Liberiya prezidenti
From Wikipedia, the free encyclopedia
Liberiya Respublikasi prezidenti Liberiya davlati va hukumati rahbaridir. Prezident ijroiya hokimiyati rahbari va Liberiya Qurolli Kuchlarining bosh qoʻmondoni vazifalarini bajaradi.
Liberiya Respublikasi prezidenti | |
![]() | |
Amaldagi shaxs: | George Weah |
Rahbarlik qiladi: | 2018-yil 22-yanvar |
Vakolat muddati: | olti yil, ikkinchi muddatga nomzod boʻla oladi |
Sayt: | Rasmiy sayt |
1847-yilda Liberiya mustaqillikka erishgunga qadar Liberiya Hamdoʻstligida ijro etuvchi hokimiyatni Liberiya gubernatori boshqargan. Ushbu rahbar Amerika mustamlakachilik jamiyati tomonidan tayinlangan. 1847-yilgi Konstitutsiya gubernatorlikning ijro etuvchi vakolatlarini prezidentlikka oʻtkazdi. Bunda asosan Qoʻshma Shtatlar prezidentligidan namuna olingan.
1847-yildan 1980-yilgacha prezidentlik lavozimini faqat ameriko-liberiyaliklar, Liberiyaga koʻchib kelganlar va ularning avlodlari egallagan. Respublikachilar partiyasi va Haqiqiy viglar partiyasidan iborat boʻlgan dastlabki ikki partiyaviy tizim 1878-yilda tugagan. Oʻshanda Anthony W. Gardinerning saylanishi haqiqiy viglar boshchiligidagi 102 yillik bir partiyaviy tizimning boshlanishi edi. 1980-yilda Samuel Doe boshchiligidagi norozi armiya zobitlari amalga oshirgan davlat toʻntarishidan soʻng Haqiqiy viglarning bir partiyaviy boshqaruvi tugab, prezidentlik oʻrni 1985-yilgi umumiy saylovlarda Doe saylangunga qadar boʻshab qoldi. Bundan tashqari, prezidentlik lavozimi 1990-yilda Doe agʻdarilib, oʻldirilganidan soʻng boshlangan birinchi Liberiya fuqarolar urushi davrida yetti yilga va 2003-yilgi Ikkinchi Liberiya fuqarolar urushi tugaganidan keyin yana ikki yilga boʻshab qoldi.
1986-yilgi Konstitutsiyaga koʻra, prezident saylov huquqiga ega boʻlganlar tomonidan toʻgʻridan-toʻgʻri olti yillik muddatga saylanadi va yana bir marta qayta saylanishi mumkin. Umuman olganda, 25 kishi, jumladan, Afrikada birinchi saylangan ayol davlat rahbari Ellen Johnson Sirleaf prezident lavozimida ishlagan. 2018-yil 22-yanvarda George Weah Liberiyaning yigirma beshinchi va amaldagi prezidenti sifatida qasamyod qildi.