Falastinliklar
From Wikipedia, the free encyclopedia
Falastinliklar (arabcha: , al-Filasṭīniyyūn; ivritcha: פָלַסְטִינִים, Fālasṭīnīm) yoki Falastin aholisi (arabcha: , ash-sha‘b al-Filasṭīnī), Falastinlik arablar (arabcha: , al-ʿArab al-Filasṭīniyyūn) deb ham ataladi. Etnomilliy guruh[28][29][30][31][32][33][34] koʻp yillar davomida Falastin hududida yashab kelgan va bugungi kunda madaniy va til jihatidan arab boʻlgan xalqlardan kelib chiqqan[35][36][37][38][39][40][41][42][43].
Falastinliklar arabcha: , al-Filasṭīniyyūn | |
---|---|
Falastin bayrogʻi | |
Jami aholi soni | |
14,3 mln[1] | |
Eng koʻp tarqalgan hududlari | |
Falastin davlati | |
Falastin | 5 350 000[1][2][3][4] |
Iordaniya | 5 415 491[2][5] |
Isroil | 2 037 000[6] |
Suriya | 568,530 (Faqat 2021-yilda qochqinlar roʻyxatga olingan)[2] |
Chili | 500 000[7] |
Saudiya Arabistoni | 400 000[8] |
Qatar | 295,000[8] |
Birlashgan Arab Amirliklari | 200,000[9] |
Livan | 174,000 (2017-yilgi aholi roʻyxati)[10] −458,369 (2016-yilda roʻyxatga olingan qochqinlar)[2] |
Gonduras | 27 000 — 200 000[8][11] |
Germaniya | 100 000[12] |
Kuvayt | 80 000[13] |
Misr | 70 000[8] |
El Salvador | 70 000[14] |
Braziliya | 59 000[15] |
Liviya | 59 000[8] |
Iroq | 57 000[16] |
Kanada | 50 975[17] |
Yaman | 29 000[8] |
Birlashgan Qirollik | 20 000[18] |
Peru | 15 000[manba kerak] |
Meksika | 13 000[8] |
Kolumbiya | 12 000[8] |
Niderlandiya | 9 000 — 15 0000[19] |
Avstraliya | 7 000 (tax)[20][21] |
Shvetsiya | 7 000[22] |
Jazoir | 4 030[23] |
Tillari | |
Falastin va Isroilda: Arabcha, Ibroniycha, Inglizcha | |
Dini | |
Koʻpchilik: Sunniylik Ozchilik: Xristianlik, mazhabsiz Islom, Darziylar, Samariylik[24][25], Shialik[26] | |
Etnik guruhlari | |
Iordanlar, Livanlar, Suriyaliklar, Arablar va boshqalar[27] |
Turli urushlar va qochqinlarga qaramay, dunyo Falastin aholisining qariyb yarmi hozirda Isroil va Gʻarbiy Sohil va Gʻazo sektoridagi Falastin hududlarini qamrab olgan sobiq Majburiy Falastin hududida istiqomat qilishda davom etmoqda[44]. Isroilda falastinliklar arab fuqarolarining bir qismi sifatida aholining deyarli 21 foizini tashkil qiladi[45].
1919-yilda falastinlik musulmonlar va falastinlik nasroniylar yahudiy immigratsiyasining uchinchi toʻlqini va Birinchi jahon urushidan keyin Britaniya Majburiy Falastinni oʻrnatishdan oldin Falastin aholisining 90 foizini tashkil qilgan[46][47]. Yahudiylarning immigratsiyasiga qarshilik Falastin jamiyati hali ham mintaqaviy, diniy va oilaviy tafovutlar tufayli parchalanib ketgan boʻlsa-da, yagona milliy oʻziga xoslikni mustahkamlashga turtki boʻldi[48][49]. Falastin milliy oʻziga xosligi tarixi olimlar oʻrtasida bahsli masaladir[50][51]. Baʼzilar uchun „Falastin“ atamasi IXX asr oxiridan boshlab Birinchi jahon urushigacha boʻlgan davrda Falastin arablari tomonidan Falastin xalqining millatchilik tushunchasiga ishora qilish uchun ishlatiladi desa, boshqalar Falastinning oʻziga xosligi Bibliya davridan to Usmonlilar davrigacha boʻlgan barcha davrlarning merosini oʻz ichiga oladi deydi[41][42][52]. Isroil Mustaqillik Deklaratsiyasi, 1948-yilda Falastinning quvgʻin qilinishidan va 1967-yilgi Falastinliklarning qochib ketishidan soʻng, „Falastin“ atamasi Falastin davlatiga intilish shaklida umumiy kelajak tuygʻusiga aylandi[41].