Buyuk millat majlisi hukumati
From Wikipedia, the free encyclopedia
Buyuk millat majlisi hukumati (turkcha: Büyük Millet Meclisi Hükûmeti), oʻzini Turkiya davlati (Türkiye Devleti) yoki Turkiya (Türkiye)[3], keng tarqalgan nomi Anqara hukumati (Ankara Hükûmeti)[4][5][6][7][8][9] yoki arxaik Angora hukumati, Turkiyaning mustaqillik urushi (1919–1923) davrida va Usmonli imperiyasining soʻnggi yillarida Anqarada (oʻsha paytda Angora nomi bilan atalgan) joylashgan muvaqqat va inqilobiy Turkiya hukumati edi. Usmonli sultoni boshchiligidagi vayron boʻlgan Konstantinopol hukumati/Istanbul hukumatidan farqli oʻlaroq bu hukumat Turk milliy harakati tomonidan boshqarilgan.
Bu maqolaga boshqa birorta sahifadan
ishorat yoʻq. (Mart 2024) |
Turkiya davlati Türkiye Devleti
| |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Shior: Ya istiklâl ya ölüm! („Yo istiqlol, yo oʻlim“) | |||||||||||||||||
Poytaxt | Anqara (de facto) | ||||||||||||||||
Rasmiy til(lar) | turkcha[1] | ||||||||||||||||
Din | Islom (rasmiy)[1] | ||||||||||||||||
Hukumat | Parlament respublikasi boʻysinuvidagi Muvaqqat hukumat | ||||||||||||||||
• Spiker |
Mustafo Kamolab | ||||||||||||||||
Bosh vazir | |||||||||||||||||
• 1920–1921 |
Mustafo Kamol | ||||||||||||||||
• 1921–1922 |
Mustafo Fevzi | ||||||||||||||||
• 1922–1923 |
Husayn Rauf | ||||||||||||||||
• 1923 |
Ali Fethi | ||||||||||||||||
Qonun chiqaruvchi hokimiyat | Buyuk millat majlisi | ||||||||||||||||
Tarixiy era | Mustaqillik urushi | ||||||||||||||||
• 1-hukumat |
1920-yil 3-may | ||||||||||||||||
• Konstitutsiya qabul qilindi |
1921-yil 20-yanvar | ||||||||||||||||
1922-yil 11-oktyabr | |||||||||||||||||
• Sultonlik tugatildi |
1922-yil 1-noyabr | ||||||||||||||||
1923-yil 24-iyul | |||||||||||||||||
1923-yil 29-oktyabr | |||||||||||||||||
• Asos solingan |
Parlament tashkil etildi (1920-yil 23-aprel | ||||||||||||||||
• Tugatilgan |
1923 | ||||||||||||||||
Aholi | |||||||||||||||||
• Roʻyxat |
6–7 million[2] | ||||||||||||||||
Pul birligi | Usmonli lirasi | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Hozirda hududida quyidagilar mavjud | Turkiya |
Mustaqillik urushi davrida Buyuk millat majlisi hukumati „Quvayi milliya“ („Milliy kuchlar“) nomi bilan mashhur qoʻshinga qoʻmondonlik qilgan. Urush va monarxistik Istanbul hukumati ustidan qozonilgan gʻalabadan soʻng respublikachi Anqara hukumati 1923-yilda Usmonlilar imperiyasining tugatilishi va uning kullaridan Turkiya Respublikasi tashkil etilganligini eʼlon qildi. Buyuk millat majlisi bugun Turkiyaning parlament organi hisoblanadi.