From Wikipedia, the free encyclopedia
Gerxard Myuller (nemischa: Gerxard „Gerd“ Myuller)—Gʻarbiy Germaniyalik futbolchi. Jahon,Yevropa va 3 karra Yevropa Chempionlar kubogi gʻolibi.Gerd Myuller 1945-yil 3-noyabrda Germaniyaning AQSH armiyasi egallab turgan qismi Bavariyaning Nyordlingen hududida tavallud topgan."Bavariya" va Germaniya terma jamoasida hujumchi sifatida oʻynagan. Futbol tarixidagi eng yaxshi toʻpurarlardan biri.[2]
Shaxsiy maʼlumot | |||
---|---|---|---|
Toʻliq ismi | Gerhard Müller | ||
Tavallud sanasi | 3-noyabr 1945-yil | ||
Tavallud joyi | Nördlingen, Southwest zone, Allied-occupied Germany | ||
Vafot sanasi |
15-avgust 2021-yil (75 yoshda) | ||
Vafot joyi | Wolfratshausen, Germany | ||
Boʻyi | 1.76 m[1] | ||
Ampluasi | Striker | ||
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar | |||
1958–1963 | 1861 Nördlingen | ||
Professional faoliyati* | |||
Yillar | Jamoa | Isht. | (Gol.) |
1963–1964 | 1861 Nördlingen | 31 | (51) |
1964–1979 | Bayern Munich | 453 | (398) |
1979–1981 | Fort Lauderdale Strikers | 71 | (38) |
Total | 555 | (487) | |
Milliy terma jamoa | |||
1966 | West Germany U23 | 1 | (1) |
1966–1974 | West Germany | 62 | (68) |
Boshqargan klublari | |||
1992–2014 | Bayern Munich II (assistant) | ||
Xalqaro medallar | |||
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat) |
G'arbiy Germaniya terma jamoasi bilan xalqaro miqyosda 62 ta oʻyinda 68 ta gol urgan. Klub darajasida „Bavariya“ safida 15 yil davomida milliy chempionatda 427 ta oʻyinda 365 ta gol urdi. Yevrokuboklarda 74 ta oʻyinda 65 ta gol urdi. Myullar eng yaxshi 48 ta oʻyinchiga qaraganda kam oʻyin oʻtkazganiga qaramay eng yaxshi toʻpurarlar roʻyxatida 21-oʻrinni egallab turibdi. Eng yaxshi toʻpurarlar orasida u har bir oʻyinda gol urish boʻyicha uchinchi oʻrinni egallab turibdi.
1970-yil Myuller Yevropaning eng yaxshi futbolchisi deb topildi. „Bavariya“ bilan muvaffaqiyatli mavsumdan soʻng u 1970-yilgi Jahon chempionatida 10 ta gol urib musobaqaning eng yaxshi toʻpurari sifatida „Oltin butsa“ni qoʻlga kiritdi.1972-yilda Yevropa chempionatida u finalda ham 2 ta gol urib eng yaxshi toʻpurarga aylandi. Ikki yil oʻtgach u Jahon chempionatida 4 ta gol urdi bu gollardan biri finaldagi gʻalaba golidir.
Mundiallarda 14 ta gol urgan Myuller 32 yil davom etgan rekordni oʻrnatdi.(Uning rekordi avval braziliyalik Ronaldo tomonidan, keyin esa hamyurti Miroslav Kloze tomonidan rekord yangilangan)[3].1999-yilda u Yevropaning „Asrning eng yaxshi futbolchisi“ tanlovida 9-oʻrinni egalladi.Xalqaro futbol tarixi va statistikasi federatsiyasi (IFFHS)[4] „Asrning eng yaxshi futbolchisi“ tanlovida 13-oʻrinni egalladi.2004-yilda Pele Myullerni FIFA-100 roʻyxatiga kiritdi.[2]
Gerd Myullerning otasi Geynrix Myuller yuk mashinasi haydovchisi boʻlib ishlagan, onasi Karolina uy bekasi edi. Gerd oilada olti farzandning eng kichigi edi.
Myuller olti yoshidan futbol oʻynashni boshlagan va bu faoliyatga juda qiziqib qolgan.15 yoshida otasi vafotidan keyin maktabni tashlab paxta zavodiga ishlashga majbur boʻldi. Ammo Gerd barcha boʻsh vaqtini sevimli mashgʻuloti futbolga bagʻishladi.[5]
Myuller professional futbolchilik faoliyatini 1960-yilda „TSV-1861“ klubida boshlagan.1964-yilda u Myunxenning „Bavariya“siga koʻchib oʻtdi. U quyi ligada oʻynashga ham rozi boʻldi. Gerdning jamoadoshlari boʻlajak nemis futbol yulduzlari Frans Bekkenbauer va Zepp Mayer edi. Bir mavsum oʻtgach klub Bundesligaga kirdi va uni boshqa tark etmadi.
