyun). 2022-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
25. „NOUVELAIR TUNISIE NS23 NETWORK ADDITIONS“.
26. „Royal Air Maroc Adds New Rabat – Europe Routes from late-Oct 2015“. Airlineroute.net. Qaraldi: 2018-yil 19-iyul.
27. „Ryanair“.
28. „Ryanair annonce dix nouvelles destinations depuis l'aéroport Marseille-Provence“ (2022-yil 10-mart).
29. „Ryanair announces biggest-ever Bristol schedule for summer 2023“.
30. https://www.aeroroutes.com/eng/230918-frnw23
31. https://www.aeroroutes.com/eng/230918-frnw23
32. „Ryanair route map | Our European destinations“.
33. https://www.aeroroutes.com/eng/230918-frnw23
34. „De nouvelles destinations cet hiver au départ de Marseille avec Ryanair“ (2022-yil 18-noyabr).
35. https://www.aeroroutes.com/eng/230918-frnw23
36. https://www.aeroroutes.com/eng/230918-frnw23
37. „New carrier to land in Marseille Provence this summer!“ (2022-yil 31-yanvar).
38. Casey, David „SunExpress Schedules New Summer Routes“. Routesonline. Qaraldi: 2022-yil 19-yanvar.
39. „SWISS makes a move for Marseille by adding direct flights from Zurich“. Anna.aero (2018-yil 25-aprel). Qaraldi: 2018-yil 19-iyul.
40. „La compagnie aérienne Transavia va ouvrir 4 nouvelles lignes au départ de Brest“. France Bleu (2021-yil 2-fevral).
41. Liu, Jim „Transavia France adds new domestic routes from Nov 2020“. Routesonline. Qaraldi: 2020-yil 23-sentyabr.
42. „Cet hiver, Transavia ouvre 3 nouvelles lignes internationales au départ de Marseille - Région - Société - Maritima.Info“ (2022-yil 23-avgust). 2022-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 29-sentyabr.
43. Flight search Transavia
44. „Istanbul NEW Airport Review I One Mile At A Time“. One Mile at a Time (2019-yil 9-aprel).
45. „TwinJet NS23 Network Additions“. Aeroroutes. Qaraldi: 2023-yil 18-may.
46. Pearson, James „Volotea Swoops Into Algerian Market Gap Left By Aigle Azur Collapse“. Simpleflying.com (2021-yil 12-mart). Qaraldi: 2022-yil 23-mart.
47. „Volotea adds Marseille - Barcelona service from July 2022“. AeroRoutes (2022-yil 24-iyun). Qaraldi: 2022-yil 24-iyun.
48. „VOLOTEA - Vuelos baratos, ofertas y billetes de avión a Europa“ (2022-yil 23-iyun).
49. „Aéroport Marseille Provence: Volotea ouvre trois nouvelles lignes“.
50. „Volotea unirá Gran Canaria con tres ciudades francesas a partir de noviembre“ (2022-yil 7-iyul).^{[sayt ishlamaydi]}
51. „Volotea vola a Copenaghen“ (2022-yil 13-oktyabr).
52. „Volotea W18 new routes as of 02AUG18“. Routesonline.
53. „Volotea, è Olbia la più grande base italiana nel 2023. Scalza Venezia“ (2023-yil 26-yanvar).
54. „Volotea S17 New routes as of 14OCT16“. Routesonline.com. Qaraldi: 2018-yil 19-iyul.
55. Liu, Jim „Volotea outlines post-COVID 19 network expansion in S20“. Routesonline. Qaraldi: 2020-yil 25-may.
56. „Réseau cargo | ASL Airlines France“. www.aslairlines.fr. 2016-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
57. airlineroutemaps.com retrieved 23 August 2020
58. „Les 10 aéroports français les plus fréquentés en 2011 – JDN Business“ (fr). Journaldunet.com (2012-yil 30-mart).
59. „Marseille-Provence bat tous les records avec 8,3 millions de passagers en 2012“. Tourmag.com.
60. „L'aĂŠroport Marseille Provence proposera 132 lignes rĂŠgulières cet ĂŠtĂŠ“ (fr). Mediaterranee.com (2013-yil 10-aprel).
61. „Google Maps“. Google Maps (1970-yil 1-yanvar).
62. „F-BATK Hull-loss description“. Aviation Safety Network. Qaraldi: 2014-yil 27-fevral.
63. „F-BCUI Accident description“. Aviation Safety Network. Qaraldi: 2014-yil 27-fevral.
64. „Accident description“. Aviation Safety Network. Qaraldi: 2009-yil 9-oktyabr.

Havolalar

• Marsel Provans aeroporti rasmiy sayti, ingliz va fransuz tillarida
• Union des Aéroports Françaisdagi Aéroport de Marseille-Provence sahifasi (fransuzcha)