From Wikipedia, the free encyclopedia
Зимба́бве (ингл. Republic of Zimbabwe [zɪmˈbɑːbweɪ], 1980 елга кадәр Көньяк Роде́зия) — Көньяк Африкада, Виктория шарлавыгы һәм Замбези белән Лимпопо елгалары арасында урнашкан дәүләт. Көньяктан КАҖ, көнбатышта Ботсвана, төньякта Замбия һәм көнчыгышта Мозамбик белән чиктәш.
| Зимбабве | |
| Lua хатасы: expandTemplate: template "lang-sn" does not exist. | |
| Байрак[d] | Илтамга[d] |
 |  |
| Нигезләнү датасы | 18 апрель 1980 |
|---|---|
| Рәсми исем | Zimbabwe, Zimbabwe һәм République du Zimbabwe[1] |
| Кыскача исем | 🇿🇼 |
| Катнашучы | Киву низагы[d] |
| Гомер озынлыгы | 61,163 ел[2] |
| ... хөрмәтенә аталган | Зур Зимбабве |
| Демоним | zimbabwei, Zimbabwean, Zimbabweans, Zimbabweano, Zimbabiyänan, زيمبابوي, زيمبابوية, زيمبابويون, זימבבואי, זימבבואית, zimbabwieni, zimbabwian, zimbabwiană, জিম্বাবুয়ীয়, Zimbabwéen[1], Zimbabwéenne[1], zimbabwese, zimbabwesi, zimbabuès, zimbabuesa, zimbabuean, zimbabuanu, zimbabuana, Simbabwaner, Simbabwanerin, zinbauezo, zinbauezi, zinbaueza, zinbaueze, زيمبابوي, زيمبابوية, زيمبابويين, زيمبابويات, Zimbabvejec, Zimbabvejka һәм Siombábach[3] |
| Рәсми тел | инглиз теле[4], шона теле[4], төньяк ндебеле теле[d][4], чева теле[4], Barwe[d][4], Kalanga[d][4], койсан телләре[d][4], ндау теле[4], тсонга теле[4], Зимбабве ишарә теле[d][4], сесото теле[4], читонга теле[4], тсвана теле[4], венда теле[d][4], коса теле[4] һәм Nambya[d][4] |
| Гимн | Зимбабве гимны[d] |
| Мәдәният | Зимбабве мәдәнияте[d] |
| Шигарь тексты | Unity, Freedom, Work, Unitat, llibertat, treball һәм Undeb, Rhyddid, Gwaith |
| Дөнья кисәге | Африка[5] |
| Дәүләт |
Зимбабве |
| Башкала | Һараре[d] |
| Сәгать поясы | UTC+02:00 һәм Африка/Хараре[d][6] |
| Иң көнчыгыш ноктасы | 19°46′35″ к. к. 33°03′45″ кч. о. |
| Иң төньяк ноктасы | 15°36′41″ к. к. 29°49′25″ кч. о. |
| Иң көньяк ноктасы | 22°25′15″ к. к. 31°18′33″ кч. о. |
| Иң көнбатыш ноктасы | 17°54′34″ к. к. 25°14′14″ кч. о. |
| Геомәгълүматлар | Data:Zimbabwe.map |
| Иң югары ноктасы | Иньянгани[d] |
| Иң түбән ноктасы | Рунде елгасы[d] |
| Дәүләт башлыгы вазыйфасы | Зимбабве президенты[d] |
| Ил башлыгы | Эммерсон Мнангагва[d] |
| Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы | Зимбабве президенты[d] |
| Хөкүмәт башлыгы | Эммерсон Мнангагва[d] |
| Канунбирү органы | Парламент Зимбабве[d] |
| Үзәк банкы | Зимбабве резерв банкы[d] |
| Дипломатик мөнәсәбәтләр | Германия, Австралия, Замбия, Исраил, Сербия, Ангола, Намибия, Пакьстан, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Кытай Җөмһүрияте, Кытай, Греция, Россия, Гөрҗистан, Кения һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[7] |
| Әгъзалык | Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Интерпол[8][9], ХКТО[d][10][11], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[12], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], Африка көньягын үстерү җәмгыяте[d], Бөтендөнья почта берлеге[13][14], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][15], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d][16], Бөтендөнья метеорология оешмасы[17], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[18] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][19] |
| Никахка керү яше | 18 яшь |
| Мәҗбүри белем алуның минималь яше | 6 яшь |
| Мәҗбүри белем алуның максималь яше | 16 яшь |
| Халык саны | 15 178 979 (2022)[20] |
| Ир-ат халкы | 7 231 989[21], 7 385 220[21], 7 543 690[21] һәм 7 705 601[21] |
| Хатын-кыз халкы | 8 122 618[21], 8 284 447[21], 8 449 834[21] һәм 8 614 935[21] |
| Административ бүленеше | Булавайо[d], Һараре[d], Маникаленд[d], Үзәк Машоналенд[d], Көнчыгыш Машоналенд[d], Көнбатыш Машоналенд[d], Масвинго[d], Төньяк Матабелеленд[d], Көньяк Матабелеленд[d] һәм Мидлендс[d] |