Myuller 1960-1970-yillarda Yevropa futbolining deyarli barcha sovrinlarni qoʻlga kiritdi. Gerd bu gʻalabalarga munosib hissa qoʻshdi. Bundesligada 427 ta oʻyinda 365 ta gol urgan (oʻzidan keyingi Klaus Fisherdan 97 ta koʻp).1971/72-yilgi mavsumda u 40 ta gol urdi va bir mavsumda gol urish boʻyicha Bundesliga rekordini oʻrnatdi.Robert Levandovski 2020/2021-yilgi mavsumda 41 ta gol urganiga qadar saqlanib qoldi.[6] Bundan tashqari Myuller Yevrokuboklardagi urilgan gollar boʻyicha rekordchiga aylandi. U Yevrokuboklarda 77 ta oʻyinda 69 ta gol urgandi (2010-yil 20-oktabrda bu rekord ispaniyalik Raul tomonidan yangilangan).Gerd 1970/71-yilgi „Yarmarkalar kubogi“ musobaqasida ham 7 ta gol urdi, lekin bu musobaqa UEFA tomonidan oʻtkazilmagandi. U bir taqvimiy yilda eng koʻp gol urish boʻyicha rekordi uzoq yillar yangilanmadi. U 1972-yilda[7] 85 ta gol urdi, to 2012-yilda Lionel Messi[8] bu rekordni yangilamaguncha rekord unga tegishli edi.
1979-yilda Myuller Amerika Qoʻshma Shtatlarga joʻnab ketdi va u yerda Shimoliy Amerika futbol ligasining „Fort-Loderdeyl Straykers“ klubida 3 mavsum toʻp tepdi. Bu mavsumlarda esa 40 ta gol urdi. U jamoasi bilan „Soccer Boul“ musobaqasi finaligacha chiqdi va finalda esa „Nyu-York Kosmos“ klubiga 0:3 hisobda magʻlub boʻlishdi.
Gerd Germaniya terma jamoasidagi debyutini 1966-yil 12-oktyabrda Turkiyaga qarshi oʻtkazdi.[9] U terma jamoada 62 ta oʻyin oʻtkazib 68 ta gol urdi. Myuller oʻtkazgan oʻyinlaridan koʻra urgan gollari koʻp boʻlgan kam sonli futbolchilardan biridir.
Futbolchi terma jamoadagi soʻnggi oʻyinini 1974-yilgi Germaniyada boʻlgan Jahon chempionati finalida oʻtkazgan.1974-yil 7-iyul kuni Myunxengi finalda Gʻarbiy Germaniya Gollandiya terma jamoasini finalda 2:1 hisobda magʻlub etgan va gʻalaba toʻpini Myuller kiritgan edi. Myuller 28 yoshida terma jamoadagi faoliyatini yakunlashga qaror qilgan. Bunga sabab sifatida esa oilasi bilan koʻproq vaqt oʻtkazish bilan izoxlagan.[10]
Yuqorida taʼkidlaganimizga koʻra Myuller Jahon chempionatlarida urilgan gollar soni boʻyicha uzoq vaqt rekordchi boʻlib keldi. Qiziq fakt bor shu yerda 2006-yilgi Germaniyada oʻtgan Jahon chempionatida braziliyalik Ronaldo Gerdning rekordini yangiladi. Lekin 2014-yilgi Braziliyada oʻtgan Jahon chempionatida germaniyalik Miroslav Kloze braziliyalik Ronaldo oʻrnatgan rekordni yangiladi.2014-yilgacha Gerd terma jamoada eng koʻp gol urgan futbolchi edi. Uning rekordini yana oʻsha biz bilgan Kloze yangiladi. Lekin Kloze 69 ta golni urish uchun 132 ta oʻyin oʻtkazganligini hisobga olish kerak.[11]
1982-yil nafaqaga chiqqan Gerd depressiyaga tushib alkogolga ruju qoʻydi. Uning klubdagi sobiq hamkorlari uni davolanish kursi oʻtashga koʻndirishdi. Keyin unga „Bavariya“ havaskorlar jamoasiga murabbiylik qilishni taklif etishdi.[12][13] Adidas kompaniyasi Gerd Myuller nomi bilan liboslar kolleksiyasini chiqardi.
Myuller 2009-yil 1-oktyabrda dunyo yuzini koʻrgan „PerfectGoal“ onlayn futbol menejer oʻyini qoʻllab quvvatladi.
2015-yilda Gerd qariyalar uyiga tushib qoldi. Bu vaqtda Alsgeymer kasalligi bilan ogʻrigan edi.[14]
2021-yil 15-avgustda Gerd Myuller 75 yoshida vafot etdi.[15]
Gerd xotini bilan ajrashgan va qizi bor.
Myuller kichkina, zarbasi kuchli futbolchi edi. U qisqa masofalarda tez tezlasha olardi. Bosh bilan oʻynashi ham aʼlo darajada edi. Eng muhimi gol urish instinkti bor edi.