George Weah

George Tawlon Manneh Oppong Ousman Weah (talaffuzi: Jorj Taulon Manne Oppon Usmon Vea, /ˈwiːə/; 1-oktyabr 1966) – liberiyalik siyosatchi va sobiq professional futbolchi, 2018-yildan 2024-yilgacha Liberiya prezidenti lavozimida ishlagan. Prezidentlikka saylanishidan oldin Montserrado okrugidan senator boʻlib ishlagan. 2003-yilda yakunlangan 18 yillik professional futbolchilik faoliyatida hujumchi sifatida oʻynadi. Davlat rahbari boʻlgan birinchi afrikalik sobiq professional futbolchi hisoblanadi.

George Weah
Liberiya Prezidenti
Mansab davri 2018-yil 22-yanvardan – 2024-yil 22-yanvargacha
Vitse-prezident	Jewel Howard Taylor
Oʻtmishdoshi	Ellen Johnson Sirleaf
Vorisi	Joseph Boakai
Liberiya Senati a’zosi
Mansab davri 2015-yil 14-yanvardan – 2018-yil 22-yanvargacha
Oʻtmishdoshi	Joyce Musu Freeman-Sumo
Vorisi	Saah Joseph
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	George Tawlon Manneh Oppong Ousman Weah 1-oktyabr 1966-yil (1966-10-01) (58 yosh)[1] Monroviya
Siyosiy partiyasi	Demokratik
Turmush oʻrtogʻi	Clar Weah
Bolalari	George va Timothy

Faoliyatini vatani Liberiyada boshlaganidan soʻng, Vea 14 yilni Fransiya, Italiya va Angliya klublarida oʻtkazdi. Arsène Wenger uni ilk bor Yevropaga olib keldi va 1988-yilda „Monako“ bilan shartnoma imzoladi. Vea 1992-yilda „Paris Saint-Germain FC“ga koʻchib oʻtdi va 1994-yilda Birinchi Ligada gʻolib chiqdi. 1994-95 UEFA Chempionlar Ligasining eng yaxshi toʻpurari boʻldi. U 1995-yilda „Milan“ bilan shartnoma imzoladi va u yerda toʻrtta muvaffaqiyatli mavsum oʻtkazdi. Ikki marta A Seriya gʻolibi boʻldi. Faoliyatining oxirlarida Premyer-ligaga oʻtdi va „Chelsi“, „Manchester Siti“da oʻynadi, birinchisida Angliya kubogini qoʻlga kiritdi, 2001-yilda „Marsel“ uchun oʻynash uchun Fransiyaga qaytib keldi. U faoliyatini 2003-yilda „Al Jazira“ bilan yakunladi. FourFourTwo Weahni hech qachon UEFA Chempionlar Ligasida gʻolib boʻlmagan eng yaxshi futbolchilardan biri deb atadi.

Vea Liberiyani xalqaro miqyosda himoya qilgan, oʻz mamlakati uchun 75 oʻyinda gʻalaba qozongan va 18 gol urgan va ikki marta Afrika Millatlar Kubogida oʻynagan. Shuningdek, u 2018 yilda xalqaro oʻrtoqlik oʻyini oʻtkazgan, u yerda uning 14-raqamli libosi nafaqaga chiqqan edi. Jahon chempionatida hech qachon oʻynamagan eng yaxshi oʻyinchilardan biri sifatida koʻrilgan.

Hamma zamonlarning eng buyuk afrikalik futbolchilaridan biri sifatida eʼtirof etilgan Vea 1995-yilda FIFA tomonidan „Yilning eng yaxshi futbolchisi“ deb topildi va „Oltin toʻp“ni qoʻlga kiritdi va Afrika davlatini xalqaro miqyosda himoya qilgan holda ushbu sovrinlarni qoʻlga kiritgan birinchi va yagona futbolchi boʻldi. 1989, 1994 va 1995 yillarda Afrikada yilning eng yaxshi futbolchisi, 1996-yilda esa Afrikaning asrning eng yaxshi futbolchisi deb topilgan. Oʻzining tezlashuvi, tezligi, gol urishi va yakuniy natijaga erishishi bilan mashhur boʻlgan Weah FIFA tomonidan „hozirgi koʻp funktsiyali hujumchilarning kashfiyoti“ deb taʼriflangan. 2004-yilda FIFA 100 roʻyxatiga dunyoning eng zoʻr tirik futbolchilari roʻyxatiga kiritildi.

Vea futboldan ketganidan keyin Liberiyada siyosatga kirishdi. Demokratik oʻzgarishlar uchun Kongressni tuzdi va 2005-yilgi saylovlarda prezidentlikka muvaffaqiyatsiz ishtirok etdi va ovoz berishning ikkinchi bosqichida Ellen Jonson Serlifga yutqazdi. 2011-yilgi saylovda u Uinston Tubman bilan birga vitse-prezidentlik uchun muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Keyinchalik Veah 2014 yilgi saylovlarda Montserrado okrugi uchun Liberiya Senatiga saylangan. Vea 2017-yilgi saylovda amaldagi vitse-prezident Jozef Boakai ustidan gʻalaba qozonib, Liberiya prezidenti etib saylangan va 2018-yil 22-yanvarda qasamyod qilgan.^{[2][3][4][5][6]}.

Manbalar

1. „FIFA Magazine – An idol for African footballers“. FIFA. 19-iyul 2006da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-dekabr]] 2006. (Wayback Machine saytida 2006-07-19 sanasida arxivlangan)
2. „Peleʻs list of the greatest“. BBC Sport (4-mart]] 2004). Qaraldi: 15-iyun]] 2013.
3. Liberiaʼs election threatens its fragile stability ʻʻFinancial Timesʻʻ, 8-aprel]] 2016
4. „Weah maintains lead in Liberia electionʼs early results“. ABC News, 10-oktyabr]] 2017
5. „Liberia: George Weah sworn in as president“. Al Jazeera. Retrieved 22-mart 2018
6. Africaʻs Football Legends. Xlibris Corporation, 8-sentyabr]] 2009. ISBN 978-1-4415-7657-6.Andoza:Self-published inline