| Су өслеге өлеше | 1 ± 0,01 процент[22][23] |
| Акча берәмлеге | АКШ доллары, стерлинг фунты, Австралия доллары[d], евро, Көньяк Африка ранды[d], япон иенасы, юән, Һиндстан рупиясе[d] һәм доллар Зимбабве[d] |
| Номиналь тулаем эчке продукт | 28 371 238 666 $[24] һәм 20 678 055 598 $[24] |
| Кеше потенциалы үсеше индексы | 0,593[25] |
| Inequality-adjusted Human Development Index | 0,458[26] |
| Эшсезлек дәрәҗәсе | 5 ± 1 процент[27] |
| Нәрсә белән чиктәш | Замбия, Мозамбик, Көньяк Африка Җөмһүрияте һәм Ботсвана |
| Автомобил хәрәкәте ягы | сул[d] |
| Челтәр көчәнеше | 220 вольт[28] |
| Электр аергычы төре | D төре[d][28] һәм BS 1363[d][28] |
| Алыштырган | Көньяк Родезия[d] |
| Кулланылган тел | инглиз теле[29], инглиз теле[29], шона теле, Маньйика теле, Тсва теле, Зимбабве ишарә теле[d], Nambya[d], нсенга теле, кунда теле, төньяк ндебеле теле[d], ндау теле, венда теле[d], силози теле, Kalanga[d], читонга теле, Barwe[d] һәм Dombe[d] |
| Кайда өйрәнелә | Zimbabwean studies[d] |
| Мәйдан | 390 757 км²[30] |
| Рәсми веб-сайт | zim.gov.zw/index.php/ |
| Һәштәге | Zimbabwe |
| Югары дәрәҗәле Интернет домены | .zw |
.svg) | |
| Тематик география | Зимбабве географиясе[d] |
| Тимер юл хәрәкәте ягы | сул[d] |
| Феноменның икътисады | Зимбабве икътисады[d] |
| Феноменның демографиясе | Зимбабве халкы[d] |
| Мәктәптә укымаган балалар саны | 1 123 710[31] |
| Джини коэффициенты | 50,3[32] |
| Өстәлгән кыйммәт салымы күләме | 15 процент |
| Тулаем туулар коэффициенты | 3,923[33] |
| Шәһәр халкы | 4 945 719[21], 5 052 214[21], 5 166 388[21] һәм 5 287 038[21] |
| Авыл халкы | 10 408 889[21], 10 617 452[21], 10 827 136[21] һәм 11 033 499[21] |
| Уку-язу нисбәте | 89 процент[34] |
| Демократия индексы | 3,16[35] |
| BTI Governance Index | 2[36], 1,85[36], 1,5[36], 2,17[36], 3,21[36], 2,71[36], 2,37[36], 3,19[36] һәм 2,72[37] |
| BTI Status Index | 3,38[36], 3,39[36][37], 3,01[36], 3,57[36], 3,91[36], 3,83[36], 3,33[36] һәм 3,68[36] |
| Туым күрсәткече | 31,518[21], 31,009[21], 30,537[21] һәм 30,086[21] |
| Үлем күрсәткече | 8,043[21], 8,132[21], 9,057[21] һәм 8,943[21] |
| Happy Planet Index score | 28,6[38] |
| Илнең мобиль коды | 648 |
| Илнең телефон коды | +263 |
| Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны | 9-9-9[d], 994[d][39], 995[d][39] һәм 993[d][39] |
| Номер тамгасы коды | ZW |
| Диңгездәге идентификацияләү номеры | 679 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | Төркем:Зимбабведа җирләнгәннәр[d] |
| Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме | Төркем:Зимбабведа төшерелгән фильмнар[d] |
 | |
 Зимбабве Викиҗыентыкта | |
Ил атамасы шул территорияләрдә урнашкан беренче дәүләткә мөнәсәбәт булуын күрсәтә — Мономотапа мәмләкәтеАның төп халкы гокомерелар булган, бүген шона халкының борынгы бабалары.
Гринвич вакыты белән аермасы — 2 сәгать.
Зимбабве территориясенең күпчелек өлеше 1000—1500 м биеклектә урнаша. Илнең иң югары ноктасы — Иньянгани тавы (2592 м).
Эре хайваннардан Зимбабведа һаман филләр, антилопалар, зебралар, жирафлар, арысланнар, крокодиллар күп. Мөгезборыннар, гепардлар, питоннар саны әз. Ил территориясеннең 10 %ын тыюлыклар һәм милли парклар алалар.
2010 елның июленә Зимбабвенең халык саны 11,7 млн дип саналды.
Ил халкының 84,1 % ы ― христианнар (ш. и. 69,2 % ы ― протестантлар, 14,9 % ы ― башка христианнар), 10,2 % ы ― бернинди дә дин тотмаучылар яки атеистлар, 4,5 % ы ― җирле традицион диннәргә ышанучылар, 1,2 % ы ― башка диннәр вәкилләре (ш. и. ислам (0,9 %), буддизм (<0,1 %), индуизм (< 0,1%) һәм яһүдиләр (<0,1 %))[40].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
